چکیده: در طول زمان،الگو های پوشش زمین و کاربری اراضی شهر ها و روستاها دستخوش تغییر و دگرگونی های اساسی می شوند و عامل انسانی و عوامل طبیعی باعث این تغییر و تحولات می باشد که عامل انسانی بیشترین نقش را در این فرایند ایفا می کند. در مناطق شهری افزایش جمعیت و توسعه شهری باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی و تجاری و صنعتی شده که این تغییرات پیامد های ناخوشایند بر روی محیط زیست شهری کاهش پوشش گیاهی و افزاش دمای محیط می باشد. در دهه های گذشته محققان با استقاده از مشاهدات مختلف و جمع آوری شده ، از طریق عکس های هوایی و عملیات های میدانی اقدام به کشف تغییرات کاربری اراضی ناشی از تحمیل فرایند های طبیعی و انسانی و تجزیه و تحلیل های آنها نموده اند ، اما امروزه بر پایه پیشرفت نوین قلمرو سنجش از دور وgis می توان تغییرات کاربری اراضی را سریعتر و دقیق تر تعیین نمود و میزان تغییرات را در آینده پیش بینی کرده و نسبت به مدیریت آنها اقدام نمود. این پژوهش با موضوع آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از شاخص های مختلف در شهرستان نورآباد لرستان صورت گرفته است.که ابتدا با استفاده از اعمال شاخص های dviو rviوndvi و ndbiاقدام به آشکارسازی تغییراتکاربری اراضی بر روی تصاویر etm+&tm سالهای 1999 و 2013 شهر نورآباد شده است ، سپس با استفاده از تفریق تصاویر میزان تغییرات کاربری اراضی این شهر را که به پنج دسته ، مناطق مسکونی ، مناطق کوهستانی و بایر ، باغات و پوشش گیاهی شهری، و مرتع طبقه بندی و تولید گردید.پس از اعمال شاخص ها و تجزیه و تحلیل آنها مشخص شد که از بین شاخص های اعمال شده برای آشکار سازی،شاخص ndvi , ndbiقابل اعتمادتر می باشد.هر چند شاخص ndbiبه این دلیل که مناطق بایر و مسکونی و جاده ها و خاک لخت را تقریبا به یک صورت نشان می دهد، شاخص مناسبی برای تفکیک مناطق مسکونی و بایر و کوهستانی نمی باشد. همچنین در این پژوهش مشخص شد که تغییرات مهمی در منطقه مورد مطالعه صورت گرفته است. کلمات کلیدی: تغییرات کاربری اراضی، سنجش از دور، نورآباد لرستان، شاخص ndvi، dvi،rvi.ndbi,

نوار ساحلی خلیج فارس از نظر اقتصادی، توریستی، محیط زیستی و شیلاتی دارای اهمیت فراوانی می¬باشد از طرفی وجود بیش از 60 درصد ذخایر نفت جهان و تردد متعدد کشتی¬های نفت¬کش، احداث سکوهای نفتی و مجتمع¬ها و پالایشگاه¬ها در اطراف خلیج¬فارس، سواحل این خلیج در معرض اثرات منفی ناشی از آلودگی نفتی قرار دارد. بنابراین تعیین حساسیت مناطق ساحلی به آلودگی نفتی، ارایه روش¬هایی جهت توسعه مدل¬ها، بومی¬سازی روش¬ها و مشخص کردن معیارهای حساسیت به آلودگی نفتی بسیار ضروری است. در این تحقیق با استفاده از اکستنشن های spatial analyst tools ، ahp در gis و ارزیابی چند معیاره، روش جدیدی برای تعیین حساسیت مناطق ساحلی نسبت به آلودگی های نفتی (با مطالعه موردی بر روی سواحل شهرستان بندرعباس ) ارائه شده است. ابتدا محدوده خط خطر مشخص، سپس معیارهای موثر در تعیین حساسیت مناطق ساحلی به آلودگی های نفتی، شناسایی و کلاس های حساسیت در مورد هر کدام از این معیارها تعیین گردید. در مرحله بعد با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی به هر کدام از معیارها براساس اهمیت آن ها، وزنی تعلق گرفته و لایه های وزن دار شده در قالب لایه های اطلاعاتی و با به کارگیری مدل های همپوشانی شاخص و topsis سلسله مراتبی فازی در محیط gis با یکدیگر تلفیق و نتایج حاصل به دست آمد. برای به دست آوردن وزن پارامترها با استفاده از نظر کارشناسان و نرم افزارهای مربوطه با استفاده از روش سلسله مراتبی تعیین و سپس این وزن ها فازی گردید و سپس با استفاده از مدل topsis سلسله مراتبی فازی نتایج به دست آمد، همچنین برای آماده سازی لایه ها و رویهم گذاری و تلفیق آنها, از نرم افزار arcgis10 به کار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که می توان از مدل topsis سلسله مراتبی فازی در تعیین حساسیت مناطق ساحلی نسبت به آلودگی نفتی استفاده کرد و اکثر مناطق ساحلی شهرستان بندرعباس دارای حساسیت متوسط در هنگام آلودگی نفتی می باشند، همچنین با توجه به موقعیت فوق استراتژیک بندر شهید رجایی، این محدوده دارای حساسیت خیلی زیاد نسبت به آلودگی نفتی می باشد و این امر باید در مدیریت بحران مورد توجه جد قرار گیرد.