چنان که از بررسی آیات کریمه قرآنی بدست می آید مکتب حیات بخش اسلام سعادت فرد و جامعه را از هم جدا نمی داند و در همین راستا دگرسازی با خودسازی نیز از چنین پیوندی برخوردار می باشد. از یک مکتب جامع انتظار می رود که تلاش های فرد را درعرصه حیات فردی و جمعی هماهنگ سازد در همین راستا این پرسش جدی مطرح می شود که قرآن کریم در این زمینه چه رهنمودهایی ارائه داده است؟ پژوهش حاضر به منظور بررسی دیدگاه قرآن کریم درباره چگونگی رابطه تربیت فردی با وظایف اجتماعی و نحوه تأثیر هر یک بر دیگری سامان یافته است و نشان می دهد که از نگاه قرآن، نه تنها تزکیه نفس آدمیان را برای انجام بهتر مسئولیت های اجتماعی آماده می سازد که خدمت رسانی و انجام وظایف اجتماعی توسط آنان؛ نیز تأثیر بسیاری در پرورش و تعالی افراد دارد، از این رو طبق آموزه قرآنی، هم مفاهیم تربیت فردی، سعادت جامعه را تضمین می کند و هم وظایف اجتماعی به گونه ای طراحی شده است که در نهایت، عامل تربیت صحیح افراد و رشد و کمال انسانی آنها باشد.

در لابه لای متون ادبی منثور قرن یک تا شش هجری نیز همچون دیگر دوره های ادبی، به نام هایی از حیوانات خارق العاده و شگفت انگیز برمی خوریم که جای بسی تامل و درنگ است هر چند خرافه ها و گزافه گوئیهایی در این باب وارد شده لکن ذهن پویای آدمی در برخورد با این نامها همچون جن، دیو، پری، سمندر، ققنوس، نسناس و آل و ... درگیر می شد که به راستی، حقیقت چیست؟ و ماهیت این موجودات خارق العاده یا توهمی چه می باشد؟ در این پژوهش، ابتدا سیری گذرا بر ادبیات قرن اول تا ششم هجری داشته ایم و پس از آن به نقد و بررسی حیوانات خارق العاده و توهمی در ادبیات منثور پارسی پرداخته و تلاش نموده ایم که انجام این کار بر اساس حروف الفبایی و همراه با ارائه نمونه ای از نثرهای ادبی پیرامون معرفی این حیوان باشد و نیز نظری اجمالی به برخی از افسانه ها و داستآن ها و تمثیل هایی که در باب این حیوانات ساخته اند، داشته ایم و به دنبال آن با الگو گرفتن از مقاله دکتر شهیدی در باب «سمندر» بر آن شدیم تا در حد توان، به نقد و بررسی این حیوان معرفی شده، بپردازیم که قطعاً کارمان عاری از اشکال نیست. در مباحث بعدی به معرفی نمادهای شخصیتی انسانی حیواناتی که در کتاب های منثور این دوران همچون کلیله و دمنه، مرزبان نامه و ... آمده است، پرداخته ایم و نیز سعی نموده ایم تا داستآن های قرآن را پیرامون حیوانات خارق العاده، همچون ناقه ی صالح، نهنگ یونس، هدهد سلیمان و ... را در ذیل حیوانات شگفت انگیز بیاوریم.