به طور کلی وقتی شخصی متعهد گردد، شخص ثالثی را نسبت به انجام فعلی اعم از مادی یا حقوقی متقاعد نماید، به آن تعهد به فعل ثالث گفته می شود. این مفاد حقوقی در قوانین ایران مورد توجّه کافی قرار نگرفته است و تعهد به فعل ثالث در قانون مدنی ما عنوان خاصی ندارد. هرچند در مادۀ 234 قانون مدنی تعریف شرط فعل آمده است. تعهد به فعل ثالث به عنوان یک تأسیس سودمند حقوقی مبنای بسیاری از قراردادهای مدنی و تجاری است و از آنجا که این تأسیس حقوقی هیچ تعهدی برای شخص ثالث قبل از تنفیذ ایجاد نمی نماید، بر خلاف ظاهر آن، موجب انحراف از اصل نسبی بودن قراردادها نمی شود. از موارد مهمی که در رابطه با تعهد به فعل ثالث مطرح می شود ضمانت اجرای این تأسیس حقوقی است که بنابه مورد می تواند حق الزام متعهد به انجام موضوع تعهد، حق مطالبه خسارت برای متعهدله و در نهایت فسخ قرارداد اصلی برای متعهدله به عنوان ضمانت اجرای تعهد به فعل ثالث باشد. در این راستا پژوهش در چهار فصل مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته است و در نهایت به این نتیجه می رسیم که هرچند قانونگذار به این تأسیس حقوقی و ضمانت اجرای آن نپرداخته است، امّا طبق قواعد عمومی قراردادی و قانونی می توان متعهد را ملزم به انجام، جبران خسارت و یا در مواردی فسخ را برای متعهدله در نظر گرفت. به نظر می رسد با توجّه به کاربرد این نهاد حقوقی ارزشمند در جریان قراردادهای مدنی و تجاری لازم است قانونگذار ترتیبی اتخاذ نماید تا جایگاه آن در نهاد حقوقی ایران آشکار گردد. واژگان کلیدی: تعهد، فعل ثالث، ضمانت اجرا، متعهد، متعهدله، تنفیذ، ضمان، شرط جایگزینی، جبران خسارت، ارث تعهد، معاملۀ فضولی، وثیقۀ شخصی، مسئولیت مدنی