نام پژوهشگر: کاظم نجیبی

tragic contradictions: a comparative study of characterization in eugene o’neill’s long day’s journey into night and mahmud dowlatabadi’s tangna
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  کاظم نجیبی   سیدرحیم موسوی نیا

در طی چند دهه ی اخیر، مفهوم «تراژدی» و «قهرمان تراژدی» توجهی روزافرون را تقریباً در تمام حوزه های نقد ادبی به خود معطوف کرده است. برخی نظیر ارسطو، نیچه، و آرتور میلر به بازخوانی آن پرداخته و برخی دیگر نظیر سارتر، استریندبرگ، یوجین اُنیل، برتولت برشت، و آنتونین آرتود به افزودن ابعاد نوینی به این مبحث همت گماشته اند. آنچه قهرمان تراژدی مدرن را از مفهوم کلاسیک آن متمایز می کند نه لغزش تراژیک متداول در نمایشنامه های چند صده گذشته بلکه تضادهای نهفته در شخصیت و ساختار پیچیده روانی و احساسات درونی وی است. مایکل مَنهیم از منتقدان اُنیل شناس با تکیه بر درک هگلی از مفهوم تراژدی که برپایه تقابل دو خیر و نه خیر در برابر شر استوار است بر این باور است که شخصیت تراژدی مدرن اگرچه از جایگاه و شکوه والای قهرمان های تراژدی های کلاسیک بدور است و وی نیز همچون همه ی مردمان هم عصر خویش در برزخ بی هویتی و معنی گسیختگی گرفتار آمده است، لکن پیچیدگی های روح وی و وجود عناصر متضاد در شکل گیری درک وی از حقیقت پیرامون به وی اجازه می دهد تا تبدیل به شخصیت واقعی تراژیک شود. برای این منظور و برای مطالعه ی تطبیقی دو نمایشنامه مدرن، «سیر طولانی روز بسوی شب» اثر یوجین اُنیل نمایشنامه نویس آمریکایی و «تنگنا» اثر محمود دولت آبادی رمان نویس و نمایشنامه نویس ایرانی را برگزیده ایم تا با مقایسه گام به گام ابعاد مختلف این دو اثر و با تکیه بر خوانش هگلی منهیم از تراژدی نه تنها مرگ تراژدی را در عصر مدرن مردود بنامیم بلکه ثابت کنیم که شخصیت تراژدی مدرن همچنان درکی عمیق از محیط پیرامون داشته و زوال و سقوط تراژیک وی نه تنها بی معنی و پوچ انگارانه نیست بلکه راهی برای بازخوانی عمیق وی است.