نام پژوهشگر: سمیرا حسینی راد
سمیرا حسینی راد ویدا شقاقی
پژوهش حاضر به بررسی تعدادی از افعال مرکب حرف اضافه ای استخراج شده از فرهنگ دوجلدی سخن می پردازد. مهمترین مسئله چگونگی تشخیص این گونه افعال از افعال حرف اضافه دار است که از لحاظ شکل ظاهری شبیه به یکدیگر می باشند. افرادی مانند وکر و هگمن (1985)، کوئرک و همکاران (1985) به بررسی این افعال پرداخته اند. ملاک های نحوی مانند اسنادسازی، پیشایند سازی، قابلیت جایگزینی با قید، مورد پرسش واقع شدن با ادات پرسشی برای تشخیص این گروه افعال از افعال حرف اضافه دار توسط وکر و همگن (1985) ارائه شده است. کوئرک و همکاران(1985) نیز با استناد به ویژگی های معنایی و همچنین ویژگی های نحوی مانند عدم توانایی گروه حرف اضافه ی همراه با فعل مرکب حرف اضافه ای در ساخت های هم پایه و تفضیلی به تفاوت بین این دو گروه پرداخته اند. زلر (2001) نیز به بررسی افعال مرکب حرف اضافه ای پرداخته و با ارائه ی شواهد نحوی مانند عدم فرافکنی، غیر ارجاعی بودن گروه حرف اضافه ای همراه با فعل را اثبات می کند و نشان می دهد که این گروه متمم با قاعده ی فعل محسوب نمی شود. هدف اصلی در این پژوهش، بررسی نظرات ارائه شده از تحلیل تحلیل افعال مرکب حرف اضافه ای زبان فارسی است و علاوه بر تشخیص این دو گروه از افعال، به تأثیر ترکیب گروه حرف اضافه ای با فعل، برروی نوع و تعداد نقش های معنایی آنها نیز پرداخته خواهد شد. همچنین آنها براساس ویژگی های معنایی و ساختاری مشترک طبقه بندی خواهند شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که با استفاده از معیارهای نحوی ارائه شده در مورد افعال مرکب حرف اضافه ای در زبان فارسی می توان این دو گروه از افعال را از هم باز شناخت.