مکان تنها یک سر پناه برای فعالیتهای انسان نیست, بلکه پدیده ای است که انسان در تعامل خود با آن , بدان معنا بخشیده و به آن دلبسته می شود تا آنجا که گاه حتی خود را جزئی از آن دانسته وبه وسیله ی آن بازشناخته می شود. اگر از زاویه ی نیازهای انسان نیز به این مسئله نگریسته شود, نیاز انسان به تعامل عاطفی با مکان واحساس تعلق داشتن به آن ازجمله ی مهمترین ابعاد رابطه انسان و مکان به شمار می رود که باید مورد توجه معماران, طراحان و برنامه ریزان شهری قرارگیرد. با توجه به اهمیت شناخت" حس تعلق به مکان" در طراحی فضاها, هدف این پژوهش مطالعه نقش طراح و عوامل تأثیر گذار کالبدی و غیر کالبدی در ایجاد این حس و در پی آن ارتقاء کیفیات مکانهای طراحی شده با کاربری فرهنگی تفریحی است. در این راستا پژوهش حاضر سعی دارد برپایه ی متون و اسناد مرتبط در این حوزه, ضمن ارائه تعاریف حس تعلق, به بررسی ابعاد مختلف آن و نیز طبقه بندی علل و عوامل دخیل در آن بپردازد. بنا به ماهیت حس تعلق و ارتباط مستقیم آن با شکل گیری پایه های ارتباطی استفاده کنندگان و محیط, بخشی از ساختاراین پژوهش متأثر از جنبه های انسانی برآمده از حوزه های روانشناسی است و بخش دیگرمطالعه برخاسته از حوزه های معماری و محیط و تأثیرات آن بر احساس وادراک افراد است. نتایج مطالعات حاکی از آن است که حس تعلق از معیارهای اصلی ارزیابی محیطهای با کیفیت است و ویژگیهای کالبدی نظیر فرم و روابط اجزاء کالبدی با تأمین و تأکید بر فعالیتها و تعاملات جمعی, نقش مهم و موثری در ایجاد این حس دارا می باشند. بر این اساس, تحقیق حاضر تلاش میکند با در نظر گرفتن ویژگیهای کالبدی تأثیر گذارو توجه به پتانسیلهای موجود در بستر طراحی, اعم از کیفیات محیطی و بصری, زمینه ارتقاء کیفیت محیط ساخته شده, ترغیب شهروندان به حضور و تمایل به بازگشت به فضا و تقویت حس تعلق به مکان را فراهم آورد. واژه های کلیدی: حس تعلق, تعلق کالبدی, تعلق جمعی, فضای باز و بسته, اجتماعات فرهنگی