نام پژوهشگر: فاطمه ضرابی
فاطمه ضرابی محبوبه شرفی
جنگ جهانی دوم در سپتامبر1939م( شهریور1318) آغاز شده و به سرعت در بخش های وسیعی از جهان گسترش یافت. هر چند متفقین حضور نیروهای امنیتی – اطلاعاتی آلمان را دستاویز حمله به ایران قراردادند، با این حال ضرورت پشتیبانی و یاری رسانی لجستیکی، نظامی و تسلیحاتی به روسیه شوروی در برابرحملات گسترده آلمان از طریق خاک ایران، و نیز حفظ منافع نامشروع انگلستان در مناطق نفتی ایران از مهم ترین دلایل اشغال کشور ما در بحبوحه ی جنگ جهانی دوم بود . به این ترتیب ایران در ( 3 شهریور 1320 ) 25 اوت 1941 مورد تجاوز نظامی قرار گرفت و به سرعت اشغال شد. این پژوهش با توجه به اسناد ارائه شده می کوشد تا با بازتاب دادن اوضاع اجتماعی ایران در جنگ جهانی دوم ، نقش متفقین را در کمبود مواد غذایی با تکیه بر اسناد در ایران باز شناسد. یافته های این پژوهش نشان می دهد اوضاع روانی ناشی از اشغال ایران به وسیله متفقین ، کمبود وسایل حمل و نقل برای انتقال غلات از مناطق زراعی کشور به شهرهایی مثل تهران در نتیجه به اختیار در آمدن این وسایل به وسیله متفقین برای نقل و انتقال ادوات نظامی و پرسنل نظامی خود، اختصاص بخش زیادی از محصولات زراعی کشور برای مصرف پرسنل تحت امر متفقین، قاچاق بخش قابل ملاحظه ای از محصولات زراعی کشور به عراق و روسیه، استفاده ابزاری انگلستان از کمبود مواد غذایی و تشدید آن جهت براندازی کابینه قوام، ممانعت انگلیسیها از واردت غلات از هندوستان. استفاده روسیه از شرایط پیش آمده و صادرات غله مناطق حاصل خیز آذربایجان و شهرهای شمالی ایران به روسیه و جلوگیری از انتقال آن به تهران، نمونه های از نقش متفقین در کمبود ارزاق عمومی در طی دوران جنگ جهانی دوم در ایران است. واژگان کلیدی: جنگ جهانی دوم، متفقین ، اشغال نظامی، مواد غذایی، قحطی.