هدف از این تحقیق مقایسه¬ی نظام¬¬های بهره برداری (تعاونی، خصوصی و دولتی) به لحاظ مصرف انرژی تولید سویا و بررسی تاثیر انرژی نهاده¬ها در میزان عملکرد سویا در منطقه¬ی مغان می¬باشد. برای این منظور، اطلاعات با تکمیل پرسشنامه از 54 کشاورز خصوصی، 14 کشاورز عضو تعاون و 14 واحد کشت و صنعت جمع آوری گردید. بیشترین انرژی ورودی برای تولید سویا در نظام¬های بهره برداری دولتی (28/26784 مگاژول در هکتار) و به دنبال آن در نظام بهره برداری تعاونی (98/24815 مگاژول در هکتار) مشاهده گردید. همچنین، انرژی خروجی در نظام بهره برداری دولتی، تعاونی و خصوصی به ترتیب 5/43627، 5/41947 و 61/39948 مگاژول در هکتار محاسبه شد. سهم انرژی¬های تجدیدپذیر از کل انرژی ورودی در نظام¬های بهره برداری تعاونی، خصوصی و دولتی به ترتیب 47/37، 84/37 و 07/31% برآورد شد و سهم انرژی¬های تجدیدناپذیر به ترتیب 53/62، 16/62 و 93/68% از کل انرژی ورودی بود. میزان اتکا به منابع انرژی تجدیدناپذیر برای تولید سویا در این منطقه زیاد است و باید در جهت جایگزین نمودن منابع انرژی تجدید¬پذیر به جای منابع تجدیدناپذیر تلاش شود. تجزیه و تحلیل انرژی نشان داد، نسبت انرژی خروجی به انرژی ورودی، برای نظام بهره برداری تعاونی، خصوصی و دولتی به ترتیب 68/1، 63/1 و 62/1 می¬باشد. نظام بهره برداری تعاونی در همه¬ی شاخص¬های انرژی، گزینه¬ی بهتری نسبت به نظام¬ بهره برداری خصوصی و دولتی بود. تحلیل اقتصادی نشان داد نسبت سود به هزینه برای نظام بهره برداری تعاونی، خصوصی و دولتی به ترتیب 45/1، 40/1 و 47/1 است. بیشترین هزینه-ی کل و درآمد خالص برای تولید سویا در نظام¬های بهره برداری دولتی و به دنبال آن در نظام بهره برداری تعاونی مشاهده گردید. برای پیدا کردن رابطه¬ی بین انرژی نهاده¬ها و عملکرد، از تابع تولید کاب داگلاس استفاده شد. تخمین کشش تولید نشان داد در بین نهاده¬های انرژی، آبیاری موثرترین نهاده برای تولید سویا است.