بره موم یا چسب زنبور یکی از تولیدات فرعی زنبور عسل است که حاوی بیش از 100 ترکیب مختلف می باشد بره موم توسط زنبورعسل از غنچه گل ها، پوست و صمغ درختان جمع آوری و جهت پر کردن شکاف ها، تنگ کردن سوراخ های تهویه جلا دادن سطح کندو، ترمیم شکستگی، محکم کردن اتصال قاب ها، ضد عفونی کردن سلول ها و مومیایی کردن حشراتی که به داخل کندو راه یافته اند مورد استفاده قرار می گیرد. عصاره الکلی بره موم دارای خواص مختلفی از قبیل ضدسرطانی، آنتی باکتریایی، آنتی اکسیدانی، آنتی ویروسی و ضدالتهاب می باشد. این خواص بیولوژیکی و دارویی بره موم به خاطر حضور ترکیبات فلاونوییدی و اسیدهای آروماتیک موجود در آن می باشد آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار و چهار تکرار در 24 واحد آزمایشی، به مدت 12 هفته بر روی 144 قطعه مرغ تخمگذار از هیبربد تجاری های لاین سویه w-36 در سن 24 هفتگی انجام گرفت. جیره های آزمایشی حاوی سطوح مختلف محلول بره موم (صفر، صد، دویست و پنجاه، پانصد، هفتصدو پنجاه و یا هزار میلی گرم در کلیوگرم جیره) بودند. جیره ها با استفاده از جداول استاندارد nrc با انرژی و پروتیین یکسان تنظیم شدند با استفاده از روش کرل عصاره الکلی بره موم مورد نیاز استخراج گردید در طول دوره آزمایش تولید تخم مرغ به طور روزانه، خوراک مصرفی، egg mass و ضریب تبدیل غذایی به صورت هفتگی مورد بررسی قرار گرفت و همچنین برای ارزیابی سیستم ایمنی در پایان هر مرحله آزمایش به طور تصادفی از دو قطعه مرغ هر واحد آزمایشی خون گیری و تست elisa صورت گرفت تجزیه و تحلیل آماری طرح با استفاده از برنامه نرم آفزاری sas و رویه glm صورت گرفت و مقایسه میانگین های صفات مورد مطالعه بااستفاده از آزمون دانکن انجام شد. میانگین مصرف خوراک با جیره های حاوی سطوح مختلف عصاره بره موم در کل دوره آزمایش فقط بین تیمار 1000 میلی گرم و تیمار شاهد معنی دار بود که با افزایش سطح بره موم در جیره مصرف خوراک افزایش یافت میانگین تولید تخم مرغ با افزایش سطح بره موم در جیره های آزمایشی روند صعودی داشته و اختلاف بین تیمارهای آزمایشی معنی دار بود. در خلال کل دوره آزمایش، میانگین وزن تخم مرغ اختلاف نشان نداد اما با افزایش میزان بره موم در جیره، میانگین وزن تخم مرغ روند صعودی داشت استفاده از سطوح مختلف بره موم در حد قابل توجه باعث بهبود ضریب تبدیل غذایی شد تخم مرغ تولیدی هر مرغ در روز در مرغانی که از جیره های حاوی سطوح مختلف بره موم استفاده کرده بودند افزایش معنی دار نشان داد. در آزمایش نتایج بدست آمده نشان داد که همانند سایر فراسنجه های مورد بررسی محلول بره موم در بالا بردن فعالیت سیستم ایمنی مرغان تخمگذار نقش چشمگیری دارد. همان طوری که در جدول 1 مشاهده می شود در کل دوره آزمایش تیتر پادتن خون مرغان آزمایشی که از جیره های حاوی بره موم در سطوح مختلف استفاده کرده بودند در مقایسه با مرغانی که از جیره بدون بره موم استفاده کرده بودند بالاتر بود اما اختلاف معنی دار نبود

چکیده ندارد.