زمینه: فلسفه وجودی بنادر، با عملکرد تخلیه و بارگیری کالا معنی پیدا می کند و باکیفیت و سرعت در انجام عملیات تخلیه و بارگیری ادامه یافته و به رشد و نمو و بالندگی می رسد. بدین معنا که، علاوه بر افزایش مستمر کیفیت، استفاده بهینه از زمان و تلاش برای حذف عوامل مختل کننده و ایذایی در عملکرد بندر، کلید موفقیت می باشد. هدف: هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر عملکرد تخلیه و بارگیری در اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر است. هدف فرعی، تدوین و ارائه پیشنهادهای جهت بهره ور کردن عملیات تخلیه و بارگیری و در نتیجه افزایش عملکرد می باشد. روش‏شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جمع آوری داده ها، توصیفی است. در واقع در این پژوهش از روش پژوهش توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. ابتدا با مرور گسترده ادبیات نظری و مصاحبه با کارشناسان اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر به شناسایی عوامل موثر بر عملکرد تخلیه و بارگیری پرداخته شده است. مجموعه ای از گویه ها و متغیر های جمع آوری شده از تحقیقات پیشین با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، مورد پالایش قرار گرفت و در نهایت با بهره گیری از آزمون فریدمن، عوامل موثر رتبه بندی شده اند. یافته‏ها: بر اساس داده های جمع آوری شده و با انجام تحلیل عاملی اکتشافی، مدل عوامل موثر بر عملکرد تخلیه و بارگیری در اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر استخراج گردیده و در نتیجه 5 عامل یا متغیر مکنون یعنی کشتی، خنکاری، ترمینال، صاحب کالا و بندر شناسایی گردیدند. در نهایت آزمون فریدمن نشان داد که عامل خنکاری با رتبه میانگین 5/3 مهم ترین عامل و عامل ترمینال با اختلاف تنها 02/0 دوم و سپس عوامل کشتی، صاحب کالا و بندر به ترتیب مهم ترین عوامل شناخته شده می باشند. نتیجه‏گیری: با توجه به یافته های پژوهش، مدیران، مسئولان و کارکنان اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر برای بهبود عملکرد تخلیه و بارگیری باید بر مهم ترین عوامل تأثیرگذار یعنی عامل خن کاری و عامل ترمینال و متغیرهای تشکیل دهنده آن ها که در نتایج به دست آمده، اختلاف چندان زیادی از نظر سطح اهمیت با هم ندارند تاکید کنند.