ایران مهم¬ترین تولید کننده و صادر کننده پسته در جهان است. در این پژوهش از دو خشک¬کن بسترسیال باپیش¬تیمار میکروویو و میکروویو بسترسیال آزمایشگاهی به ترتیب برای خشک کردن نمونه¬های مغز پسته رقم فندقی و اکبری استفاده شد. اثر شرایط مختلف خشک کردن بر روی ضریب¬پخش رطوبت موثر، انرژی مصرفی کل، چروکیدگی و تغییرات کلی رنگ (de) مغز پسته مورد مطالعه قرار گرفت. رطوبت اولیه نمونه¬های پسته رقم فندقی557/0 و پسته رقم اکبری 569/0 برپایه خشک بدست آمد. برای خشک¬کردن نمونه¬های مغز پسته رقم فندقی از سه سرعت هوای ورودی 2/1، 93/2 و 01/4 متر بر ثانیه، سه دمای هوای ورودی 40، 55 و 70 درجه سلسیوس و سه سطح توان میکروویو 270، 450 و 630 وات و برای خشک-کردن نمونه¬های پسته رقم اکبری از سه سطح دمای هوای ورودی 35، 45 و 55 درجه¬ی سلسیوس، سه سطح سرعت هوای 16/1، 32/3 و 48/8 متربرثانیه و سه سطح توان میکروویو 220، 330 و 440 وات استفاده شد. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده¬ها و بهینه سازی فرآیند خشک¬کردن پسته از روش سطح پاسخ استفاده شد. پارامتر های ورودی (مستقل) عبارتند از: دمای هوای ورودی، سرعت هوای ورودی و توان میکروویو و پارامترهای وابسته (خروجی یا پاسخ) عبارت اند از: چروکیدگی، انرژی مصرفی کل، تغییرات کلی رنگ و ضریب پخش رطوبت موثر. مقادیر ضریب¬پخش رطوبت موثر، چروکیدگی، انرژی مصرفی کل و تغییرات کلی رنگ برای مغز پسته رقم فندقی به ترتیب بین 10-10×01/5 تا m2/s 9-10×07/5، 13/13% تا 95/26%، 04/1 تا kwh 32/9 و 44/10 تا 17/17 و برای پسته رقم اکبری به ترتیب 10-10×70/2 تا m2/s 9-10×32/1، 01/12% تا 43/35%، 337/0 تا kwh 63/1، 35/8 تا 72/17 به دست آمدند. نقطه بهینه فرآیند خشک کردن مغز پسته رقم فندقی در دمای هوای °c70، سرعت هوای 2/1 متربرثانیه و توان میکروویو 630 وات و مغز پسته رقم اکبری در دمای هوای 48/38 درجه سلسیوس، سرعت هوای 16/1 و توان میکروویو 440 وات به دست آمد. در این شرایط بهینه، مقادیر متغیرهای پاسخ برای خشک¬کردن مغز پسته رقم فندقی در خشک¬کن بسترسیال با پیش¬تیمار میکروویو، برای ضریب پخش رطوبت موثر m2/s 9-10×865/4 ، چروکیدگی 22/14%، انرژی مصرفی کل kwh 2164/0 و تغییرات کلی رنگ 312/12 و برای خشک¬کردن پسته رقم اکبری با خشک¬کن میکروویو بسترسیال، برای ضریب پخش رطوبت موثر 10-10×179/5، چروکیدگی 41/18%، انرژی مصرفی کل kwh 7109/0 و تغییرات کلی رنگ 545/9 محاسبه شد.