مجازات حبس یکی از قدیمی ترین مجازات های شناخته شده می باشد. مشکلاتی که زندان در پی دارد از جمله قطع ارتباط زندانی با جامعه باعث می شود وی پس از آزادی به دشواری مانند فردی عادی به زندگی ادامه دهد؛ همچنین هزینه های سرسام آوری که زندان برای دستگاه قضایی در پی دارد، باعث شده است که نظام های کیفری مختلف راه هایی را برای رفع این مشکل پیش بینی کنند و بر این نکته تاکید کنند که جایگزین هایی مناسب برای مجازات زندان در نظر گرفته شود و از جمعیت زندانی ها کاسته شود. این کار هم به نفع جامعه است و هم به نفع فرد. قانونگذار کشور ما هم در قانون مجازات اسلامی جدید(مصوب 1392) در این زمینه نوآوری های بسیاری داشته است و به جایگزین های حبس توجه ویژه ای کرده است که در قانون سابق وجود نداشت از جمله نوآوری های این قانون، که فصلی مستقل(فصل نهم) را به خود اختصاص داده است مجازات های جایگزین را بر شمرده است. از دیگر مواردی که در قانون مجازات اسلامی جدید می توان از آن به عنوان گامی در جهت حبس زدایی ذکر کرد، حبس خانگی و حبس های الکترونیکی است. در قانون مجازات اسلامی برای اولین بار، نظام نیمه آزادی در نظام کیفری ما وارد شده است. نظام نیمه آزادی شیوه ای است که بر اساس آن محکوم می تواند در زمان اجرای حکم حبس، فعالیت های حرفه ای، آموزشی، حرفه آموزی، درمانی و نظایر آن را در خارج از زندان انجام دهد.