نقشه¬های ژنتیکی با تراکم و پوشش بالای ژنومی نقش بسزایی در تحقیقات پایه¬ای و کابردی ژنتیک ایفا می-کنند. در دهه¬های اخیر با پیدایش نشانگرهای dna تحول عظیمی در تهیه و اشباع نقشه¬های ژنتیکی در گیاهان مختلف به وجود آمده است. به منظور تعیین موقعیت ژن¬های کنترل کننده صفات کمی و سایر ژن¬های مفید، اشباع هرچه بیشتر نقشه¬های ژنتیکی ضروری می¬نماید. در این تحقیق از نشانگرهای irap و remap مبتنی بر رتروترنسپوزون¬ها و نشانگرهای issr جهت اشباع نقشه ژنتیکی جو در 150 فرد هاپلوئید مضاعف حاصل از تلاقی دو والد clipper و sahara استفاده گردید. از چهارچوب نقشه ژنتیکی این جمعیت به عنوان نقشه پایه در تجزیه و تحلیل¬های بعدی استفاده شد. از 120 آغازگر به¬کار رفته، 6 آغازگر irap، 7 آغازگر remap و 3 آغازگر issr بین والدین چندشکلی نشان دادند که از این میان 11 باند چندشکل برای نشانگر irap، 8 باند چندشکل برای نشانگر remap و 4 باند چندشکل برای نشانگر issr بدست آمد. در کل 18 نشانگر چندشکل در جمعیت تفرق نشان دادند. که از این تعداد 12 نشانگر به هفت گروه لینکاژی جو منتسب شدند. تعداد 2 نشانگر از نسبت مندلی 1:1 مندلی انحراف نشان دادند. بیشترین تعداد نشانگرها به گروه لینکاژی دوم منتسب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که نشانگرهای رتروترنسپوزونی می¬تواند بطور موثری جهت اشباع نقشه ژنتیکی جو مورد استفاده قرارگیرند.

گل گاو زبان یکی از گیاهان دارویی معروف می باشد که از گذشته های دور در طب سنتی موارد استفاده فراوان داشته است. لذا بررسی کشت بافت گل گاو زبان مهم می باشد. در این تحقیق درصد و سرعت جوانه زنی در محیط کشت ms به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل نوع رقم در دو سطح (گل گاو زبان ایرانی و اروپائی)، تیمار خراش دهی در دو سطح (بذر بدون خراش و بذر خراش داده شده) و تیمار نوری در دو سطح (روشنایی و تاریکی) بودند. در آزمایش دیگر بررسی درصد کالوس زایی و مدت زمان تا کالوس زایی و باززایی در گل گاو زبان، به صورت آزمایش فاکتوریل در محیط کشت msو در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل نوع رقم (گل گاو زبان ایرانی و اروپائی)، نوع ریز نمونه (برگ، دمبرگ، ناحیه مریستمی و ساقه)، غلظت های هورمونی naa (صفر، 5/1 و 2 میلی گرم در لیتر) و kin (صفر، 2/0، 4/0 و 6/0 میلی گرم در لیتر) می باشند. درصد باززایی در این گیاهان نیز با سه غلظت 2، 5 و 7 میلی گرم در لیتر هورمون های iba و bap مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که نوع رقم، تیمار خراش دهی، تیمار نوری و اثر متقابل آنها روی درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی اثر معنی دار دارند. مقایسه میانگین درصد جوانه زنی نشان داد رقم گل گاو زبان اروپایی بیشترین درصد جوانه زنی (5/17 =درصد( y) ?) را نسبت به گل گاو-زبان ایرانی (5/2 =درصد( y) ?) داشته است. نوع ریز نمونه برای صفات درصد کالوس زایی، مدت زمان تا شروع کالوس زایی و وزن تر کالوس اثر معنی داری را نشان داد. غلظت های مختلف هورمون های naa و kin نیز اثر معنی داری را روی صفات درصد کالوس زایی، مدت زمان تا شروع کالوس زایی و وزن تر و خشک کالوس نشان دادند. در بین ریزنمونه های مورد بررسی، ریزنمونه دمبرگ بیشترین (65/46 = درصد( y) ?) و ساقه کمترین (85/9 = درصد( y) ?) درصد کالوس زایی را نشان دادند. مقایسه میانگین اثر نوع ریز نمونه روی مدت زمان لازم تا شروع کالوس زایی نشان داد که ریزنمونه دمبرگ کمترین (3/11 = روز( y) ?) و ساقه بیشترین (32/15 = روز( y) ?) زمان را برای شروع کالوس زایی نیاز داشتند. ریزنمونه ساقه کمترین وزن تر کالوس (085/0 = گرم( y) ?) رانسبت به سایر ریزنمونه ها نشان داد. مقایسه میانگین اثرمتقابل naa و kin روی درصد کالوس زایی نشان داد که غلظت هورمونی 1.5 mgl-1 naa + 0.2 mgl-1 kin و 1.5 mgl-1 naa + 0.6 mgl-1 kin بیشترین درصد کالوس زایی را داشتند. نوع ریزنمونه و غلظت های هورمون kin روی درصد باززایی مستقیم اثر معنی داری داشتند. همچنین ترکیب هورمونی ms + 5 mgl-1 bap + 2 mgl-1 iba بیشترین درصد باززایی غیرمستقیم را نشان داد. واژه های کلیدی: گل گاو زبان، جوانه زنی، کالوس زایی، باززایی.

هرمی کردن ژن بر پایه نشانگرهای مولکولی یکی از روش های نوین اصلاحی برای تجمیع ژن های مطلوب در ارقام برنج می باشد. در این تحقیق به منظور هرمی کردن ژن های مطلوب در رقم طارم جلودار، از ارقام دانش، سنگ طارم، جهش، موسی طارم، باسماتی370 و p35 (موتانت طارم محلی) استفاده گردید. ارقام والدینی در سال زراعی 90-91 در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به روش لاین در تستر با یکدیگر تلاقی داده شدند. در سال بعد هیبریدهای حاصل به همراه والدین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی کاشته شدند. تعداد 18 صفت مختلف زراعی از جمله ارتفاع، تعداد پنجه بارور، طول خوشه، تعداد کل دانه در خوشه، درصد باروری، طول دانه، وزن صد دانه و عملکرد اندازه گیری شد. همچنین ژنوتیپ ها از نظر صفات کیفی دانه مورد بررسی مولکولی قرار گرفتند. از سه نشانگر ssr و snp پیوسته با ژن های wx، fgr و ssiia استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه لاین در تستر نشان داد که بین ژنوتیپ ها برای کلیه صفات مورد بررسی تفاوت های بسیار معنی داری در سطح 1% وجود دارد. وجود این تفاوت معنی دار در بین ژنوتیپ ها نشان دهنده وجود تنوع کافی برای بهبود صفات می باشد. سهم تسترها (والدین نر) از واریانس کل برای کلیه صفات به جز طول و عرض برگ پرچم و تعداد دانه پر بیشتر از سهم لاین ها (والدین ماده) و اثر متقابل لاین×تستر بوده است که نشان دهنده نقش مهم تسترها در تعیین صفات هیبرید حاصل است. تستر p35 با توجه به متوسط وضعیت بالا و اثرات gca مطلوب به عنوان بهترین تستر برای بهبود صفات مختلف شناخته شد. از بین هیبریدها نیز p35×طارم جلودار، p35×دانش و سنگ طارم× طارم جلودار با توجه به متوسط وضعیت، اثرات sca و مقادیر هتروزیس، هیبریدهای برتر از نظر عملکرد و بیشتر صفات وابسته به آن بودند. همچنین در بخش مولکولی، با توجه به نتایج حاصل از هر سه نشانگر مورد استفاده در نهایت هیبریدهای سنگ طارم×طارم جلودار، جهش×طارم جلودار، سنگ طارم×دانش، جهش×دانش و باسماتی370×دانش به عنوان هیبریدهای دارای کیفیت نسبی مطلوب از جمله درصد آمیلوز متوسط، دمای ژلاتینه شدن پایین و عطر و طعم قوی انتخاب شدند. اثرات هتروتیک مشاهده شده و نیز حضور ژن های کیفی مطلوب در این هیبریدها نویدبخش دست یابی به ارقام super rice در نسل های آینده این تلاقی ها می باشد.

شناسایی تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوندی، برای دست یابی به ارقام مطلوب در مرکبات مهم و ضروری است. مرکبات از خانواده rutaceae و زیر خانواده aurantioideae هستند. این پژوهش به منظور بررسی روابط و تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ های مرکبات با استفاده از نشانگر های مورفولوژیکی و مولکولی انجام شد. در آزمایش اول 61 صفت کمی و کیفی گل، میوه و برگ روی 29 ژنوتیپ مرکبات مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه خوشه ای بر پایه ماتریس تشابه تطابق ساده و با روش upgma صورت گرفت. بر اساس تجزیه خوشه ای، در ضریب تشابه 0/47 ژنوتیپ های مرکبات مورد مطالعه به پنج گروه تقسیم شدند. بر اساس ماتریس تشابه، تشابه بین ژنوتیپ ها بین 0/22 تا 0/70قرار داشت. که نشان دهنده تنوع قابل مشاهده در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه می باشد. کمترین شباهت (0/22) مربوط به دو ژنوتیپ پوملو و تیپ طبیعی ناشناخته (g74) و بیشترین شباهت (0/70) مربوط به دو تیپ طبیعی ناشناخته g65 وg61 بود. در آزمایش دوم تعداد 19 آغازگر rapd، 5 آغازگرirap و 8 آغازگر issr مورد بررسی قرار گرفت. نشانگر rapd دارای بیشترین درصد چندشکلی و محتوای اطلاعات چند شکل بود. ارتباط بین ماتریس های تشابه هر نشانگر با استفاده از آزمون مانتل انجام شد. بیشترین ارتباط بین نشانگر rapd و issr مشاهده شد، در حالیکه نشانگر مورفولوژیکی و irap کمترین ارتباط را داشتند. هرسه آغازگر ژنوتیپ های مورد مطالعه را در 5 گروه قرار دادند. البته در موقعیت قرارگیری بعضی از ژنوتیپ ها در درون گروه ها تفاوت هایی مشاهده شد. هر چهار نشانگر می توانند اطلاعات مفیدی درباره سطح چندشکلی و تنوع مرکبات را فراهم کنند، که نشان دهنده کاربرد آنها در شناسایی ژرم پلاسم مرکبات می باشد.

استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری¬ها از قرن¬ها پیش سابقه دارد. گیاه دارویی تشنه¬داری با نام علمی (scrophularia striata) بومی ایران و رویشگاه اصلی آن استان ایلام می¬باشد و بصورت بی رویه¬ای مورد برداشت قرار می¬گیرد. این گونه گیاهی در فهرست گیاهان در خطر انقراض ایران قرار گرفته است. کشت بافت گیاهی، یک تکنولوژی با کاربرد وسیع است که راهکارهای جدیدی را برای حل بسیاری از مشکلات به¬نژادگران ارائه نموده است و مزیت مهم استفاده از فنون کشت بافت نسبت به روش¬های مرسوم این است که در زمان و فضای محدود، از یک فرد می¬توان جمعیت بزرگی را به دست آورد. در این پژوهش تاثیر دو هورمون bap در چهار سطح (صفر، 5/1، 5/2، و 5/3) میلی¬گرم در لیتر و 2,4-d در چهار سطح (صفر، 5/1، 2 و 5/2) میلی¬گرم در لیتر برای کالوس¬زایی با استفاده از ریزنمونه¬ برگ و ساقه بررسی شد. جهت باززایی، ترکیب bap در سه سطح (5/1، 5/3 و 5/5) میلی¬گرم درلیتر با kin در سه سطح (05/0، 1/0 و 2/0) میلی¬گرم درلیتر، bapدر سه سطح (5/0، 1 و 4) میلی¬گرم در لیتر با naa در سه سطح (05/0، 5/0 و 1) میلی¬گرم در لیتر و ترکیب ba در سه سطح (5/0، 1 و 4) میلی¬گرم در لیتر با iaa در سه سطح (05/0، 5/0 و 1) میلی¬گرم در لیتر مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد ترکیب هورمونی bap و 2,4-d هرکدام به میزان 5/1 میلی¬گرم در لیتر بهترین تیمار کالوس¬زایی (22/52 =x ?) با استفاده از ریزنمونه ساقه و تیمار هورمونی حاویbap به میزان 5/1 میلی¬گرم در لیتر و 2,4-d به میزان 5/2 میلی¬گرم در لیتر بهترین تیمار کالوس¬-زایی (66/76=x ?) با استفاده از ریزنمونه برگ می¬باشد. بیشترین وزن تر (09/1 گرم) در ترکیب هورمونی bap به میزان 5/3 میلی گرم در لیتر و 2,4-d به میزان 5/1 میلی¬گرم در لیتر مشاهده شد. بیشترین باززایی و تولید شاخساره در تیمار هورمونی bap به میزان 5/1 میلی¬گرم در لیتر و kin به میزان 05/0 میلی¬گرم در لیتر مشاهده شد. در ترکیب هورمونی ba به میزان 5/0 میلی¬گرم درلیتر و iaa به میزان 1 میلی¬گرم وbap به میزان 5/0 میلی¬گرم درلیتر و naa به میزان 05/0 میلی¬گرم در لیتر، علاوه بر شاخساره ریشه نیز تولید شد. گیاهچه¬های باززایی شده پس از انتقال به خاک استریل، به مدت دو هفته با محلول غذایی هوگلند تغذیه شدند. سپس به خاک زراعی تهیه شده از رویشگاه گیاه تشنه¬داری (استان ایلام)، انتقال داده شدند.

دستیابی به نتایج مطلوب در برنامه های اصلاحی، نیازمند انتخاب آگاهانه والدین بر اساس قابلیت ترکیب¬پذیری عمومی و خصوصی می باشد. مشخص نمودن ترکیب پذیری ها و اجزای واریانس ژنتیکی یکی از مهم ترین مراحل در برنامه به نژادی لاین های اینبرد ذرت است .بدین منظور، تعداد 25 لاین زودرس دانه¬ای با دو تستر (k1263/1 زودرس و a679 دیررس) به روش لاین × تستر تلاقی داده شد و 50 هیبرید حاصل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در ایستگاه طرق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس آماری حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین هیبریدها از نظر تمام صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1% بود. بر اساس نتیجه مقایسه میانگین هیبریدها با روش آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال 5%، هیبریدهای سینگل کراس 704 (51/13 تن در هکتار) و l15× a679 (2/11 تن در هکتار) دارای بیشترین عملکرد دانه بودند. عملکرد دانه با صفات تعداد برگ بالای بلال، قطر چوب بلال، قطر بلال، عمق دانه و تعداد دانه در ردیف بلال دارای همبستگی مثبت و بسیار معنی دار بود. نتایج تجزیه لاین × تستر اختلاف معنی داری را بین لاین ها برای کلیه صفات به جز فاصله بین گرده افشانی و ظهور کاکل (asi)، ارتفاع بلال، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه و بین تسترها برای کلیه صفات به جز ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن هزار دانه و درصد چوب، در سطح احتمال 1% نشان داد. میانگین مربعات اثر متقابل لاین × تستر نیز برای کلیه صفات به جز درصد چوب معنی دار بود که نشان دهنده معنی دار بودن واریانس غالبیت (نقش اثرات غیر افزایشی) می باشد. مقدار نسبت ?2gca/?2sca برای کلیه صفات کمتر از 1 برآورد گردید که بیانگر نقش بیشتر واریانس غیر افزایشی برای این صفات بود. از نظر عملکرد و سایر صفات لاین های l1، l5، l14، l15 و l18، دارای gca مثبت و معنی دار و از نظر زودرسی لاین های l1، l7، l8، l10 و l28 دارای gca منفی و بسیار معنی دار بودند. از نظر عملکرد دانه ترکیبات l5× k1263/1، l9× k1263/1، l16× a679 و l19× k1263/1، دارای sca مثبت و معنی دار بودند که جهت آزمایشات ارزیابی و مقایسه عملکرد منطقه ای و برآورد اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط و شناسایی و انتخاب برترین هیبرید ها، می توان لاین های مذکور را مورد استفاده قرار داد.

چکیده کرفس کوهی از خانواده چتریان (umbelliferae) را مظفریان در سال 2003 با نام علمیkelussia odoratissma mozaffarian و نام قدیمی amirkabiria odoratissma mozaffarian به عنوان گونه ای از جنس kelussiae معرفی کرد. با در نظرگرفتن اهمیت گیاه کرفس کوهی از نظر دارویی و از طرفی با توجه به ویژگی خاص گیاه مذکور به علت منوکارپیک بودن آن و دوره خواب طولانی بذر، تولید انبوه این گیاه با مشکل جدی مواجه است، ضمن اینکه با توجه به نتیجه سازمان جنگل ها و مراتع به دلیل برداشت نامناسب آن در مناطق رشد خودروی آن، خطر انقراض این گیاه بومی وجود دارد. لذا لزوم روش هایی برای به حداقل رساندن دوره خواب جوانه زنی بذر از یک طرف و تکثیر و ریز ازدیادی این گیاه از طرف دیگر و همچنین افزایش میزان متابولیت های ثانویه آن هر چه بیشتر احساس می شود. در این تحقیق به منظور بررسی جوانه زنی و ارزیابی اثر نوع ریزنمونه و اثر متقابل تنظیم کننده های رشد بر کالزایی و باززایی کرفس کوهی، دو آزمایش جداگانه فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی (crd) با 3 تکرار در محیط های کشت موراشیگ و اسکوگ (ms) با %3 ساکارز، ?7/0 آگار و 8/5?ph و کاغذ صافی واتمن مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش اول تاثیر دما، محیط کشت (کاغذ صافی واتمن و ms) و نوع ریزنمونه بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه-زنی، شاخص بنیه، طول ریشه چه و ساقه چه و در آزمایش دوم اثر تنظیم کننده های رشد بر کالزایی و باززایی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین درصد جوانه زنی در ریزنمونه بذر در شرایط محیطی سرما و نور و در محیط ms و در شرایط محیطی دمای اتاق جوانه زنی مشاهده نشد. در مورد صفت سرعت جوانه زنی بین نوع ریزنمونه، شرایط محیطی و محیط ms تفاوت معنی داری مشاهده نشد. ریزنمونه بذر در محیط کاغذ صافی واتمن در شرایط دمایی سرما و نور دارای شاخص بنیه بهتری بود. ریزنمونه بذر کشت شده در شرایط محیطی سرما و نور دارای ریشه چه بلندتری بوده و ریزنمونه بذر کشت شده در محیط کاغذ صافی واتمن و ms با شرایط محیطی سرما و نور و دارای ساقه چه بلندتری بود. بیشترین درصد تشکیل کالوس ریزنمونه ریشه، در محیط کشت پایه (ms) حاوی bap به میزان 2 میلی گرم در لیتر و naa به میزان 10 میلی گرم در لیتر می باشد. بهترین ترکیب هورمونی برای کالوس زایی با استفاده از ریزنمونه ساقه، محیط کشت پایه (ms) حاوی bap به میزان 2 میلی گرم در لیتر و naa به میزان 5 و 10 میلی گرم در لیتر می باشد. در کالزایی ریزنمونه برگ همه ترکیبات هورمونی نسبت به تیمارهای هورمونی به تنهایی کالزایی بالایی داشتند. بهترین ترکیب هورمونی برای وزن تر کالوس ریزنمونه ریشه naa به میزان 10 میلی-گرم در لیتر با bap به میزان 2 میلی گرم در لیتر و برای ریزنمونه های ساقه و برگ naa به میزان 5 میلی گرم در لیتر با bap به میزان 2 میلی گرم در لیتر می باشد. بهترین ترکیب هورمونی برای باززایی و تولید اندام هوایی، محیط کشت پایه (ms) حاوی هورمون kin به میزان 1/0 میلی گرم درلیتر و bap به میزان 5/1 میلی گرم در لیتر می باشد. بهترین ترکیب هورمونی برای تولید ریشه، محیط کشت پایه (ms) حاوی هورمون naa به میزان 10 میلی گرم در لیتر می باشد.

تنش¬های محیطی مهم¬ترین عوامل کاهش دهنده عملکرد محصولات کشاورزی در سطح جهان می¬باشند. چنانچه تنش ¬های محیطی حادث نمی¬شدند عملکردهای واقعی باید برابر با عملکردهای پتانسیل گیاهان می¬شد.خشکی و شوری از مهمترین تنش های محیطی هستند که تولید محصولات زراعی را تحت تأثیر قرار می دهند. شناسایی گیاهان مقاوم به شوری و خشکی از جمله سویا، که یکی از گیاهان مهم روغنی محسوب می شود، از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور دو آزمایش جدا از هم (آزمایش تنش خشکی و آزمایش تنش شوری) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار درگلخانه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. 8 ژنوتیپ سویا به نام های ford ، hill ، dayr ، sahar، hill ce ، 032، 032-240-b و 032-240-d در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند در تنش خشکی تیمارهای آزمایش شامل 6 سطح تنش خشکی (1- شاهد یا آبیاری در تمام مراحل رشد به طور منظم 2- تنش شدید در مرحله رشد رویشی 3- تنش شدید در مرحله گلدهی 4- تنش شدید در مرحله غلاف دهی 5- تنش شدید در مرحله گلدهی و غلاف¬دهی 6- تنش ملایم در تمام مراحل رشد) و فاکتور دوم شامل 8 ژنوتیپ سویا بود. در تنش شوری نیز فاکتوراول شامل شوری در 4 سطح صفر (آب مقطر، شاهد)، 3، 6 و 8 دسی زیمنس بر متر و فاکتور دوم شامل 8 ژنوتیپ مختلف از سویا بود. از بذور به دست آمده سطح صفر جهت انجام آزمون جوانه زنی بذور تحت تنش های خشکی و شوری استفاده شد. آزمون جوانه زنی نیز با آزمایش فاکتوریل با طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. مطابق کشت گلدانی فاکتور اول تیمارهای مورد نظر و فاکتور دوم شامل 8 ژنوتیپ سویا بود. در آزمون جوانه زنی بذور برای اعمال تنش خشکی از پلی اتیلن گلایکول (peg6000) و برای اعمال تنش شوری از نمک nacl استفاده شد. نتایج به دست آمده از آنالیز صفات مرفولوژیک و فیزولوژیک مختلف، خوشه¬بندی ژنوتیپ¬ها و بررسی ژنوتیپ ها توسط شاخص¬های کمی تحمل به تنش، نشان داد ژنوتیپ¬های hill ce، hill، dayr و 32 متحمل به هر دو تنش می¬باشند و hill ce دارای بیشترین تحمل نسبت به سایر ژنوتیپ ها بود و ژنوتیپ¬های ford، sahar، 032-240-b و 032-240-d حساس به هر دو تنش می¬باشند به طوری که ژنوتیپ ford دارای بیشترین حساسیت به هر دو تنش بود. بیشترین عملکرد برای هر دو تنش در تیمار شاهد مشاهده شد. در تنش خشکی بیشترین کاهش عملکرد در تنش خشکی شدید در مرحله گلدهی و غلاف دهی مشاهده شد. این نشان دهنده این است که گیاه سویا در این مراحل بیشترین حساسیت را به تنش خشکی دارد. در تنش شوری سطح شوری 8 دسی زیمنس برمتر حساس¬ترین سطح برای گیاه سویا بود و بیشترین کاهش عملکرد در این سطح نسبت به شاهد مشاهده شد. در تنش شوری علایم تنش در ژنوتیپ های حساس از مرحله گلدهی مشاهده شد. بنابراین به طور کلی مراحل گلدهی و غلاف دهی حساسترین مراحل رشد سویا به تنش های شوری و خشکی می¬باشند.

تعیین میزان تنوع ژنتیکی در مواد گیاهی، گام اولیه برای شناسایی، حفظ و نگه داری ذخایر توارثی و همچنین پایه و اساس تحقیقات ژنتیکی و برنامه های اصلاحی است. به منظور ارزیابی سطح تنوع ژنتیکی در پنج ژنوتیپ هندوانه بذر آجیلی و یک رقم هندوانه شیرین (کریمسون سوئیت) آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی در سال 1393 انجام شد. بذور ژنوتیپ های بومی هندوانه بذر آجیلی از استان خراسان جمع آوری گردیدند. در این مطالعه 14 صفت کمی اندازه گیری شد و براساس نتایج تجزیه واریانس این صفات، اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ های مورد مطالعه در سطح 1% مشاهده گردید. آنالیز خوشه ای به روش ward، ژنوتیپ ها را در سه گروه مجزا دسته بندی کرد. 10 آغازگر مورد استفاده در این پژوهش در مجموع توانستند 76 قطعه را تکثیر کنند که 42 عدد از آن ها چند شکل بودند. محتوای اطلاعات چند شکل (pic) در دامنه 85-46 درصد قرار گرفت که به ترتیب مربوط به آغازگرهای p3 و p9 بود. متوسط تعداد باندهای چند شکل شش باند و در دامنه 8-2 قرار داشت. آنالیز خوشه ای به روش upgma برای محصولات pcr حاصل از 7 پرایمر نیز ژنوتیپ ها را در سه گروه مجزا قرار داد. با مقایسه نتایج حاصل از دو روش ارزیابی مورفولوژیکی و مولکولی همبستگی قابل توجهی بین نتایج مشاهده شد به طوری که قرابت دو ژنوتیپ c8 و sw، تشابه بالای ژنوتیپ های c1 و c14 و همچنین فاصله زیاد ژنوتیپ c5 از سایر ژنوتیپ ها در هر دو آزمایش تأیید شد.

یکی از مهمترین تنش های غیر زیستی، تنش خشکی است که از عوامل عمده کاهش تولید محصولات گیاهی در اکثر نقاط دنیا می باشد. تنش خشکی با اختلال در فرایندهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی سبب کاهش رشد گیاه می شود. در این مطالعه به منظور مقایسات دقیق آزمایشگاهی ابتدا پاسخ ژنوتیپ های c12 و c6 هندوانه به تنش خشکی بررسی شده و سپس بیان ژن های کلیدی بررسی گردیده است. پنج روز تنش خشکی پس از سه هفته از رشد گیاهچه ها در ژنوتیپ c12 باعث 28 درصد کاهش در میزان آب نسبی شد. بیشترین میزان افزایش تجمع پرولین در ژنوتیپ c6 مشاهده شد که با 93/9 ماکرومول پرولین در یک گرم بافت تر برگ، نسبت به شاهد 7/4 برابر افزایش نشان داد. علاوه بر پرولین و رطوبت نسبی پارامترهای دیگر شامل میزان مالون دی آلدئید و نشت الکترولیت نیز تایید کننده تحمل بیشتر ژنوتیپ c6 تحت تنش خشکی می باشد. پس از ارزیابی اولیه ژنوتیپ ها به تنش خشکی، بیان ژن های clshsp18.1a و ccnac2 با سه تکرار به روش نیمه کمی rt-pcr اندازه گیری شد. در ژنوتیپ c6 (متحمل)، چهار روز تنش خشکی باعث افزایش 5/2 برابری و معنی دار ژن shsp18.1aنسبت به شاهد شد (05/0 >p) و در ژنوتیپ c12 (حساس) 4/1 برابر نسبت به شاهد بیان این ژن افزایش نشان داد. سنجش نیمه کمی ژن ccnac2 در ژنوتیپ c6 بیانگر بیشترین افزایش (25/2 برابری نسبت به شاهد) بود که دو روز پس از تنش مشاهده شد. نمونه گیری سوم در چهار روز پس از تنش بیانگر کاهش معنی دار بیان این ژن در هر دو ژنوتیپ بود به طوری که در ژنوتیپ حساس c12 نسبت به شاهد تفاوت معنی دار مشاهده نشد. از سوی دیگر در مورد هر دو ژن، ژنوتیپ c6 بیان بسیار بیشتری نسبت به ژنوتیپ حساس c12 داشته است که در تمام تیمارهای خشکی این تفاوت معنی دار بود. به این ترتیب، روند کلی بیان هر دو ژن بیانگر افزایش معنی داری آن ها در پاسخ به تنش خشکی بود که در ژنوتیپ متحمل (c6) این نکته کاملاَ قابل ملاحظه بود

قسمت های مختلف گیاه پونه معطر دارای تانن، مواد رزینی، مواد پکتیکی، قند و اسانس است. این اسانس که مقدار آن بر حسب واریته های مختلف گیاه و مشخصات محل تغییر می کند دارای90- 75 درصد از ترکیبات ستن دار مخصوصاً پولگون، الکل های توتال به مقدار 12ـ7%، لیمونن و دیپانتن است. اسانس مذکور به اسانس پونه یا penny royal oil مرسوم است و با درخشندگی آبی رنگ جلوه می کند که علت آن وجود ماده ای به نام آزولن در آن است. بر اساس نتایج منتشر شده افزایش در سطح پلوئیدی اغلب با افزایش در ماده خشک گیاه و متابولیتهای ثانویه همراه است. به این دلیل در این تحقیق به منظور بررسی میزان تغییر در مواد موثره پونه معطر با توجه به تأثیر گذاری مواد شیمیایی موتوسیون زا مانند تریفلورالین و کلشی سین مطالعه ای در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و دانشگاه سیستان و بلوچستان صورت گرفت

در کشت بافت گیاه آنتوریوم مهمترین و حساس ترین مرحله، کالوس زایی ریزنمونه ها می باشد. بهترین نتایج کالوس زایی برای هر دو رقم در محیط کشت mms حاوی 12/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d، 1 میلی گرم در لیتر ba، 3 درصد ساکارز، 7/0 درصد آگار و ph برابر با 1/0 ± 0/6 بدست آمد. رقم fire (7/37 درصد) در مقایسه با رقم midori (6/14 درصد) درصد کالوس زایی بالایی داشت، ریزنمونه برگ (74/37 درصد) در مقایسه با ریزنمونه دمبرگ (93/8 درصد) و اسپادیکس (صفر درصد) از پتانسیل بیشتری جهت کالوس زایی برخوردار بود. ریزنمونه برگ دارای رگبرگ اصلی (3/48 درصد) نسبت به ریزنمونه برگ بدون رگبرگ اصلی (5/27 درصد) کالوس زایی بیشتری داشت. از محیط کشت mms مایع حاوی 1 میلی گرم در لیتر ba و 2 درصد ساکارز جهت واکشت نمودن کالوس ها استفاده شد برای باززایی شاخساره، کالوس ها در محیط کشت mms حاوی سطوح مختلف ba (25/0 تا 1 میلی گرم در لیتر)، غلظت های مختلف nh4no3(206، 412 و 618 میلی گرم در لیتر)، 2 درصد ساکارز و 7/0 درصد آگار کشت شدند. رقم midori (9/22 درصد) در مقایسه با رقم fire (1/14 درصد) درصد باززایی بیشتری از خود نشان داد.

به منظور بررسی ویژگی های فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی موثر بر عملکرد دانه ارقام بومی، اصلاح شده و ‏لاینهای امید بخش برنج تحت شرایط تنش نیتروژن آزمایشی در سال زراعی 1388 در دانشگاه علوم ‏کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه ‏بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل شامل مقادیر کود نیتروژن از منبع اوره (سطوح صفر، ‏‏100 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) به عنوان عامل اصلی و عامل فرعی شامل 5 لاین امید بخش ‏‏(جلودار، جهش، پرتو، دانش و میلاد)، 2 رقم بومی (طارم محلی و طارم دیلمانی) و یک رقم اصلاح ‏شده (قائم1) برنج بود. نیتروژن در 11 صفت شامل: عملکرد شلتوک، تعداد پنجه، وزن خشک بوته، ‏روز تا 50 درصد گلدهی، عرض و مساحت برگ پرچم، ‏lai‏ ، ‏cgr‏ ، ‏rgr‏ ، ‏lad‏ و رقم بجز دو ‏صفت، وزن خشک بوته و ‏slw‏ تفاوت معنی داری داشتند. براساس مقایسات گروهی لاین های امید ‏بخش از لحاظ صفات وزن هزار دانه، شاخص برداشت، روز تا 50 درصد گلدهی و روز تا رسیدگی ‏کامل از ارقام بومی و اصلاح شده بهتر بودند. صفات طول و مساحت برگ پرچم، ‏lad‏ ، ‏lar‏ و ‏lsr‏ رقم اصلاح شده (قائم1) بالاتر از لاینهای امید بخش و ارقام بومی مورد مطالعه در این تحقیق ‏بود. صفات عملکرد شلتوک، طول خوشه، تعداد دانه در خوشه، ارتفاع بوته و زاویه برگ پرچم لاین های ‏امید بخش بالاتر از رقم اصلاح شده مورد آزمایش بود. ارقام بومی از لحاظ صفات وزن هزار دانه، ‏شاخص برداشت، روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا رسیدگی کامل، عرض و مساحت برگ پرچم، ‏lar‏ ‏و ‏lsr‏ مقادیرکمتری از رقم اصلاح شده + لاین ها داشتند. بالاترین عملکرد شلتوک در ژنوتیپهای ‏دانش، جهش، جلودار و طارم محلی به ترتیب با 72/6، 16/6، 09/6 و 06/6 تن در هکتار بدست آمد. ‏همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد شلتوک و تعداد پنجه، وزن خشک بوته، روز تا ‏‏50 درصد گلدهی، ‏lai‏ ، ‏cgr، طول خوشه، شاخص برداشت تعداد دانه در خوشه، روز تا رسیدگی ‏کامل و ‏lad‏ وجود داشت