نام پژوهشگر: رضا بهزاد
علی صادقی لاریجانی غلامعلی بهزادی
یکی از پارامترهای کلیدی در طراحی راه، حجم ساعت طراحی است که بر اساس نوع راه و پیش بینی های تعریف شده مختص آن تعیین می شود. این حجم بر تعداد و عرض خطوط و سایر پارامترهای هندسی مسیر تاثیر مستقیم داشته و در دوره بهره برداری بر عملکرد محور موثر خواهد بود. حجم تردد در ساعات شبانه روز، ایام هفته و مناسبت های مختلف سال متغیر بوده و دامنه تغییرات در بعضی از محورها بسیار زیاد است، بطوریکه انتخاب حجم ساعتی مناسب برای طراحی که بر عملکرد مناسب محور تاثیر منفی نداشته باشد و از طرف دیگر اقتصادی باشد پیچیده است. در آئین نامه ها و راهنماهای تحلیل و طراحی راه ها، روش های متفاوت و متنوعی در محاسبه و انتخاب حجم ساعتی معرفی شده است. روش شناخته شده و در ضمن ساده که در آئین نامه طرح هندسی راه های آشتو به آن اشاره شده است، انتخاب سی امین بیشینه حجم ترافیک ساعتی در یک سال می باشد که در آئین نامه های داخلی نیز به آن استناد شده است. با توجه به متفاوت بودن الگوی حجمی ترافیک در ایران، ارایه روشی مناسب که بر اساس شرایط موجود در داخل کشور، پارامترهای ترافیکی و اقتصادی را مد نظر قرار دهد، ضروری است. برای تعیین حجم ساعت طراحی، سه روش سی امین ساعت اوج، مرکز پاشنه و تعادل بین هزینه استفاده کنندگان و هزینه احداث راه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اصلی ترین پارامتر در نظر گرفته در روش های سی امین ساعت اوج و مرکز پاشنه، تغییرات حجم ترافیک و در روش تعادل بین هزینه استفاده کنندگان و هزینه راه، تحلیل های اقتصادی می باشد. روش سی امین ساعت اوج بسیار ساده است، ولی بدون بررسی آمار و اطلاعات، برای همه مسیر ها ساعت ثابتی ارائه می نماید. روش مرکز پاشنه با بررسی دقیق تغییرات حجم و ایجاد معادله ای براساس آن برای هر مسیر، ساعتی را که در آن تغییر شیب از تند به کند صورت می گیرد بعنوان ساعت طراحی مورد استفاده قرار می دهد، ساعات طراحی بدست آمده از این روش برای بعضی مسیرها عدد بسیار بالایی را ارائه خواهد داد که تحمل تاخیر ناشی از آن خارج از صبر و حوصله رانندگان بوده لذا استفاده از این روش برای طراحی راهها مناسب نمی باشد. روش تعادل بین هزینه استفاده کنندگان و هزینه احداث راه با تعیین حداکثر نسبت منفعت به هزینه، بین درنظرگرفتن ظرفیت اضافه و بوجود آمدن تأخیر اضافی در زمان رانندگی مصالحه ای بعمل می آورد. این روش دارای محاسبات فراوانی است و نیاز به آمار و اطلاعات زیادی دارد ولی نتایج آن با توجه به در نظر گرفتن پارامترهای اقتصادی راه مناسب است و مشکلات محاسبه آن را توجیه می کند. ساعت طراحی بدست آمده از این روش برای تسهیلات مختلف با در نظر گرفتن هدف سفر متفاوت بوده و یک ساعت ثابت برای همه انواع راه ارائه نمی دهد. بدین ترتیب که برای بعضی تسهیلات، ساعتی نزدیک ساعت سی ام انتخاب می شود ولی برای سایر راه ها این ساعت مقداری تغییر می کند و بسته به هدف سفر در آن تسهیلات متفاوت است.
محمد نبی پور غلامعلی بهزادی
با گسترش روزافزون استفاده از وسایل حمل ونقل موتوری در جوامع امروزی، مشکلات ترافیکی در شبکه معابر شهرهای بزرگ جهان، بخصوص در کشورهای در حال توسعه، نیز بیش ازپیش افزایش یافته است. حجم بیش از حد وسایل نقلیه و عدم تطابق آن با ظرفیت خیابان های شهری، یکی از علل ایجاد راهبندان ها و تشکیل صف های طولانی، افزایش زمان تأخیر و کاهش سطح سرویس در ساعات اوج ترافیکی، در بسیاری از شهرهای کشور می باشد. پیاده روی، به عنوان یک مد حمل ونقلی برای سفرهای کوتاه، در صورت استقبال از طرف افراد، می تواند به عنوان یک راهکار مناسب برای کاهش این مشکلات باشد، چراکه، علاوه بر یک شیوه سفر، به عنوان یک فعالیت فیزیکی مناسب و فرح بخش می تواند علاوه بر رفع مشکلات ترافیکی شهرها، بر سلامت جامعه نیز بیفزاید. با این وجود، استقبال از پیاده روی به علت عدم وجود تسهیلات مناسب، ایمنی کافی و علل مشابه، مورد توجه افراد جامعه قرار نمی گیرد. در این تحقیق، معرفی و اولویت بندی تسهیلات عابر پیاده ای که منجر به افزایش تمایل افراد به ترجیح استفاده از پیاده روی بر سایر مدهای حمل ونقلی بیانجامد، مد نظر قرار می گیرد. در این مطالعه، پس از بررسی تحقیقات پیشین در این زمینه، به بررسی تسهیلات رایج عابرپیاده در سطح جهان پرداخته می شود، سپس از میان آن ها تسهیلات مشخصی که در بسیاری از شهرهای کشور وجود دارد انتخاب شده و با استفاده از پرسشنامه بیان ترجیهات و مدل انتخاب گسسته لاجیت، اولویت بندی می گردند و در ادامه برای تعیین تأثیر هریک از تسهیلات موثر، تحلیل حساسیت بر روی نتایج مدل انجام می گیرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که متغیرهایی چون، تمیزی محیط پیاده رو، پیوستگی و تداوم مسیر و کیفیت سطح مسیر پیاده روی، بیشترین تأثیر را برانتخاب پیاده روی افراد داشته و در صورت تأمین تسهیلات مناسب پیاده روی، احتمال انتخاب پیاده روی به جای سایر شیوه های سفر، میزان قابل ملاحظه ای افزایش می یابد.
حنیف قاسمی شیرسوار غلامعلی بهزادی
در کشور ما تصادفات رانندگی در جاده¬ها سهم بالایی از مرگ و میر سالانه را در بر می¬گیرد. تصادفات شامل سه سطح خسارتی، جرحی و فوتی می¬شود که هزینه¬های اقتصادی، اجتماعی و .. بالایی را برای کشور در پی خواهد داشت. از این رو تلاش برای شناسایی عوامل تاثیرگذار بر فراوانی و شدت تصادفات رانندگی لازم می¬باشد. در حالت کلی عوامل موثر در تصادفات در 4 دسته انسان، وسیله¬نقلیه، جاده و محیط تقسیم¬بندی می¬شود. مدل¬سازی فراوانی و شدت تصادفات می¬تواند با کمک مدل¬های آماری مختلف انجام پذیرد. معمولا محققان برای مدل¬سازی تصادفات از داده¬های ترافیکی، هندسی راه، آب-وهوایی، اجتماعی¬واقتصادی و تصادفات استفاده می¬کنند. با ارزیابی همبستگی میان داده¬های خام اولیه و در نهایت با کمک انواع آزمون¬های استاندارد آماری مهمترین عوامل موثر در تصادفات به دست می¬آید. در این پژوهش با کمک داده¬های هندسی، ترافیکی، محیطی و تصادفی، تصادفات معابر اصلی درون-شهری تهران با کمک مدل¬های پواسون، دوجمله¬ای منفی، پواسون پرصفر، دوجمله¬ای منفی پرصفر و خطی تعمیم¬یافته مدل¬سازی و تحلیل شده است. نتایج نشان داد عواملی نظیر سن راننده، نوع وسیله¬نقلیه مقصر، وضعیت روشنایی و جوی از عوامل تاثیرگذار در افزایش احتمال وقوع تصادفات شده¬است، همچنین داده¬های کیفی برای مدل¬های رگسیونی داده¬های مناسبی نبوده است اما مدل خطی تعمیم¬یافته نسبت به مدل¬های قبلی توانایی و کارایی مناسبی در تحلیل داشته¬است.
الناز توکلی غلامعلی بهزادی
با پیشرفت و گسترش روز افزون استفاده از وسایل نقلیه موتوری در عرصه حمل ونقل شهری و بروز مشکلات و مسائل ناشی از آن مانند افزایش تراکم ترافیکی، آلودگی هوا و... که گریبان گیر جوامع شهری شده است، دوچرخه سواری به عنوان یک مد حمل ونقل کم هزینه، سالم و مفرح، در جهت بهبود چنین شرایطی جایگزین وسایل نقلیه شخصی، بخصوص در سفرهای کوتاه درون شهری در نظر گرفته شود. هدف این تحقیق اولویت بندی تسهیلات دوچرخه سواری در جهت افزایش تمایل افراد به استفاده از این شیوه سفر می باشد. جهت دست یابی به این هدف، در این تحقیق، ابتدا انواع تسهیلات دوچرخه سواری در سطح بین المللی مورد بررسی قرار گرفت. سپس، به عنوان مطالعه موردی، یک مسیر پرتردد دوچرخه سواری شهر مشهد، از لحاظ تسهیلات موجود مورد ارزیابی قرار گرفته شد. برای تعیین اولویت هر یک از این تسهیلات، از تحلیل های انتخاب گسسته، و مدل های لاجیت چندگانه استفاده شده است. برای این منظور، با استفاده از روش های بیان ترجیحات، پرسش-نامه ی انتخاب نوع سفر برای این مسیر مورد نظر از بین مدهای سفر دوچرخه، تاکسی، وسیله نقلیه شخصی و اتوبوس، طراحی و از کاربران مسیر پرسشگری به عمل آمد. داده های این پرسشگری به عنوان داده های ورودی به مدل لاجیت استفاده شدند. برای تعییت ضرایب مدل نیز از نرم افزار biogeme استفاده گشته است. در ادامه، نتایج مدل بندی که همان نتایج هدف تحقیق بوده است مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و راهکارهای مناسب جهت ارتقاء دوچرخه سواری پیشنهاد گشته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برای مسیر دوچرخه درجه 1 راهکارهای تسهیلاتی مانند روشنایی مسیر، تمیزی مسیر، چراغ راهنمایی و مانند آن بیشترین اولویت را داشته اند و برای مسیر درجه 2، راهکارهای افزایش ایمنی، مانند کنترل پارک حاشیه ای، کیفیت آسفالت، جدایی از موتورسیکلت و مانند آن بیشترین اولویت را داشته اند.
الناز توکلی صابر غلامعلی بهزادی
با پیشرفت و گسترش روز افزون استفاده از وسایل نقلیه موتوری در عرصه حمل ونقل شهری و بروز مشکلات و مسائل ناشی از آن مانند افزایش تراکم ترافیکی، آلودگی هوا و... که گریبان گیر جوامع شهری شده است، دوچرخه سواری به عنوان یک مد حمل ونقل کم هزینه، سالم و مفرح، در جهت بهبود چنین شرایطی جایگزین وسایل نقلیه شخصی، بخصوص در سفرهای کوتاه درون شهری در نظر گرفته شود. هدف این تحقیق اولویت بندی تسهیلات دوچرخه سواری در جهت افزایش تمایل افراد به استفاده از این شیوه سفر می باشد. جهت دست یابی به این هدف، در این تحقیق، ابتدا انواع تسهیلات دوچرخه سواری در سطح بین المللی مورد بررسی قرار گرفت. سپس، به عنوان مطالعه موردی، یک مسیر پرتردد دوچرخه سواری شهر مشهد، از لحاظ تسهیلات موجود مورد ارزیابی قرار گرفت و تسهیلات و راهکارهای افزایش استفاده از این مسیر با توجه به مطالعات انجام شده انتخاب شد. برای تعیین اولویت هر یک از این تسهیلات، از تحلیل های انتخاب گسسته، و مدل-های لاجیت چندگانه استفاده شده است. برای این منظور، با استفاده از روش های بیان ترجیحات، پرسش نامه ی انتخاب نوع سفر برای این مسیر مورد نظر از بین مدهای سفر دوچرخه، تاکسی، وسیله نقلیه شخصی و اتوبوس، طراحی و از کاربران مسیر پرسشگری به عمل آمد. داده های این پرسشگری به عنوان داده های ورودی به مدل لاجیت استفاده شدند. برای تعییت ضرایب مدل نیز از نرم افزار biogeme استفاده گشته است. در ادامه، نتایج مدل بندی که همان نتایج هدف تحقیق بوده-است مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و راهکارهای مناسب جهت ارتقاء دوچرخه سواری پیشنهاد گشته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برای مسیر دوچرخه درجه 1 راهکارهای تسهیلاتی مانند روشنایی مسیر، تمیزی مسیر، چراغ راهنمایی و مانند آن بیشترین اولویت را داشته اند و برای مسیر درجه 2، راهکارهای افزایش ایمنی، مانند کنترل پارک حاشیه ای، کیفیت آسفالت، جدایی از موتورسیکلت و مانند آن بیشترین اولویت را داشته اند.