نام پژوهشگر: فاطمه اجرایی
فاطمه اجرایی علیرضا موغلی
یکی از مشکلات اساسی در ارائه خدمات مطلوب پرستاری، عامل فرسودگی شغلی است که تحت شرایط استرس شغلی شدید به وجود می آید و می تواند منجر به بروز انواع بیماریهای جسمی و روانی و نگرش منفی نسبت به فعالیتهای حرفه ای و عدم ارتباط مطلوب با گیرندگان خدمات شود. فرسودگی، واکنشی به استرس مزمن شغلی است که به وسیله خستگی عاطفی، ازخودبیگانگی یا بدبینی و عدم احساس موفقیت فردی تعیین می شود. حرفه پرستاری بعنوان حرفه ای استرس زا شناخته شده است و کارکنان آن مستعد مواجهه با استرسهای شدید می باشند، زیرا مدام با رنج و درد و مرگ و میر افراد مواجه می شوند. از میان عوامل ایجاد استرس در محیط کار می توان به استرس زاهای ناشی از نقش یعنی تعارض و ابهام نقش اشاره کرد که تاثیرات منفی در روند فعالیتهای حرفه ای داشته و خود از عوامل ایجاد فرسودگی شغلی نیز می باشند. در این مطالعه که به منظور بررسی رابطه فرسودگی شغلی با ابهام و تعارض نقش در پرستاران بیمارستان شهید فقیهی شیراز انجام گرفت، تعداد 230 نفر از کادر پرستاران به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و به وسیله سه پرسشنامه ویژگیهای جمعیت شناختی، فرسودگی شغلی و ابهام و تعارض نقش، مورد ارزیابی قرار گرفتند. مطالعه از نوع توصیفی همبستگی می باشد که در پاییز و زمستان 1389 در بیمارستان شهید فقیهی شیراز انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که پرستاران بیمارستان شهید فقیهی از نظر فرسودگی شغلی در سطح بالایی قرار دارند، چرا که این پرستاران از لحاظ خستگی عاطفی در سطح متوسط رو به بالا، در بٌعد ازخودبیگانگی در سطحی پایین و از نظر کاهش موفقیت فردی در سطح بالایی قرار داشتند. همچنین نتایج تحقیق حاکی از سطح پایین ابهام نقش و سطح بالای تعارض نقش در کادر پرستاری بیمارستان شهید فقیهی است. بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، بین هر سه بعد فرسودگی شغلی و ابهام نقش، رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که تعارض نقش تنها با بعد خستگی عاطفی رابطه معناداری دارد و بین دو بعد دیگر فرسودگی و تعارض نقش، رابطه معناداری مشاهده نشد. از بین متغیرهای ابهام و تعارض نقش، ابهام نقش دارای بیشترین قدرت پیش بینی کنندگی فرسودگی شغلی است. همچنین با در نظر گرفتن متغیرهای جمعیت شناختی، ابهام نقش به همراه وضعیت تاهل، بیشترین قدرت پیش بینی کنندگی فرسودگی را در پرستاران بیمارستان شهید فقیهی داراست.