نام پژوهشگر: عاطفه مهریاری
عاطفه مهریاری عبدالرضا باقری
لیندا (beaucarnea recurvata lem. syn. nolina recurvata) از گیاهان مهم گلدانی برگ زینتی در ایران و جهان محسوب میشود. با توجه به اهمیت این گیاه در بازارهای جهانی و داخلی، ریز ازدیادی این گیاه از طریق کشت بافت بهعنوان راهکاری برای غلبه برشرایط محیطی و تکثیر سریع، میتواند موضوعی با اهمیت باشد. در این پژوهش بهمنظور بررسی عوامل موثر بر ریزازدیادی گیاه لیندا، فاکتورهای مختلف بصورت آزمایشهای جداگانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مرحله اول به منظور ریزازدیادی، ریزنمونههای قسمت مریستمی ساقه در محیط کشت جامد ms حاوی ترکیبهای هورمونی ba، kin و tdz (با غلظت 5/0 ، 1، 5/1 و 2 میلیگرم در لیتر) همراه با naa (با غلظت 5/0 میلیگرم در لیتر)، یک گرم در لیتر زغال فعال، 3 درصد ساکارز و 8 گرم در لیتر آگار کشت شدند. در این آزمایش کمترین درصد قهوهای شدن و بیشترین درصد باززایی، تعداد، طول، وزن تر و خشک شاخه در محیط کشت جامد ms حاوی 5/0 میلیگرم در لیتر naa بهمراه 5/0 میلیگرم در لیتر tdz مشاهده شد. در آزمایش دیگر، ریزنمونههای بخش مریستمی ساقهی گیاه لیندا در محیط کشت پایه ms حاوی ترکیب هورمونی 5/0 میلیگرم در لیتر naa بهمراه 5/0 میلیگرم در لیتر tdz و تیمارهای متفاوت شامل غلظتهای مختلف آگار (فاقد آگار و یا حاوی 8 گرم در لیتر)، ساکارز (15 و 30 گرم در لیتر) و زغال فعال (فاقد زغال فعال و یا 1 گرم در لیتر) کشت شدند. در این آزمایش بیشترین تعداد شاخه و وزن تر آن و تعداد برگ در محیط کشت مایع بهمراه 30 گرم در لیتر ساکارز و 1 گرم در لیتر زغال فعال مشاهده شد. در آزمایش سوم، پرآوری تعدادی از شاخسارههای رشد یافته حاصل از ریزنمونههای قسمت مریستمی ساقه بررسی شد. بالاترین درصد باززایی در ریزنمونههایی که از تقسیم قسمت مریستمی به دو بخش تهیه شده و از سطح برش بر روی محیط کشت حاوی 5/0 میلیگرم در لیتر naa و 5/0 میلیگرم در لیتر tdz کشت شدند، بدست آمد. به منظور ریشهزایی شاخسارههای تولید شده، محیط کشت جامد ms حاوی ترکیبهای هورمونی naa و iba (با غلظت 1 میلیگرم در لیتر) در ترکیب با tdz (با غلظت 0 ، 5/0 و 1 میلیگرم در لیتر)، یک گرم در لیتر زغال فعال،3 درصد ساکارز و 8 گرم در لیتر آگار مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش بیشترین تعداد و طول ریشه در تیمار حاوی هورمون naa بهمراه 5/0 میلیگرمدر لیتر tdz مشاهده شد. در آزمایشی دیگر، اثر سن گیاه، نوع محیط کشت و شرایط نوری بر باززایی ریزنمونههای برگ لیندا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج هیچگونه علائم باززایی را در ریزنمونههای برگ قرار گرفته در تیمارهای مختلف نشان نداد.