نام پژوهشگر: فهیمه شانه

بررسی رسم الخط زبان فارسی در فضای سایبر و پیشنهادهایی برای رفع برخی از مشکلات آن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  فهیمه شانه   محرم اسلامی

رسم الخطِ زبانِ فارسی به دلیل داشتنِ ویژگی هایِ خاصی، به کاربرانِ این خط مجالِ استفاده چندگونه و متنوع از آن را می دهد. این تنوعات خاصِ امروز نیست و هرچه در تاریخِ خطِ فارسی به عقب تر بازگردیم، به صورت های گوناگون جلوه های آن را در متونِ مختلف می بینیم؛ مواردی چون پیوسته نویسی و جدانویسی، حذفِ علامت هایی مثلِ تشدید و مد و... این گوناگونی که اغلب محصولِ سلیقه محور بودنِ استفاده کنندگان از خط یا نبودنِ روش معین بوده است، نابسامانی هایی را پدید آورده و از این پس نیز خواهد آورد. امروزه با گسترش سرعت انتشار و حجمِ نوشتار به ویژه در نشریات و رسانه هایِ دیجیتالی، این تنوعات آسیب های جدی تری برای زبانِ فارسی به شمار می رود. زبان شناسان همواره بر این عقیده بوده اند که گفتار بر نوشتار ترجیح دارد. گسترش رسانه های سایبر به هر فرد با هر سلیقه، سطح دانش و رشته و روش فکری، فرصت می دهد تا در کم ترین زمان و بدونِ نظارت و بررسیِ کارشناسانه نوشته ای به نوشتارهایِ جهانِ مجازی اضافه کند. همین موضوع سبب شده است برخی پا را فراتر نهند و نوشتار را بر گفتار ترجیح دهند! نکته مهمی که این تحقیق در پیِ آن است، تأکید بر لزومِ یک دستیِ رسم الخطِ زبانِ فارسی به ویژه در فضای سایبر است. مرورِ ایرادهایی که فقدانِ رسم الخطِ یک دست در وب پدید می آورد، بررسیِ عواملِ این ایرادها و ارائه پیشنهادهایی برایِ رفعِ آن از جمله مباحثِ مطرح شده در این تحقیق است. همچنین بر جایگاهِ سیاست های فرهنگیِ دولت به عنوانِ متولیِ این امرِ ملی (رسم الخط) تأکید و با بررسی نمونه های عینی نشان داده شده است که معیارسازیِ نظامِ نوشتاریِ زبانِ فارسی تا چه میزان دانشمندانِ زبانِ فارسی و رایانه را در تولید نرم افزارهایی برای زبانِ فارسی توانا می سازد.