نام پژوهشگر: رضا قزیه میرزایی
رضا قزیه میرزایی محسن شمسی
سالانه مقدار زیادی از گیاهان در مزرعه مورد هجوم حشرات زیان آور و عوامل بیماری زا قرار می گیرند. این عامل باعث شده کشاورزان هر ساله با استفاده از مواد شیمیایی با این مشکل مبارزه نمایند. آسیب های ناشی از پخش محلول های شیمیایی یکی از جدی ترین خطرات برای بشر و محیط زیست می باشد. زنجره خرما از آفات مهم درخت خرما می باشد که هر ساله باعث از بین رفتن محصولات زیادی از کشاورزان می شود. با در نظر گرفتن روش های معمول مبارزه با این آفت که به صورت سمپاشی زمینی و هوایی می باشد، در این پژوهش سعی شده است نازل مناسب جهت پوشش کل تاج درخت جهت مبارزه انتخاب و مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان با نصب آن در محل مناسب در تاج درخت کل درخت را سمپاشی نمود. در این تحقیق نازل های مخروطی توخالی گردابی(نازل مورد استفاده در بیشتر سمپاش های باغی) و اسپریر، میکروجت و مه پاش (نازل های آبیاری بارانی) از نقطه نظر الگوی پاشش، شعاع پاشش و مقدار دبی خروجی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا الگوی پاشش هر چهار نازل با پاشش در ظروف قرار داده شده در شعاع پاشش مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نازل های میکروجت و مه پاش دارای الگوی پاشش یکنواخت تر و شعاع پاشش مناسب می باشند. در پایان ارزیابی عملکرد نازل های میکروجت و مه پاش بر عوامل موثر در سم پاشی انجام شد. بدین منظور آزمایش ها با دو نوع نازل میکروجت و مه پاش در دو سطح فشار 2 و 3 بار، ارتفاع از سطح هدف در دو سطح 25 و 50 سانتی متر، در سه فاصله 100 و 200 و 300 سانتی متری از مرکز در سه تکرار با پاشش برروی کاغذهای حساس به آب انجام شد. صفات اندازه گیری شده به کمک نرم افزار سنجش ذرات (siba) شامل قطر میانه عددی(nmd)، قطر میانه حجمی(vmd)، نسبت یکنواختی پاشش (vmd/nmd) و چگالی سطحی پاشش که بیانگر عملکرد و کیفیت پاشش می باشد، اندازه گیری شد. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار sas در قالب طرح فاکتوریل کاملا تصادفی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشا ن داد، اثر نوع نازل بر روی پارامترهای قطر میانه حجمی، نسبت یکنواختی پاشش و چگالی سطحی پاشش در سطح احتمال 5 درصد معنی دار شده است. همچنین اثر فشار نیز بر روی کلیه پارامترهای اندازه گیری شده معنی دار شده است. اثر تغییر نوع نازل و همچنین اثرات متقابل فشار و نوع نازل بر روی قطر میانه عددی معنی دار نشده است. نتیجه نهایی این پژوهش بکارگیری نازل میکروجت در ارتفاع 25 سانتی متری از تاج درخت تحت فشار 2 بار به دلیل یکنواختی در توزیع قطرات و همچنین تولید قطرات مناسب (قطر میانه جرمی و حجمی 35/0 میلی متر)و تقریبا یکنواخت(نسبت یکنواختی پاشش نزدیک به یک ) برای مبارزه با حشرات در فواصل مختلف از مرکز تاج مناسب می باشد. بررسی های انجام شده نشان دادکه دسترسی به ایده سم پاشی درخت از یک نقطه مرکزی روی تاج درخت که هدف اصلی این تحقیق می باشد امکان پذیر بوده و در بین نازل های تست شده، مناسب ترین نازل برای انجام این کار، نازل میکروجت است که تاکنون صرفا در آبیاری بارانی مورد استفاده قرار می گرفته است.