نام پژوهشگر: بهروز بلمه
بهروز بلمه فرزان سجودی
این پژوهش از نظریات ارنستو لاکلا و شانتال موفه نظریه پردازان حوزه تحلیل گفتمان به منظور تحلیل متون نمایشی استفاده می کند. ابتدا مفاهیم بنیادی نظریه گفتمان ریشه یابی و توضیح داده شده و سپس با بهره بردن از این مفاهیم ازجمله مفصل بندی، دال سیال و... به تحلیل و بررسی انواع گفتمان های موجود در نظم گفتمانی متن دو نمایشنامه «مرگ یزدگرد» و «سهراب کشی» نوشته بهرام بیضایی، پرداخته می شود. تحلیل دو نمایشنامه با تأکید بر نشانه های مرکزی در نظم گفتمانی موجود در فضای روایی و متن دیالوگ های آثار ذکر شده نظیر دال های مرکزی که در گفتمان های سنت، تجدد، مردسالارانه، فمینیستی، شاه-خدایی و... مفصل بندی می شود صورت گرفته است. نتیجه پژوهش به این نکته اشاره دارد که متن دو نمایشنامه مورد نظر به گونه ای روایت شده اند که فضای گفتمانی جامعه ایرانی را در روند تاریخی خود به تصویر کشیده و به نقد گفتمان های قدرت در این نظم گفتمانی می پردازد. چگونگی این عمل توسط واسازی تقابل های دوگانه که ساختار گفتمانی فضای فرهنگی-اجتماعی جامعه تاریخی ایران را شکل می دهند انجام گرفته است.