نام پژوهشگر: عیسی ولای
داود صفی عیسی ولای
چکیده: نگاه تاریخی به اندیشۀ سیاسی امام خمینی(ره) در بستر تحولات یک صد سالۀ ایران جدید که با خواست حکومت قانون آغاز شده، نشانگر تداوم خط سیر متفکرین شیعی¬ای، چون خراسانی و نائینی در آراء سیاسی ایشان است؛ نظریۀ حکومت ایشان مبتنی بر ولایت مطلقۀ فقیه، نه چنان که بدواَ از مفهوم مطلقه درک می¬شود، فراقانونی، بلکه گونه¬ای از حکومت قانون اسلامی است. ولایت فقیه مورد نظر امام خمینی(ره) مطلقه است، در این معنا که ولایت قوانین اسلام مطلقه است؛ خارج از احکام و قوانین اولیه و ثانویه، که هر دو از اسلام است، ولایتی نیست؛ چنان که ولایت پیامبر مکرم اسلام(ص) نیز، ولایت قانونی بوده است و اگر تنها یک قدم، یک کلمه، بر خلاف حکم الهی برمی¬داشتندیا می¬گفتند سقوط می¬کردند؛ ولایت فقیه مورد نظر امام (ره) همان ولایت معصوم(ع) است در حکومت و شامل آن دسته از شئون معصوم که برآمده از وجود ملکۀ عصمت در معصوم است، نمی¬شود؛ چندان که برپایی نماز عیدین در عصر معصوم(ع) واجب است و در غیبت او مستحب، که تنها می¬توان به قصد رجاء آن را به جا آورد. از دیگر سو شرط در ولایت فقیه عدالت است و عدالت عبارت است از عمل به قانون الهی، در جمیع موارد، که خود مفهوم حکومت قانون الهی است. واژگان کلیدی: حکومت قانون، ولایت، مطلقه، فقیه.