نام پژوهشگر: ابوذر احسان بخش
ابوذر احسان بخش سید محمدحسن فسض
نانوبلورهای نیم¬رساناهایی مانند سلنایدروی و سلناید کادمیوم که به نیم¬رساناهای گروه ii-vi معروف هستند به دلیل ویژگی¬های اپتیکی و الکترونیکی یکتایشان, کابردهای بسیاری در صنعت الکترونیک و اپتیک, ابزارهای اپتوالکترونیکی, زمینه¬های زیستی و صنایع دیگر دارند. در این پایان نامه, نخست به معرفی نانوساختارها و ویژگی¬های آن¬ها می¬پردازیم و برخی از روش¬های تولید و کاربردهای نانوبلور¬ها را به اختصار بیان می¬کنیم. سپس با یک روش سبز به تولید نانوبلور¬های znse و cdse, نانوکامپوزیت¬های cdse-znse و znse-znsو سامانه¬ها هسته/پوسته-شان می¬پردازیم. در روش سبز, برای سنتز نانوبلور¬ها, مواد فسفین¬دار مانند top, topo و tbp که موادی سمی و خطرناک هستند به کار نمی¬رود و به جای آن¬ها پارافین و اکتادکان به کار می¬رود. الگوهای پراش پرتوی x نانوبلور¬های تولید شده, نشان داد که نانوبلور¬های znse و cdse در فاز بلند روی شکل گرفته-اند. اندازه ذره¬ها با تصاویر tem, در حدود 9 نانومتر به دست آمد. بیناب جذب نانو بلور¬ها, یک جابه¬جایی قرمز به دلیل افزایش زمان رشد نشان داد. با کاهش دمای رشد نانو بلور¬ها, جابه¬جایی قرمز در بیناب جذب نانوبلور¬های cdse و جابه¬جایی آبی در بیناب جذب نانوبلور¬های znse دیده شد. بیناب گسیل نانوبلور¬ها, تابش نور آبی و سبز, برای نانوبلور¬های znse و نور سبز و زرد, برای نانوبلور¬های cdse پیش¬بینی می¬کند. با هسته/پوسته سازی نانوبلور¬ها, جابه-جایی قرمزی میان 20-10 نانومتر در بیناب جذب و 40-20 نانومتر در بیناب گسیل دیده ¬شد. انتظار بر این بود که با کامپوزیت کردن نانو بلور¬های cdse باznse و نانوبلور-های znse با zns, با افزایش مقادیر znse و zns, جابه¬جایی آبی در بیناب جذب و گسیل دیده شود, اما در بیناب گسیل آن¬ها, موارد استثنایی دیده شد. کلمه¬های کلیدی: نیم¬رساناهای ii-vi, نانوبلورها, هسته/پوسته, نانوکامپوزیت¬ها, znse, cdse