نام پژوهشگر: مینا غیاثی اصفهانی
مینا غیاثی اصفهانی علیرضا رجب زاده
گسترش ایدز و هپاتیت و سایر بیماری ها خونی، مسائلی را در جوامع امروز به همراه داشته است. از جمل? این مسائل انتقال خون می باشد که یکی از عوامل انتقال این بیماری ها محسوب می شود. این انتقال می تواند از طریق تزریق خون در مراکز درمانی یا انجام عمل جراحی از جمله جراحی پیوند عضو صورت گیرد. لذا مسئولیت مدنی ناشی از انتقال خون و عضو آلوده را از آن جهت مطرح نمودیم تا با بررسی عوامل دخیل در انتقال خون و عضوآلوده و مبنای مسئولیت هر یک از آنها از پایمال شدن حق قربانیان جلوگیری نموده و در جهت احقاق حق زیان دیدگان راهکار مناسبی در پیش روی قانونگذار قرار دهیم. در این پایان نامه به نوع تعهد پزشک در امر درمان اشاره شده و مسئولیت وی بر اساس نوع دخالت وی در انتقال خون و عضو آلوده بررسی گردیده است همچنین به مسئولیت دستیاران و پرستاران در امر تزریق خون آلوده پرداخته شده است. علاوه براین به مسئولیت مراکز درمانی، بیمارستانها، سازمان انتقال خون، آزمایشگاه ها و بانک های نگهداری عضو پرداخته شده است. و در پایان لزوم اثبات رابط? سببیت میان انتقال خون و عضو و ابتلای فرد به بیماری و نحو? جبران خسارت زیاندیدگان بررسی شده است. اما آنچه به طور کلی می توان گفت؛ مسئولیتی است که دولت در درج? اول در راستای ارائه خون و عضو سالم به افراد جامعه به عهده دارد و این مسئولیت دولت از مبنای تعهد ایمنی در ارائ? کالا و خدمات(خون و عضو) سرچشمه می گیرد و در این خصوص به علت اینکه سازمان انتقال خون و همچنین بانک های نگهداری اعضا، سازمان و ارگان دولتی محسوب می شوند پیشگیری از پیدایش هر گونه عیب به عهد? سازمان انتقال خون و بانک های نگهداری عضو می باشد. لذا مسئولیت ناشی از انتقال خون و عضو معیب، یا به عبارتی آلوده به عهد? دولت می باشد و در این راستا بایدگفت؛ کالایی که ایمنی ندارد معیوب محسوب می شود و دولت در ارائه کالا و خدمات به افراد جامعه مسئول می باشد، مگر اینکه ثابت کند عامل خارجی سبب آلودگی خون شده است . در این خصوص اگر بعد از تزریق خون یا عمل پیوند عضو آثار و علائم ابتلای شخص به بیماری( نظیر ایدز و هپاتیت) که امکان انتقال آن از طریق خون و جود دارد، آشکار شود و ثابت نشود عاملی غیر از خون یا عضو پیوندی علت ابتلای به بیماری بوده است، بنا به «نظری? نفی اسباب» فرض می شود که خون تزریقی و یا عضو پیوندی آلوده به ویروس ایدز یا هپاتیت بوده و عامل بیماری محسوب می شود. کلید واژه: مسئولیت مدنی، مسئولیت دولت، مسئولیت پزشک، انتقال خون، پیوند عضو