نام پژوهشگر: عطیه سادات حسینی
عطیه سادات حسینی سیده زهرا موسوی
در این مطالعه، عصاره ی تام متانولی گیاه پونه سای کم گل (nepeta depauperata) پس از تهیه و استخراج جهت بررسی اثرات ضد درد و ضد التهاب، با استفاده از تست فرمالین و تست صفحه داغ (hot plate) در موش سوری نر با وزن تقریبی ( (20-25 gمورد ارزیابی قرار گرفت. در تست فرمالین حیوانات در سه گروه: کنترل منفی (نرمال سالین 10 ml/kg)، کنترل مثبت (مورفین2 mg/kg) و گروه های آزمون )عصاره ی گیاه با دوزهای mg/kg (25, 50, 100, 200 مورد آزمایش قرار گرفتند و تمامی تجویزها به صورت داخل صفاقی صورت گرفت و پس از گذشت 15 دقیقه از تزریق، 25 میکرولیتر فرمالین 5/2% به صورت زیر جلدی به کف پای هر حیوان تزریق و پاسخ هر حیوان به محرک دردزا به مدت یک ساعت مورد بررسی قرار گرفت. در تست hot plate حیوانات در سه گروه: کنترل منفی (نرمال سالین 10 ml/kg)، کنترل مثبت (مورفین5 mg/kg) و گروه های آزمون (عصاره ی گیاه با دوزهای 50, 80,160, 250 mg/kg) مورد آزمایش قرار گرفتند و تمامی تجویزها به صورت داخل صفاقی صورت گرفت و طبق برنامه، بلافاصله پس از تزریق و سپس 15, 30, 45, 60 دقیقه پس از تزریق، موش تحت آزمون hot plate با دمای c? 5/0± 55 قرار گرفت و مدت زمان تأخیر در بلند کردن پا و یا لیسیدن اندازه گیری شد. مقایسه های لازم بین داده های حاصل از مطالعه گروه ها توسط آنالیز اماری test anova, tukey post hoc way one انجام شد و سطح معنی داری pvalue< 0.05 در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج بدست آمده از تست فرمالین در فاز حاد در گروه هایی که دوزهای 25-50-100-200 mg/kg عصاره ی تام متانولی گیاه پونه سای کم گل را دریافت کردند اثر بی دردی مشاهده شد که این اثر برکاهش مدت زمان رفتار لنگیدن در دوز 200 mg/kg و کاهش مدت زمان بالا نگهداشتن پا در دوزهای 50-100 و 200 mg/kg و کاهش مدت زمان لیسیدن در تمامی دوزها در مقایسه با کنترل معنی دار بود. همچنین در فاز مزمن عصاره تام متانولی گیاه پونه سای کم گل توانست ایجاد اثر بی دردی و ضدالتهابی نماید که این اثر برکاهش مدت زمان رفتار لنگیدن در دوز mg/kg 25،50،100 و 200 و کاهش مدت زمان بالا نگهداشتن پا در دوزهای mg/kg 50، 100 و 200 و کاهش مدت زمان لیسیدن در دوزهای mg/kg 100 و 200 در مقایسه با کنترل معنی دار بود. بر اساس نتایج بدست آمده از تست hot plate در گروه هایی که دوزهای 50-80-160-250 mg/kg از عصاره را دریافت کردند تنها دوزهای 250 mg/kg و 160 بیشترین فعالیت ضد دردی را از خود نشان دادند. بنابراین با توجه به نتایج مطالعه ی حاضر عصاره ی تام متانولی گیاه پونه سای کم گل (nepeta depauperata) دارای اثرات ضددردی و ضدالتهابی می باشد که این اثرات در مهار رفتارهای دردزا ناشی از تزریق فرمالین در مقایسه با مهار درد ناشی از محرک حرارتی بارز و برجسته تر بود که احتمالاً وجود اجزایی با اثرات ضدالتهابی یکی از مکانیسم های مطرح است که نیاز به مطالعات بعدی دارد.