گیاه آویشن شیرازی یک گیاه بومی خاورمیانه و به خصوص ایران می باشد. یکی از ترکیبات اصلی تشکیل دهنده ی عصاره ی آویشن شیرازی، فلاونوئید ها می باشد که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی می باشد. هدف از انجام مطالعه ی حاضر، بررسی اثر عصاره ی گیاه آویشن شیرازی بر کیفیت اسپرم اپیدیدیمی به دنبال آسیب اکسیداتیو ناشی از مسمومیت تجربی با سولفات مس در موش سوری می باشد. برای این منظور تعداد 24 سر موش سوری به شکل تصادفی در 4 گروه مختلف تقسیم شدند. در گروه های کنترل و مس، آب مقطر و در گروه های آویشن و درمان عصاره ی آویشن شیرازی ( با غلظت 400ppm) در ظرف آب موشها ریخته می شد. موشهای گروه های مس و درمان روزانه 200 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن (با حجم 2/0 میلی لیتر) سولفات مس و در گروه کنترل و آویشن با همین حجم آب مقطر به روش گاواژ دریافت می نمودند. 42 روز بعد از شروع مطالعه تمام موشها بعد از بیهوشی و خونگیری از قلب، به روش انسانی کشته شده و اپیدیدیم آنها جهت بررسی کیفیت اسپرمی خارج و در محیط مخصوص و درون انکوباتور قرار داده شد. نتایج حاصل از مطالعه ی حاضر نشان داد که درمان با آویشن شیرازی می تواند موجب بهبود فاکتورهای کیفیت اسپرم اپیدیدمی، مانند تعداد اسپرم(14میلیون در مقایسه 67/7 میلیون)، درصد اسپرمهای دارای حرکت کلی (66/86% در مقایسه7/63%)، حرکت پیشرونده (66/76% در مقایسه 5/57%) و افزایش ثبات غشاء پلاسمایی (6/57% در مقایسه 7/33%) در مقایسه با گروه مس شود. بنابراین به نظر می رسد که عصاره ی گیاه آویشن شیرازی سبب پیشگیری از اثرات مخرب دوز مسموم کننده ی مس بر کیفیت اسپرم اپیدیدیمی می گردد.

این مطالعه به منظور بررسی اثرات مفید ویتامین ث بر بافت تخمدان به دنبال القاء مسمومیت با مس در رت انجام پذیرفت. در این مطالعه تعداد 48 سر رت ماده نژاد ویستار آلبینو به 4 گروه 12 تایی تقسیم شدند. گروه کنترل روزانه 2/0 میلی لیتر به روش گاواژ و1/0 میلی لیتر به روش داخل صفاقی آب مقطر دریافت نمودند. گروه دوم (گروه کنترل مس) میزان 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، در روز محلول سولفات مس در آب مقطر با حجم 2/0 میلی لیتر به روش گاواژ و 1/0 میلی لیتر آب مقطر به روش داخل صفاقی دریافت نمودند. گروه سوم (گروه کنترل ویتامین ث) روزانه 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل صفاقی ویتامین ث و 2/0 سی سی آب مقطر به روش گاواژ دریافت نمودند. گروه چهارم (گروه درمان) روزانه 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت داخل صفاقی ویتامین ث و 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن محلول سولفات مس در آب مقطر به صورت گاواژ دریافت نمودند. حیوانات پس از 49 روز مطالعه به روش انسانی کشته شده و ضایعات تخمدان آنها در مقایسه با گروه کنترل ارزیابی شد. از نظر هیستوپاتولوژی در گروه درمان ضایعات تخمدانی، فولیکول های در حال تحلیل به همراه تغییرات دژنراتیو و سلول های دچار آپوپتوز درمقایسه با گروه کنترل مس کاهش معناداری یافته بود (05/0≥p). مطالعه ی اخیر نشان می دهد که مصرف طولانی مدت مس سبب ایجاد ضایعات پاتولوژیک در تخمدان می شود که این ضایعات با به کارگیری ویتامین ث بهبود می یابند.