نام پژوهشگر: ادیبه کریمی
محمد سعید ذکایی
امروزه تلفن همراه در تمامی جنبه های زندگی انسان حضوری موثر و غیرقابل انکار پیدا کرده است. حضوری که در مقایسه با اینترنت و اثرات آن، گسترده تر و پیشرونده تر است. تلفن همراه و به خصوص قابلیت ویژه آن در شکل سرویس پیام کوتاه دیگر نه ابزاری فنی، بلکه به رسانه ای با کارکردهای مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تبدیل شده است و فرهنگ خاص خود را شکل داده است. پیام های کوتاه شکل دهنده نظم زندگی روزمره و تکنولوژی ارتباطی مهمی در هویت بخشی و ارتباط کاربران آن با خود، شبکه های بلافصل و آشنای اجتماعی و محیط پیرامون می باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارکردها و پیامدهای پیامک در بین جوانان می کوشد پیام کوتاه را بعنوان تسهیل کننده فرایند ارتباطی میان فردی بطور خاص مورد بررسی قرار دهد. این مطالعه به دو شیوه پژوهش کیفی با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق از 25 دانشجوی شاخص در این امر و نیز روش کمی پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه در نمونه 300 نفری از جامعه آماری دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی به اجرا در آمده است. در این بررسی از مدل نظری کارکرگرایی جهت بررسی کارکردهای اقتصادی، سیاسی، دینی، اجتماعی و فرهنگی و نیز نظریه مدرنیته متاخر گیدنز جهت بررسی پیامدهای پیامک در ابعاد بازاندیشی، از جا کندگی زمان و مکان، اعتماد و مخاطره بهره برده ایم. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که پیامک سبب صرفه جویی اقتصادی، تقویت ارتباطات دو نفره و خارج از کنترل خانواده ، افزایش استقلال و فردگرایی جوانان، تصنعی شدن روابط عاطفی، بی اعتمادی به مسئولین و عملکردهای دولت شده است. در ادامه باید اذعان داشت از مجموع فرضیات ، تنها میان میزان استفاده از تلفن همراه و وابستگی به پیامک ارتباط معناداری وجود داشت و داده های حاصل از آزمون همبستگی ، نشان از آن داشت که بین میزان استفاده از پیامک و جنسیت، میزان تحصیلات ، وضعیت تاهل و وضعیت اشتغال به لحاظ آماری ارتباط معناداری وجود نداشته و در بین این اقشار یکسان است. درپایان باید گفت نتایج مطالعه بیانگر تاثیر پذیری عمیق و گسترده فرآیند ارتباطات و نظم زندگی روزمره جوانان از این رسانه و به کارگیری استراتژیک و هدفمند آن برای مدیریت نیازها و هیجانات خویش است.