فاطمه محمدی کاریزنو محسن فوادالدینی
استفاده از گیاهان دارویی به عنوان درمان های جایگزین سالم و موثر در هایپرگلیسمی و مسمومیت کبدی، در نظر گرفته می شود. پسته وحشی یا بنه، دارای خواص آنتی اکسیدانی و آنتی دیابتیک می باشد. همچنین با توجه به اثرات مثبت فعالیت های ورزشی بر بیماران دیابتی، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر 6 هفته مصرف عصاره بنه و تمرین هوازی بر پروتئین کربونیل (pc)، پروتئین شوک گرمایی 70 (70hsp) و گلیکوژن بافت کبد موش های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین انجام شد. در این تحقیق تجربی و مداخله ای، تعداد 36 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار (14-12هفته¬ای) به طور تصادفی در 5 گروه 1) کنترل سالم، 2) کنترل دیابتی، 3) دیابت + تمرین هوازی، 4) دیابت + عصاره و 5) دیابت + تمرین هوازی + عصاره بنه قرار گرفتند. موش های گروه های دیابتی، با یک بار تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین (mg/kg40) دیابتی شدند. برنامه تمرینی شامل 6 هفته تمرین هوازی روی نوار گردان (5 جلسه در هفته، هر جلسه 40 دقیقه با سرعت 20 متر در دقیقه و شیب 5 درصد) بود. عصاره بنه نیز در دوز مشخص (5 میلی گرم به ازای هر 200 گرم از وزن بدن موش) در گروه های دریافت کننده عصاره به صورت گاواژ (5 روز در هفته) خورانده شد. 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی، موش ها با استفاده از اتر بی¬هوش شدند و بافت کبد آن ها جدا شد و پس از هموژناسیون بافت، متغیرهای تحقیق با استفاده از روش الایزا سنجش شدند. داده ها با استفاده از روش های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و کروسکال والیس با سطح معنی داری 05/0 >p تحلیل شدند. بر اساس نتایج، بین میانگین سطوح پروتئین کربونیل در گروه های پنج گانه اختلاف معنی داری مشاهده شد (002/0=p). نتایج آزمون تعقیبی lsd نشان داد، میانگین سطوح pc در گروه های دیابت + تمرین، دیابت + عصاره و دیابت+تمرین+عصاره به طور معنی داری پایین تر از گروه کنترل دیابتی بود (مقادیر p به ترتیب 002/0، 006/0 و 002/0)، اما بین میانگین سطوح pc در سه گروه مداخله نیز اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بین میانگین 70hsp و مقدار گلیکوژن در بین گروه ها نیز اختلاف معنی داری مشاهده نشد (مقادیر p به ترتیب 21/0 و 59/0). نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تمرین هوازی و مصرف عصاره بنه هر کدام به تنهایی و همچنین توام با هم، منجر به کاهش معنی دار سطح pc بافت کبد موش های دیابتی می شود، لذا مصرف عصاره بنه و انجام تمرین هوازی می تواند رویکرد مطلوبی در جهت کاهش عوارض کبدی ناشی از دیابت باشد.
