بتن به عنوان یکی از پرمصرفترین مصالح ساختمانی، نقش مهمی در صنعت ساختم ساز در تمام دنیا دارد. از اینرو مهندسان عمران همواره در تلاش برای بهبود کیفیت و دوام آن می باشند. استفاده از پوزولانها در بتن به عنوان ماده جایگزین سیمان یکی از روشهای موثری است که می توان برای بهبود کیفیت و دوام بتن از آن بهره جست. این روش علاوه بر بهبود خواص بتن به کاهش قیمت نهایی در ساختو حرکت در راستای توسعه پایدار کمک می کند. با در نظر گرفتن این دیدگاهها در این پروژه تلاش شده است تا اثر پوزولانهای طبیعی تراس جاجرود و پومیس اسکندان، که دارای معادن قابل توجهی در کشور هستند، بر خواص مکانیکی و دوام بتن بررسی شود. با هدف مطالعه عملکرد پوزولانهای تراس جاجرود و پومیس اسکندان و میزان فعالیت پوزولانی آنها، ابتدا نمونه هایی از ملات طبق استاندارد ایران با درصدهای جایگزینی 0، 10، 15، 20، 25 و 30 ساخته و آزمایش مقاومت فشار بر روی آنها در سنهای 3،7،28،56 و 91 روز انجام شد.با توجه به روند تغییر مقاومت فشاری نمونه های ملات و نتایج فعالیت پوزولانی، سه درصد جایگزینی از هر پوزولان برای ساخت بتن انتخاب گردید (درصدهای 15، 20 و 25 برای تراس جاجرود و درصدهای 10، 15 و 20 برای پومیس اسکندان). با درصدهای مشخص شده برای هر پوزولان، نمونه های بتنی در 7 طرح با مقدار سیمان 350 کیلوگرم در متر مکعب و نسبت آب به مواد سیمانی 5/0 و استفاده از سیمان 425-1 تهران و با روانی کنترل شده با استفاده از فوق روان کننده تهیه شدند. نمونه های بتنی تهیه شده مورد آزمایشهای مقاومت فشاری، نفوذ آب، جذب مویینگی آب، نفوذ تسریع شده یون کلراید، پتانسیل نیم پیل در حمله کلرایدی، مقاومت الکتریکی و حمله سولفات سدیم تا سن شش ماه قرار گرفتند. همچنین نمونه هایی از ملات نیز برای بررسی تغییر طول در محلولهای سولفات سدیم و سولفات منیزیم نگهداری شدند. بررسی آزمایش مقاومت فشاری نشان داد که پوژولانهای مورد استفاده با درصدهای جایگزینی تعریف شده در سن شش ماه فاصله مقاومتی بسیار کمی با نمونه شاهد داشتند. ضمن آنکه در این دوره زمانی در مجموع نمونه های حاوی تراس مقاومت فشاری بیشتری نسبت به نمونه های حاوی پومیس کسب کردند. البته بنظر می رسد در دوره های زمانی طولانیتر این برتری از بین برود. تقریبا در تمامی آزمایشهای مرتبط با دوام بتن، نمونه های بتنی حاوی پوزولان عملکرد بهتری نسبت به نمونه شاهد داشتند. در بین نمونه های پوزولانی در مجموع نمونه های حاوی تراس جاجرود بهتر از نمونه های حاوی پومیس اسکندان بودند و در مقایسه نمونه هایی از هر پوزولان در مجموع عملکرد نمونه های حاوی 25 درصد تراس جاجرود و 20 درصد پومیس اسکندان در حفظ دوام و کیفیت چشمگیر تر بود. در نهایت در این پروژه با پیش فرضهای مشخص شده در ساخت و عمل آوری، اثر مثبت و غیر قابل انکار پوزولانهای تراس جاجرود و پومیس اسکندان در افزایش کیفیت بتن ضمن کاهش هزینه های ساخت مشاهده شد.