اهمیت تفکر و اندیشه در توسعه جوامع انسانی امری انکار ناپذیر است. نظام های آموزشی در جهت تربیت نسلی متفکر و همراه با تغییرات جهانی تاثیری انکار ناپذیر دارد ، لذا توجه به این مهم باید همواره در صدر موضوعات تعلیم و تربیت قرار گیرد . در تحقیق حاضر سوالات به این شرح مطرح شده است : در محتوای کتاب علوم چهارم ابتدایی تا چه اندازه به تفکر انتقادی توجه شده است؟ در محتوای کتاب تعلیمات اجتماعی چهارم ابتدایی تا چه اندازه به تفکر انتقادی توجه شده است؟ آیا می توان محتوای کتب علوم و تعلیمات اجتماعی این سطح را به گونه ای طراحی کرد که به میزان بیشتری از عناصر تفکر انتقادی بهره مند باشند ؟ جهت پاسخگویی به سوالات فوق ، واحد های تحلیل که همه بندها و پاراگراف ها و تمرینات کتب بودند، دو کتاب تعلیمات اجتماعی و علوم تجربی، با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت و با تجزیه و تحلیل اطلاعات به دو روش توصیفی و تحلیلی نتایجی به دست آمد . با این مهارت ها سنجیده شده اند و نتایج به این شرح به دست آمده است : توجه در هر دو کتاب به اندازه مورد قبول برای پرورش انسان متفکر و توانمند کمتر از حد انتظار بوده است. این مهارت ها در کتاب علوم 64/46 درصد ، و در کتاب تعلیمات اجتماعی 31/36 درصد بوده است ، که پیشنهاد می شود هردو کتاب بر اساس مهارت های تفکر انتقادی بازنویسی شوند .