مقدمه: هدف پژوهش حاضر تدوین راهنمای عملی درمان شناختی رفتاری سوءمصرف مواد برای زنان با تمرکز بر نیازهای خاص آنان بود. روش: پژوهش حاضر شامل چهار مرحله بود: ١- مرور منابع پژوهشی در ایران و جهان در زمینه درمان سوءمصرف مواد زنان، ٢- مصاحبه های عمیق، باز و ساخت نیافته با زنان مبتلا به سوءمصرف مواد ٬ ٣- تدوین راهنمای بالینی متمرکز بر نیازهای خاص زنان و ٤- اجرای راهنما جهت ارزشیابی اثربخشی آن. جهت ارزشیابی راهنمای تدوین شده، از زنان مبتلا به سوءمصرف مواد دو نفر بر اساس نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با استفاده از مصاحبه ی بالینی عمیق و پرسشنامه های باورهای مرتبط با مواد، پرسشنامه ی عقاید وسوسه انگیز، مقیاس خود کارآمدی عمومی شرر و پرسشنامه ی افسردگی بک ارزیابی شدند. این قسمت از پژوهش حاضر یک طرح مطالعه ی تک آزمودنی به صورت خط پایه ی چندگانه بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل نموداری و ترسیمی استفاده شد. یافته ها: یافته های حاصل از مصاحبه های عمیق نیازهای خاص زنان را نشان داد، ازجمله مهم ترین آن ها درمانی در خصوص سوگ هایی بود که اغلب زنان تجربه کرده بودند و مشکلاتی که در روابطشان داشتند. بدین منظور راهنمای عملی که ترکیبی از درمان شناختی رفتاری و فنون ذهن آگاهی بود بر روی بیمار باعث کاهش چشم گیر نمرات وسوسه٬ افسردگی٬ باورهای غیرمنطقی و افزایش نمرات آزمودنی در خود کارآمدی عمومی شد. بازبینی دیداری نمودارهای اثربخشی و اندازه ی ضریب تأثیر نیز بیانگر تغییر معنادار و قابل توجه متغیرهای مورد بررسی بود. نتیجه گیری: راهنمای عملی تدوین شده با توجه به نیازهای خاص زنان برای درمان می تواند در درمان سوءمصرف زنان و تغییر باورهای مرتبط با مواد٬ وسوسه مواد٬ خود کارآمدی عمومی و افسردگی موثر واقع شود و تلویحات کاربردی مطلوبی در زمینه درمان و پیشگیری از بازگشت سوءمصرف مواد دارد.