چکیده : حاجی میرزا علی خان امین الدوله فرزند مجدالملک به سال 1259.ق در تهران متولد شد. او در سال 1315. ق صدر اعظم مظفرالدین شاه شد در سال 1316 از کار برکنار شد. او پدر محسن خان امین الدوله و پدر بزرگ دکتر علی امینی می باشد. میرزا علی خان که دارای القابی از قبیل «منشی حضور، امین الملک و امین الدوله » بود، پسر «حاج محمد خان سینکی مجدالملک» (صاحب رساله مجدیه) می باشد. اجداد امین الدوله مازندرانی بوده ولی چون در «سینک» از قرای «لواسان» دارای املاک بودند از این رو به سینکی معروف بودند. وی در هجده سالگی مورد توجه شاه قرار گرفت و در سفر و حضر ملتزم رکاب شاه بود درسال 1279. ق در سن نوزده سالگی به سمت نیابت اول وزارت امور خارجه تعیین شد و در سال 1283. ق ضمن داشتن این سمت جزو پیشخدمتان خاصه شاه شد از این تاریخ تا سال 1290 ه. ق که ملقب به پدر زن خود «پاشا خان امین الملک» شد لقبش «منشی حضور» بود. در سال 1288 . ق مسئولیت «چاپارخانه های دولتی» (پستخانه) به او سپرده شد. وی در سال 1290. ق به لقب «امین الملک» و منصب «رسائل» نایل آمد، در سال 1294. ق تصدی امور ضرابخانه دولتی تبریز به مشاغلش افزوده شد. در سال 1297. ق وزارت «وظایف و اوقاف» نیز به او سپرده شد.وی سپس به لقب «امین الدوله» مفتخر گردید وبه ریاست مجلس «دارالشوری» دولتی برگزیده و به همراه ناصرالدین شاه به اروپا رفت. باروی کار آمدن مظفرالدین شاه امین السلطان بدلیل آنکه می خواست رقیبش را از پایتخت دور کند وی را به آذربایجان مأمور، امّا بدلیل نارضایتی انگلیسی ها از امین السلطان و عدم توانایی وی در تهیه پول از صدارت عزل گردید و امین الدوله به صدارت برگزیده شد. وی در دوران صدارت خویش دست به اقدامات متعددی زد که پس از مدت اندکی از صدارت برکنار و در سال 1322. ق در لشت و نشاء در گذشت. کلمات کلیدی: قاجار- انقلاب مشروطه – فراماسونری- قراردادها- امین الدوله.

افتتاح مجلس سوم، همزمان با آغاز جنگ درجهانی سراسر پر از رقابت و ترس، روزنه امیدی محسوب می شد برای مشروطه و مشروطه خواهان ایران که مدتها پیش از اولتیماتوم روسیه، مجلس به تعطیلی کشانده شده و سلطه استبداد را بر کشور تحمیل نموده بود؛ پس تمام مردم به دنبال افتتاح مجلس سوم بودند. ولی مجلس سوم که آغاز به کار کرد، به دنبال وجود مشکلات بی شمار ، چون اشغال کشور توسط متفقین، نقض تمامیت ارضی، مشکلات اقتصادی و مالی دولت و خود پدیده جنگ که منجر به مرگ هزاران ایرانی و آشوب و هرج و مرج سیاسی گردید، ناکارآمدی قوانی اساسی مملکتی و نخبگان سیاسی، اختلافات و مشکلات اعضای مجلس و حتی اعضای کابینه ها و دخالتهای خارجی در روند تصویب لوایح و مذاکرات مجلس؛ باعث شد که مجلس نتواند با مشکلات کنار آید، تحت تاثیر شرایط و وعده های متحدین، با مهاجرت عده ای از بزرگان از تهران منحل گردید. مجلس پس از یک سال فعالیت خود هرگز موفق به ایجاد استقلال و آبادی و آزادی کشور نشد. مهاجران هم با تشکیل دولت موقت، به این هدف نایل نیامدند و حتی باعث آشوب و هرج و مرج بیشتر کشور گردیدند. خرابی اوضاع اقتصادی و سیاسی و فقدان نیروی مقتدر نظامی بر این آشفتگی دامن زد، ایران به سوی ایجاد یک حکومت مرکزی مقتدر و متمرکز پیش رفت تا مگر سلطه بیگانه بر کشور را کاهش دهد. اما نه تنها نتوانستند به این هدف بزرگ نایل آیند، بلکه همان مشروطیت ناقصی هم که وجود داشت، فدای استبداد کردند.

نخستین نیاز و شاید اساسی ترین آن برای امنیت و آسایش جامعه، نیروی نظامی معتبر و قدرتمند است که قادر باشد در مقابل دشمنان خارجی و داخلی از تمامیت ارضی کشور دفاع کند. در هر کشور به مقتضای شرایط سیاسی و اجتماعی همواره سازمان هایی تشکیل می شوند تا به اقداماتی در جهت بهبود اوضاع در حیطه وظایف خود دست بزنند در این میان ایران نیز از این قضیه مستثنی نیست. ژاندارمری از سال 1329 ه . ق، به دنبال تصویب لایحهی استخدام مستشاران خارجی به منظور ایجاد امنیت پدید آمد و با توجه به مستقل بودن آن از سیاست های خارجی، مورد توجه مردم قرار گرفت. در جنگ جهانی اول نیروهای ژاندارم از آلمان ها حمایت کردند و در مناطقی از کشور علیه روس ها و انگلیسی ها به نبرد برخاستند. پس از جنگ انگلستان با ایجاد پلیس جنوب ژاندارمری را در بعضی از مناطق منحل کرد. پس از کودتای سال 1299 ه. ش، تشکیلات آن در نظام متحد ادغام گردید اما مستقلا این سازمان به کار خود ادامه داد و تا سال های اولیه انقلاب اسلامی نظم و امنیت روستاها و مناطق مرزی را عهده دار بود.

باکو، مهم ترین شهر مسلمان نشین منطقه قفقاز در اوایل قرن 19 هجری از حاکمیت سیاسی ایران جدا گردید. با این حال علاقه میان مردم این شهر با ساکنین ایران و به ویژه آذربایجان تا سالیان طولانی همچنان ادامه یافت. حفظ این علاقه در دوره مشروطیت به خوبی نمود پیدا کرد چرا که تاریخ ایران در این دوره شاهد ابراز علاقه منسجم روشنگران و آزادی خواهان باکو نسبت به سرنوشت سیاسی ایران می باشد. در این میان مردم آذربایجان به دلیل وجود اشتراکات معنوی و پیوندهای خانوادگی با مردم باکو، رفت و آمد زیادی به آن منطقه داشته و بیش از مردمان دیگر مناطق ایران تحت تأثیر فضای فکری حاکم بر آن قرار گرفتند. به طور خلاصه، کمک های مالی، نظامی، راهنمایی های سیاسی و انتشار و پخش جراید روشنگر در ایران، روش ها و ابزارهایی بودند که تأثیرگذاری باکو و آزادی خواهان آن شهر را بر تحولات مشروطه ایران میسر نمود. با بهره گیری از چنین کمک هایی بود که علی رغم خفقان و استبداد حاکم بر ایران، اندیشه مشروطه خواهی تداوم یافت، منطقه آذربایجان قیادت جریان مشروطه را به دست گرفت، اذهان عمومی بیش از پیش آگاه تر گردید و در نهایت بار دیگر نظام مشروطه در ایران استقرار یافت.

نیمه ی دوم قرن هشتم هجری در تاریخ ایران ویژگی خاصی دارد که می توان از آن به عنوان عصر حکومت های ملوک الطوایفی نام برد. در سال 736 هـ . ق سلطان ابوسعید، آخرین ایلخان قدرتمند مغول درگذشت. مرگ وی فرصتی به دست داد تا مدعیان جدید قدرت که اغلب از سرداران مغول و کارگزاران دولت ایلخانی بودند. در گوشه و کنار کشور اعلام استقلال کنند. به این ترتیب حکومت های متعددی در سراسر ایران تشکیل شد. از جمله آل چوپان در آذربایجان، آل جلایر در عراق عرب، سربداران در خراسان، آل اینجو در فارس و جنوب اصفهان و آل مظفر در مناطق مرکزی و جنوبی ایران. در میان سلسله ها، حکومت آل مظفر از نظر وسعت قلمرو و قدرت نسبت به سایر حکومت های محلی، پهناورتر و بخش های بیشتری از ایران را شامل می شد. همچنین به دلیل این که تعدادی از بزرگان این خاندان معاصر و ممدوح شاعر بزرگ این قرن، یعنی حافظ شیرازی بودند، از همه مشهورتر و پرآوازه تر هستند. آل مظفر که در آغاز، خدمت گزاران اتابکان یزد و سپس فرمانبرداران ایلخانان مغول بودند، قدرت و حکومت را تنها به زور شمشیر و شجاعت به دست آوردند. با سقوط دولت ایلخانی در سال 736 هـ .ق مردم فارس و اصفهان برای رهایی از دست حاکمان مغولی، حکومت آل اینجو را پذیرفتند. مردم یزد و کرمان نیز به حکومت امیر مبارزالدین محمد مظفری تن دادند. در واقع تشکیل دولت آل مظفر نه به کمک قبیله یا طایفه ای خاص صورت گرفت و نه پیروان مذهب مشخصی در ایجاد آن تاثیر گذار بودند، بلکه مردم ایران که از ظلم و ستم کارگزاران مغولی رنج می بردند و به ستوه آمده بودند، زیر پرچم آزاد بخشی و استقلال امیرمبارزالدین محمد گرد آمدند و او را در تاسیس دولت آل مظفر یاری دادند تا توانست بر دولت آل اینجو نیز پیروز شود و حکومت نسبتاً معتبر و پر آوازه ای در جنوب ایران به وجود آورد. یکی از ولایت های مهم آن زمان کرمان بود که هم زمان با سکونت و تکاپوی مظفریان برای کسب قدرت در یزد و میبد ، دچار بی ثباتی و هرج و مرج شد. در سال 707 هـ .ق شاه جهان آخرین حکمران قراختائی کرمان به علت خودسری و نپرداختن مالیات، از طرف سلطان محمد الجایتو از حکومت عزل و به فارس تبعید شد. از آن پس مستقیماً مامورانی از مرکز حکومت برای اداره و جمع آوری مالیات کرمان به این ناحیه می آمدند که در جمع آوری مالیات از هیچ ظلمی به مردم دریغ نمی کردند. همچنین قبایل جرمانی و اوغانی که در زمان سلطنت ارغون و به درخواست جلال الدین سیورغتمش قراختائی برای محافظت سرحدات کرمان آمده بودند. به مرور قدرت یافته، خود به بزرگ ترین غارتگران تبدیل شدند که باعث خرابی بیشتر اوضاع می شدند و سرانجام سرپیچی قطب الدین نیک روز از اطاعت سلطان ابوسعید و به دنبال آن مرگ سلطان در سال 736 هـ .ق اوضاع این ولایت را بیش از پیش دچار هرج و مرج کرد تا این که در سال 741 هـ .ق امیر مبارزالدین به کرمان لشکر کشید و آن را ضمیمه ی قلمرو مظفریان ساخت.

چکیده: در جریان جنگ دوم ، نواحی شمالی خراسان به اشغال نیروهای ارتش سرخ درآمد. اهمیت خراسان برای متفقین، استفاده از راه های مواصلاتی استان برای رساندن تدارکات و تسلیحات به شوروی بود. جنگ جهانی دوم ، منجر به مهاجرت و آوارگی تعداد زیادی از لهستانی ها شد ، تعداد زیادی از این مهاجرین به سمت آسیای مرکزی و ایران رانده شدند .ورود عده ای از آن ها به ایران، از مرزهای خراسان صورت گرفت. از مهمترین پیا مد های ورود لهستانی ها به خراسان رهایی بخشی آنها از تبعیدگا ههای سیبری بود به طوری که توانستند در این منطقه اگر چه برای مدتی کوتاه غبار ناملایمات را از خود بزدایند. این پ‍‍‍ژوهش در صدد است با رویکرد توصیفی – تحلیلی به بررسی اوضاع سیاسی - اجتماعی جنگ جهانی دوم در خراسان و چگونگی ورود لهستانی ها به خراسان بپردازد. کلید واژه: جنگ جهانی دوم، متفقین، شوروی، خراسان، مهاجرین لهستانی.

چکیده: استعمار انگلستان زندگی مسلمانان را در هندوستان دگرگون ساخت. آنها سلطنت را از دست دادند، فرهنگ و هویت دینی شان مورد تهدید قرار گرفت. و نیز انقلاب آنها در سال 1857م. میلادی شکست خورد. برخی از علما که در این انقلاب شرکت داشتند، اقدام به تاسیس مدرسه ای دینی در "دیوبند" در جنوبشرق دهلی به نام دارالعلوم کردند. مدرسه دارالعلوم دیوبند، احیا و دفاع از هویت دینی مسلمانان را هدف خود قرار داد و رفته رفته با پیوستن طلابی از سراسر شبه قاره، افغانستان، ایران و آسیای میانه به جایگاهی ارزشمند در میان مسلمانان جنوب آسیا دست یافت. وابستگان فکری دارالعلوم دیوبند علاوه ازترویج دینداری، به مبارزات آزادی خواهانه درشبه قاره هند همراه با دیگرگروه ها، پیوستند. برخی از جوانان بلوچ ایرانی در اوایل قرن بیستم میلادی درمدارس دیوبندی به تحصیل پرداختند. آنها پس از بازگشت تفکر دیوبند را به همراه خود به بلوچستان آوردند. این علمای دیوبندی فعالیت های خود را در جامعه ای آغاز کردند که مانند شبه قاره، اعتقاد عمومی آن اندیشه اهل سنت حنفی مذهب رایج بود. علمای دیوبندی بلوچ مرحله اول فعالیت های خود را تصحیح اعتقاد و از بین بردن خرافات و رسومی قرار دادند که زندگی مردم را تحت تاثیر قرار دادند. علمای دیوبندی در بلوچستان برخی مظاهرات خرافات را چون درختها و پدیده های طبیعی را که مورد تقدیس قرار گرفته بودند، تخریب می کردند و مردم را نسبت به پوچ بودن این عقاید آگاه می کردند و نیز رسوم پس از مرگ به روش مناسب تری اصلاح گردید. قضاوت و حل و فصل اختلافات خانوادگی و منازعات قبیله ای یکی دیگر از فعالیت های علمای دینی در بلوچستان بود و چون براساس فقه و بی طرفی به این مسایل می پرداختند، مورد توجه و تایید مردم قرار گرفتند. در دهه 1320ش. مدارس و مکاتب دینی آنان بطور ثابت آغاز بکار کرد و رفته رفته در دهه های بعد به تعداد مدارس و مساجدی که بسیاری به این امر آموزش امور دینی می پرداختند، اضافه شد تا آنکه شاگردان تربیت یافته این تفکر در بیشتر آبادیهای بلوچستان به فعالیت پرداختند. بر اثر تلاشهای علمای دیوبندی در بلوچستان، بسیاری از عقاید و رسومات مورد پالایش و اصلاح قرار گرفت و نیز دینداری که از گذشته در بلوچستان رواج داشت، پررنگ تر شد و وابستگی مذهبی نیز از ویژگیهای مردم این منطقه قرار گرفت. بر این اساس هویت دینی، علاوه از هویت قومی به شاخصه های فرهنگی قابل توجه بلوچستان، در ایران دارای تنوع قومی و مذهبی اضافه شد. واژگان کلیدی: دیوبندیان، بلوچستان، دارالعلوم دیوبند، هندوستان، استعمار.

اوزبکان مردمانی از استپ های آسیا و از بازماندگان مغول ها بودندکه به آنها شیبانی می گفتند؛ موسس اصلی سلسله شیبک خان است. پادشاهان معروف بعد از او عبید خان، عبدالله خان و عبد المومن خان هستند که هر کدام چند جنگ با سلسله صفوی داشته اند که عموماً شکست خوردند: الف)جنگ مرو بین شاه اسماعیل و شیبک خان، ب)جنگ جام بین عبید خان و شاه طهماسب، پ)جنگ رباط پریان بین عبدالمومن خان و شاه عباس که این جنگ باعث نابودی اوزبکان گردید. دو خاندان صفوی و اوزبک در امور مذهبی بیشترین اختلافات را داشتند که از دید بیشتر نویسندگان تاریخ عامل اصلی نبردهای آنها بوده است. محل جنگ دو طرف ایالت بزرگ خراسان بود؛ که از طرف صفویه ولیعهد نشین و باری اوزبکان کلید فتح غرب و ایران بود. و نکته قابل تعمل بین دو حکومت دخالت های عثمانی و دامن زدن به اختلافات آنها بود که پس از شکست چالدران و ناامید قزلباشان از شاه اسماعیل باعث شکست در نبرد غجدوان از عبید خان شد.

میرزا محمود خان علامیر، معروف به احتشام السلطنه، از طایف? قاجار بود و در سال 1279 ق در تهران متولد شد. وی از سال 1297 ق در دور? ناصرالدین شاه وارد عرصه سیاسی شد و تا اوایل حکومت رضا شاه دارای مناصب حکومتی بود. در خصوص نقش احتشام السلطنه در اولین مجلس شورای ملی تحقیقات کافی انجام نشده است. وی در جریان انقلاب مشروطه، از جمل? افرادی بود که برای تحصیل مشروطه و تشکیل مجلس شورای ملی تلاش نمود. به دلیل موضع گیری هایی که وی در دفاع از ملت و انتقاد از ظلم و جور دستگاه حاکم داشت، در آستان? پیروزی انقلاب مشروطه به سرحد ایران و عثمانی تبعید شد؛ از آن جایی که ملت به مشروطه خواهی وی اطمینان داشت با اینکه در تهران نبود اما به نمایندگی مجلس انتخاب شد و پس از استعفای صنیع الدوله، به ریاست مجلس رسید. وی نزدیک به هفت ماه از اوایل شعبان 1325ق تااواخرصفر1326ق در این سمت قرار داشت. در این تحقیق به روش توصیف تاریخی(historical discription) و اسنادی(documentary) مبتنی بر استفاده از کتاب های دست اول و اسناد تاریخی به ارزیابی منطقی نقش احتشام السلطنه در اولین مجلس شورای ملی پرداخته شده است. با ریاست او تحول مهمی در اداره مجلس صورت گرفت و اقدامات خوبی در این دوره انجام شد. وی در مجلس از میانه روهای مجلس بود و سیاست سازش و تفاهم بین شاه و مجلس و مشروطه را دنبال می نمود. احتشام السلطنه چون از طبع استبدادی محمد علی شاه آگاه بود با این سیاست می خواست هم از تحرکات احتمالی شاه علیه مجلس جلوگیری نماید و هم از تندروی جناح رادیکال مجلس بکاهد و با این کار مجلس را حفظ نماید. تا زمانی که این سیاست ادامه یافت، در کار مجلس نیز موفقیت هایی حاصل شد. احتشام السلطنه پس از استعفا از ریاست مجلس نیز دارای مناصب سیاسی در داخل و خارج از کشور بود.

مناقشه های مرزی ایران و عراق بر سر اروندرود از زمان تشکیل کشور عراق تا پایان جنگ هشت سال? این دو کشور در سال 1367 با توجه به یک پیشینه تاریخی 400 ساله و نقش موثر علل و عوامل مهمی چون حضور قدرت های استعمارگر خارجی در منطقه قابل بررسی می باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی علل و عوامل و نیز زمینه هایی است که در دوره مورد بحث، تنش های ایران و عراق بر سر اروندرود را سبب شده اند. اروندرود در حال حاضر علی رغم از دست دادن اهمیت اقتصادی و تجاری گذشته خود اهمیت استراتژیک و امنیتی خود را به عنوان آبراهی که منتهی به خلیج فارس می گردد از دست نداده و نقش بسیار تعیین کننده ای را در حیات شهر ها و بندرهای آبادان، خرمشهر و بصره ایفا می کند. عواملی چون دخالت قدرت های خارجی، ژئوپلیتیک، تفاوت ماهیتی حکومت های دو کشور و نیز ایدئولوژی های ناسازگار آن ها منجر به ایجاد تنش میان ایران و عراق و در نهایت اختلاف بر سر اروندرود شده است. این پژوهش با روش تحقیق تاریخی مبتنی بر مکتوبات و اسناد تاریخی انجام گرفته و به روش کیفی تجزیه و تحلیل گشته است.

چکیده: موقعیت و جایگاه مذهبی مشهد بخاطر قرار گرفتن مزار امام هشتم شیعیان دوازده امامی در این شهر باعث شده است تا در دوران گذشته همچون امروز هر ساله سیل عظیمی از زائران مسلمان از مناطق مختلف ایران وکشورهای همجوار به این شهر وارد شوند. این زائران از مناطق مختلف جغرافیایی, اقوام و نژادهای گوناگون و خاستگاههای اجتماعی متفاوتی بوده اند که در حقیقت با انگیزه زیارت رنج پیمودن راههای دور و نزدیک را بر خود هموار ساخته اند. در این پایان نامه سعی بر آن است تاریخچه چگونگی پیدایش و شکل گیری این مرکز زیارتی ، میزان توجه و اهتمام حکومتها در توسعه و آبادانی این شهر ، اوضاع سیاسی – اجتماعی حاکم بر آن ، تشکیلات و تأسیسات زیربنایی همچون موقوفات و مراکز خدماتی و رفاهی مورد نیاز زائرین و اقدامات متولیان دوره قاجار در این راستا را مورد بررسی قرار دهد تا از رهگذر آن به شناسایی عوامل تأثیر گذار بر افزایش و کاهش آمار جمعیت زائرین مشهد نائل گردد و در پایان شناخت ویژگیها و شاخصه های فرهنگی - اجتماعی زائرین و تعاملات آنها با تشکیلات آستان قدس در دوران حکومت قاجاریه مهمترین رسالت این تحقیق می باشد.

هیچ نهضت و حرکتی به عنوان یک پدیده نوظهور به خودی خود و بی علت و زمینه قبلی روی ننموده و کامیاب نگردیده است. عوامل و زمینه های بی شماری در تحقق و سرانجام رساندن آن نقش داشته است.رهبران طریقت صفوی در چرخشی حساب شده توانستند مریدان صوفی خود را چنان مجذوب سازند که مقامشان در نظر آنان تا حد بالاترین مقامات دینی و الهی رشد کنند.این رساله به توصیف و تبیین روندی می پردازد که در آن اندیشه سیاسی صفویان از همان دوران شیخ صفی بر پایه مقاصد دنیوی و تمرکز ثروت قرار می گیرد.

فرقه اسماعیلیه بر اثر اختلاف در جانشینی امام جعفر صادق (ع) بوجود آمد، توانست در مدت کوتاهی با سازماندهی تشکیلاتی پیچیده برای امر دعوت به موفقیت های زیادی نائل آید و پیروان بیشماری را در سرزمین های اسلامی از جمله ایران، شام، یمن و مصر بدست آورد. تشکیل خلافت فاطمی در مصر اوج موفقیت و تأثیرگذاری تشکیلات دعوت را نشان می دهد. داعیان اسماعیلی که طی روندی پیچیده به خدمت امر دعوت در می آمدند، از میان پیروان باسواد، فیلسوف و اصطلاحاً همه فن حریف، چه در امور ذهنی و چه یدی انتخاب می شدند. داعیان اسماعیلی در ایران قصد تکرار موفقیت همتایان شان در مصر را داشتند. به همین دلیل با تغییر شیوه دعوت خود یعنی نفوذ در بین صاحب منصبان، رویای پیوستن ایران به خلافت فاطمی و نابودی دستگاه خلافت عباسی را در سر می پروراندند. با مطالعه ی چگونگی فعالیت داعیان اسماعیلی در ایران و شیوه تبلیغی آنها می توان به راز ماندگاری فرقه اسماعیلیه، با وجود سرکوب های شدید در دوران مختلف پی برد. پیوستن خیل عظیم جمعیت ایران به فرقه اسماعیلیه آن هم در دورانی که مذهب اهل سنت مذهب غالب در ایران بود و حکمرانان سنی مذهب هرگونه نظر مخالف را به شدت سرکوب می-کردند از رازهایی است که در شیوه تبلیغی پیچیده داعیان فیلسوف مشرب اسماعیلی نهفته است.

تا قبل از صفویه علمای شیعه همیشه تحت فشار حکومت ها بودند و مجال دخالت در امور سیاسی را پیدا نکردند. در دوره صفویه این فرصت به دست آمد و سه گروه فکری (فقهی) با هم به رقابت پرداختند ، صوفیه ، اخباریون و متشرعه (اصولی) ، گروه اخیر موفق شد در حکومت صفوی نفوذ زیادی پیدا نماید. سقوط این حکومت برای مدتی علمای اصولی را منزوی کرد. لیکن با روی کار آمدن آقامحمدخان تا حدی از انزوا خارج شدند. جانشین آقامحمدخان یعنی فتح علی شاه طی دو مرحله مجبور شد با تجاوزات مرزی همسایه شمالی مقابله کند. وی اواخر مرحله اول جنگ ها به دلیل فشار بیش از حد روسیه ، بنا به توصیه بعضی از کارگزاران حکومت تصمیم گرفت ، از علمای متشرعه برای تهییج مردم در مقابل دشمن درخواست فتوا کند. اما بنا به دلایلی از فتواها استفاده نشد و دور اول جنگ ها با شکست ایران خاتمه یافت. قاجارها سعی داشتند به هر نحو شکست جنگ اول را جبران کنند ، در راستای این هدف با برنامه ریزی شروع به تحریک علمای متشرعه کردند. زیرا حکومت برای این که بتواند از یاری مردم بهره مند شود ، باید به علما که در میان مردم از نفوذ بالایی برخوردار بودند ، متوسل می شد. البته علمای متشرعه هم ، چون خود را متولی و حافظ دین می دانستند ، با حکومت همراه شده و شروع به تبلیغ برعلیه روسیه کردند.

چکیده بنی امیه یکی از تیره های بزرگ قبیله قریش؛ ساکن مکه ، بود. رهبری این طایفه را بعدازاسلام ابو سفیان بر عهده داشت. او از همان آغاز رسالت ، دشمنی و کار شکنی اش را با پیامبر (ص) و نو مسلمانان آغاز،وجنگ های(بدر،احد ، احزاب) را برای نابودی اسلام راه اندازی کرد. در روند این نبرد ها نیرو های مشرکین شکست خوردند . در سال هشتم هجرت ، مکه به تصرف سپاه اسلام در آمد و ابو سقیان با فرزندانش به ظاهر مسلمان شدند ، لیکن پیامبر(ص) به آنها عنوان « طلقاء»را دادند. در دوره ی خلیفه اول و دوم فرزندان ابو سفیان (یزید و معاویه) در مناطق شام همراه سپاه اسلام در فتوحات شرکت کردند. آنها در زمان خلافتِ عمر، بعنوان حاکم شام و اردن انتخاب شدند . خلیفه سوم نیز ؛ معاویه را در مقامش ابقا کرد. معاویه در حوزه ی شام ، با فرهنگ مسیحی آشناگردید. او هنگامی که علی (ع) از طرف مردم به عنوان خلیفه ، انتخاب شد از بیعت با وی خوداری کرد ، و به عنوان ولی دم عثمان موجب تفرقه در میان مسلمین شد. و به همین جهت گروه های بنام قاعدین ، خوارج و مارقین تشکیل شد. پس از شهادت امام علی و صلح امام حسن (ع) خلافت را به سلطنت تبدیل کرد و مرکز فرمانروای اش را شام قرار داد. در دوره ی حکومتِ بنی امیه شاخه سفیانی ، مسیحیان حضور چشمگیری در شام داشتند و به عنوان مشاور، و نیروی نظامی به خدمت آنان در آمدند .نفوذ شاعران مسیحی به دستگاه آنها ، ضربه سنگینی به فرهنگ و تفکر دین اسلام وارد کرد . اینان مشوقان اصلی یزید ، در شهادت امام حسین (ع) ، واقعه ی حرّه و حتک حرمت مدینه، آتش زدنِ کعبه ،و قیام توابین بودند . یهودیان که در خدمت بنی امیه بودند ، نیز فعالیت فرهنگی شان را با رواج قصه خوانی و تطبیقِ آیات قرآن با داستان های تورات و تلمود، شدت بخشیدند. فعالیت این گروه باعث رواج«اسرائیلیات»درتفکردین ارائه گردید؛که نقش اساسی در انحراف فکر و فرهنگ جامعه اسلامی داشت . بنی امیه با کمک اهل کتاب انتقام شکست شان را در جنگ های بدر و خندق ، از بنی هاشم و به طور کلی از اسلام گرفتند رواج بی حجابی ، شراب خواری ، بی بند باری از دیر های مسیحیان به مسلمین ساده اندیش موجب انحراف فرهنگی وفکری آنان گردید . موسیقی نیز در مدینه رواج ، و مورد حمایت بنی امیه قرار گرفت . کلید واژه : بنی سفیان ـ یهودیان ـ مسیحیان ـ انحرافات دینی

کریم خان زند به عنوان موسس دولت زندیه، عملکرد های سیاسی ویژه ای در ایجاد حکومت داشته است. اولین عملکرد سیاسی او طفره رفتن از عنوان شاهی بود که ناگزیر خود را وکیل الرعایا نامید و شاه اسماعیل سوم را شاه خواند تا به نوعی عدم مشروعیت خود را جبران کند. تساهل مذهبی کریم خان زند باعث آزادی بخشی به مذاهب موجود گشت، به نحوی که گروه های تصوف که در عصر صفوی و افشار مورد بی توجهی قرارگرفتند، به وطن بازگشتند. حمایت کریم خان زند از فرزندان محمد حسن خان قاجار از دیگر عملکرد هاسی سیاسی او می باشد. وی حکومت دامغان را به حسین قلی خان قاجار می دهدکه تجدید کننده ی قدرت قاجار هاست. از دیگر سو زندگی آقا محمد خان قاجار در دربار- با توجه به اینکه کریم خان هم او را خطر مهمی احساس می کرد- سه نتیجه مهم برای وی به ارمغان آورد: آشنائی با رموز درباری، شناخت نقاط ضعف حکومت زندیه وجلب هواداران سیاسی. در نهایت به کمک این موراد ذکر شده توانست بر افول دولت زندیه سرعت بدهد. در بعد سیاسی از دیگر عملکرد های کریم خان ،حمایت ازاقوام نیرومند و مدارا با انها بود تا به این ترتیب بتواند آنها را زمره ی یاران خود قرار دهد.برای مثال آزاد کردن اسرای بختیاری برای این خواسته انجام می شد.سیاست دیگر وی صرف ثروت در راه آبادی کشور بود. همچنین وی باعدم دست اندازی به خطه ی خراسان احترام به جایگاه نادر راخاطرنشان کرد

مهمترین کاری که شریعتی در رابطه با دین انجام داد،ایدولوژیک کردن آن بود و آن را سلاحی برای مبارزه با حاکمان مستبد می دانست و پیام های دیگری در اندیشه او مانند بازگشت به خویشتن ،نجات از مسخ شدن،خود بیگانگی و مبارزه با استعمار از طریق دین داشت.

عباسیان برای رسیدن به خلافت، با طرح شعارهای عوام فریبانه، توانستند همه مخالفان اموی اعم از هاشمیان و موالی به ویژه ایرانیان را با خود همراه سازند. شعار الرضا من آل محمد، ارتباط عباسیان با مردم خراسان و انتخاب ابومسلم به عنوان رهبر انقلاب، عاملی شد تا شیعیان و ایرانیان که در پی اهدافشان بودند، به زیر پرچم عباسیان گردآورد. پس از سقوط حکومت امویان، زمان آن رسید تا شخص علوی را که قیام به نام وی آغاز شده بود، به عنوان خلیفه انتخاب کنند. لیکن عباسیان ابتدا با کنار زدن خاندان علی(ع)، خود بر مسند خلافت تکیه زدند. سپس، عباسیان ایرانیان را هر چند تا حدودی از ظلم و ستم حکومت اموی رهایی بخشیدند، ولی نه تنها استقلال و آزادی را برای آن ها به ارمغان نیاوردند، بلکه با قتل ابومسلم، موضع خود را مشخص کردند. از سوی دیگر، رفتار ناشایست خلفا و عمالشان، از جمله ظلم و ستم و اجحافات مالیاتی آن ها در قبال مردم ولایات، قیام هایی را علیه این حکومت شکل داد. در این پژوهش ضمن بررسی چگونگی سقوط حکومت امویان و روی کار آمدن عباسیان، به اهداف و ماهیت قیام های ایرانیان، علویان، خوارج و زط ها در عصر اول خلافت عباسی و عواملی که باعث پیشرفت و شکست این قیام ها گردید، پرداخته شده است.

عصر امام رضا(ع) به لحاظ وجود بسترها و زمینه های سیاسی و فرهنگی از حوادث حائز اهمیت در تاریخ اسلام بوده است. در این دوره ترجمه کتب ملل دیگر در جامعه اسلامی رونق یافت و باعث شد بحث های کلامی، فقهی و فلسفی رواج بسیاری یابد. در کنار این ویژگی مثبت، برخی بدعت ها، خرافات و شبهات نیز وارد جامعه اسلامی شد. وجود انحرافات فرهنگی و بدعت های دینی در عصر عباسیان لزوم بازنگری در فرهنگ اسلامی به ویژه فرهنگ تشیع را فزونی بخشیده بود. مهم ترین مسأله سیاسی این دوره هجرت امام(ع) از مدینه به مرو و جریان ولایتعهدی ایشان است که فرصت مناسبی را برای انجام فعالیت های فرهنگی امام رضا(ع) فراهم آورد. به دنبال این هجرت امام رضا(ع) موفق به برقراری پیوند با ایرانیان متمایل به تشیع شد. مدیریت فرهنگی ایشان شامل زمینه سازی برای تبدیل خراسان به مرکز عمده ی تمرکز شیعه، معرفی مبانی اندیشه شیعی، تلاش برای تحکیم مبانی کلامی شیعه، نشان دادن تسلط ائمه(ع) شیعی بر میراث نبوی و علوی در مواجهه با بزرگان ملل و نحل و ... می شود. مهم ترین رویداد در این برهه ی زمانی مناظرات امام رضا(ع) با سران ادیان و مکاتب مختلف می باشد که از محورهای مهم در مدیریت فرهنگی ایشان است. به دنبال این مناظرات امام رضا(ع) با انجام فعالیت های فرهنگی گسترده، نظام فرهنگی جامعه شیعه را مدیریت و از انحراف آن جلوگیری کردند. هدف از رساله حاضر تبیین و تشریح بسترها، زمینه ها، مولفه ها و پیامدهای مدیریت فرهنگی امام رضا(ع) است. در این رساله به روش توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر منابع تاریخی به این موضوع پرداخته شده است.

ایران از نخستین سال های سلطنت قاجاریه مطمع نظر کشورهای اروپایی واقع شد. در آغاز قرن نوزدهم میلادی، دولت انگلستان سراسر شبه قارّه ی هندوستان را تصرّف کرد و به غارت منابع ثروت این کشور دست زد. از سوی دیگر دولت روسیه نیز به هندوستان چشم دوخته بود و با تصرّف نواحی شمالی فلات ایران به طرف آب های گرم گام های بلندی برداشته بود. دولت عثمانی نیز در این قرن در نهایت ضعف، آلت دست اروپاییان قرار گرفته بود. رابطه ی این دولت با حکومت ایران بیشتر به زد و خوردهای مرزی و آزار و اذیّت زوّار و تجّاری که به عتبات عالیات عزیمت می کردند خلاصه می شد. سیاست حکومت انگلیس در قرن نوزدهم، حفاظت از هندوستان در مقابل افغانستان، ایران، روسیه و فرانسه بود و با روی کار آمدن محمد شاه، انگلیسی ها سیاست بی اعتنایی را در مورد ایران کنار گذاشتند و بار دیگر ایران اهمّیّت تازه ای در برنامه ریزی های سیاسی انگلستان پیدا کرد. آن ها جهت حفظ هندوستان از خطرات احتمالی سیاست توهین و تحقیر درباره ی ایران را به صورت موقت کنار گذاشتند. روس ها هم پس از معاهده ی ترکمن چای و در ابتدای پادشاهی محمدشاه قاجار سیاست خشونت آمیز خود را در قبال ایران کنار گذاشتند و نیت داشتند با در پیش گرفتن رویه ظاهرا دوستانه از هدف اولیه خود مبنی بر استفاده از ایران به عنوان پایگاهی برای تسلط بر افغانستان، هندوستان و رسیدن به آب های آزاد خلیج فارس غافل نبودند. ورود ایران به عرصه ی سیاست بین المللی در این زمان از یک طرف و بینش محدود حکّام قاجار از سوی دیگر، امکان اتّخاذ تصمیم منطقی را در مناسبات خارجی از میان برده بود و در نتیجه ی چنین شرایطی کشور ایران مورد سازش قدرت های اروپایی قرار گرفت. عمده ترین تفاوت سیاست خارجی ایران با تکاپوهای سه کشور روسیه انگلستان و فرانسه در این امر مهم بود که آن ها کاملا به دنبال اهداف و منافع شخصی با یکدیگر رقابت می کردند؛ امّا ایران نه با انگیزه ی اصلی اروپاییان آشنایی دقیقی داشت و نه قادر بود به تنهایی از منافع خویش دفاع نماید و با توجّه به این ضعف ها اروپایی ها کاملا اهداف خود را در کشور ایران پیاده می کردند. این ضعف ها ایران را گاه به وعده های فرانسه دلخوش می کرد و گاه به تعهّدات انگلستان امید می بست. لذا در این پژوهش تلاش شده است که نوع سیاست خارجی ایران در دوره ی محمّدشاه و منفعت ها و آسیب هایی که از این طریق نصیب ایران شده است مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این پژوهش تاریخی است و وقایع و اتفاقات با روش توصیفی بررسی شده اند.

توسل به مشی مسلحانه و قهرآمیز به عنوان راه حل نهایی مبارزه با حاکمیت استبداد در ایران عصر پهلوی، محصول به بن بست رسیدن مبارزه در چارچوب قانون، انسداد سیاسی و سرکوب خونین مخالفین بود. سازمان مجاهدین خلق که در سال 1344 تأسیس، و در سال 1350، موجودیت خود را اعلام کرد، شاخه مذهبی نهضت آزادی ایران محسوب می شد. این سازمان به تدریج به دیدگاه های مارکسیستی نزدیک گردید و در سال 1354 به طور رسمی اصول این مکتب فکری و مبارزاتی را پذیرفت. سازمان مجاهدین در دوران نظام شاهنشاهی اقدامات و فعالیت های مختلفی علیه رژیم پهلوی انجام داد؛ به همین علت، اکثر اعضای آن به زندان افتادند. با پیروزی انقلاب اسلامی، اعضای قدیمی از جمله مسعود رجوی به کمک دوستانش، این سازمان را بازسازی کردند و کوشیدند در حاکمیت جدید قدرت را به طور کامل بدست گیرند؛ لیکن در این امر موفق نشدند. از این رو سازمان در 30 خرداد 1360 وارد فاز نظامی و درگیری مسلحانه با نظام نوپای جمهوری اسلامی شد. با شکست استراتژی قیام مسلحانه و فرار رجوی به فرانسه، سازمان به دنبال مجالی برای رسیدن به هدف براندازی جمهوری اسلامی بود؛ جنگ ایران وعراق این فرصت را در اختیار سازمان قرار داد. در پی عزیمت مسعود رجوی به عراق و انتقال مرکزیت سازمان به این کشور، تشکیل ارتش آزادی بخش ملی و قرار گرفتن آن ها در کنار ارتش عراق، مبارزه سازمان با جمهوری اسلامی وارد فاز جدیدی شد. در این دوره سازمان با اقداماتی مانند جاسوسی از داخل خاک ایران، کمک به سیستم شنود ارتش عراق، شناسایی خطوط دفاعی ایران، انجام عملیات های نظامی و... در خدمت ارتش عراق قرار گرفت. در این پژوهش که براساس هدف بنیادی و از نظر ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی می باشد، سعی بر آن بوده تا با بررسی اسناد و مدارک، صحت و سقم فرضیه های مطرح شده مشخص گردد. در این راستا استنباط می شود که سازمان مجاهدین خلق با سودای به دست آوردن قدرت در ایران، با دشمن ملّت ایران، هم پیمان گشت که البته علیرغم تمامی اقدامات صورت داده در دوران جنگ، در این مسیر ناکام ماند.

نفت یکی از مهم ترین منابع ایران است که از ابتدای پایه گذاری صنعت آن در کشور، همواره نقشی اساسی در معادلات و حیات اقتصادی ،سیاسی، اجتماعی ایرانیان داشته است و علاوه بر اینکه منبع عمده ی تأمین انرژی در دنیای امروز است، نقش مهمی نیز در تعیین میزان قدرت ملی و اعتبار بین المللی کشورهای مختلف ایفا می کند و مسیر توسعه کشور و ارتقای قدرت ملی ایران نیز، از درون همین بخش می گذرد. با توجه به اهمیت فراوان نفت ، بررسی و تحقیق همه جانبه در مورد آن در سطح وسیع لازم به نظر می رسد و همین مسئله باعث شد در این پژوهش جایگاه نفت در تحولات سیاسی ایران از آغاز تا پایان حکومت رضاشاه مورد بررسی قرار گیرد. پس از کشف و استخراج نفت توسط کمپانی های نفتی، رقابت شدیدی بین کشورهای استعمارگر برای تسلط بر منابع نفتی خاورمیانه آغاز گردید.ایران نیز به عنوان کشور مهم نفت خیز مورد توجه این کشورها قرار گرفت لیکن این کشور به علت حاکمیت استبداد و عقب ماندگی علمی و فنی نتوانست در مقابل نفوذ و سیطره ی این کشورها مقاومت کند و از جمله ی کشورهای نفت خیزی به شمار می رفت که در تبدیل منابع فسیلی زیر زمینی خود به عاملی برای ارتقای قدرت ملی و اعتبار بین المللی توفیق نیافت و با وجود تلاش ها و مبارزات بسیار، موفق به پایه ریزی و اجرای یک استراتژی موثر در زمینه نفت نگردید. سوال اصلی در این پژوهش این است که کشف نفت چه تاثیری بر تحولات سیاسی ایران گذاشت و این که اکتشاف و بهره برداری نفت در ایران چه تاثیری در دخالت قدرت های خارجی در ایران داشت. منابع نفتی به جای این که در خدمت رشد و شکوفایی کشور قرار گیرد، باعث تسلط و دخالت بیشتر بیگانگان بویژه چهار کشور انگلیس، روسیه، آلمان و آمریکا گردید. پیامد سلطه ی کشورهای خارجی بر منابع ایران، ضمن تشدید فقر توده ی ملت ایران،شکل گیری اندیشه ی مبارزه با این کشورها را بوجود آورد.

شرق دریای خزر در نیمه دوم قرن نوزدهم از اهمیت استراتژیکی ویژه ای برخوردار بود و با توجه به گسترش استعماری روس و انگلیس در منطقه و تهدید منافع یکدیگر اهمیت این منطقه دوچندان شد. روسها برای دستیابی به هند و انگلیسها برای جلوگیری از پیشروی روسیه به سمت هند، درصدد گسترش نفوذ خود در شرق دریای خزر برآمدند. عوامل تحریک کننده روس ها برای اتخاذ چنین تصمیمی در دو بخش قابل بررسی است. رقابت با انگلستان و همچنین قابلیت های بازرگانی و اقتصادی در شرق دریای خزر بود که لزوم نفوذ روسیه در آن مناطق را ضروری ساخت. روسیه در آغاز نفوذ، به بررسی اوضاع حکومت های شرق دریای خزر پرداخت. توجه دوباره روسیه در شرق دریای خزر با پیشروی نظامی بود در آغاز پیشروی نظامی، تصرف تاشکند موفقیت بزرگی برای روس ها به شمار می رفت و روند این پیروزی ها تا اشغال مرو کماکان ادامه یافت و روسیه توانست تمامی حکومت های شرق دریای خزر را به تصرف درآورد. انگلیسی ها هر چند که از تصرف این حکومت ها توسط روسها نگران بودند اما به دلیل آنکه منافع چندانی در آنجا نداشتند ترجیح دادند که عکس العملی جدی نشان ندهند. وقتی روسیه شروع به نفوذ در افغانستان نمود. انگلیس در این موقع از نزدیک شدن روسیه به هند احساس خطر نمود و با اشغال افغانستان، تحمیل قرارداد مرزی افغانستان با روسیه، تسلط بر سیاست خارجی افغانستان، ممانعت از نفوذ روس در شرق ایران و سرانجام با پیمان 1907م. مانع از پیشروی بیشتر روسیه در جهت هند شد. دستیابی و یا تهدید هندوستان در راستای رقابت با انگلستان و به دست آوردن منابع سرشار ثروت در شرق دریای خزر از عمده ترین علل نفوذ روسیه و همچنین ممانعت انگلیس از نزدیک شدن روسیه به هندوستان مهمترین دلیل مخالفت انگلیس نسبت به نفوذ روس در شرق دریای خزر در دوره زمانی مدنظر این رساله است.

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه ارتقاء انگیزش بر اثربخشی سازمانی(مطالعه موردی:کارمندان دانشکده علوم انسانی دانشگاه شیراز) صورت پذیرفت. این تحقیق بر اساس هدف کاربردی، از لحاظ بعد زمانی یک تحقیق مقطعی و براساس نوع داده ها یک مطالعه کمی به شمار می آید.همچنین بر اساس ماهیت یک پژوهش پیمایشی است.

تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر ترجیح مشتریان در انتخاب بانک قوامین شهر همدان صورت پذیرفت. از آنجایی که دیگر نرخ سود بانکها تفاوتی با هم ندارند و رقابت بین بانک ها نیز روز به روز افزایش یافته و باعث خروج بسیاری از بانک ها از رقابت شده این موضوع حائز اهمیت است چرا که باعث شناسایی عوامل جذب هر چه بیشتر مشتریان و رضایت آنها می گردد و درآمد بانک ها را افزایش می دهد. این تحقیق بر اساس هدف یک تحقیق کاربردی، از منظر زمان، مقطعی و براساس نوع داده ها یک مطالعه ی کمی به شمار می آید. همچنین براساس استراتژی یک پژوهش پیمایشی است. جامعه ی آماری این تحقیق مشتریان بانک های قوامین شهر همدان بودند که براساس پیشنهاد جدول مورگان و نیز نامحدود بودن تعداد اعضای آن، نمونه ای به تعداد 384 عضو از میان آنها برگزیده شد. به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شد. بدین منظور پرسشنامه ای ساخته و روایی و پایایی آن ها ارزیابی و در نهایت مورد تأیید قرار گرفت. تمامی فرضیات پژوهش نیز با استفاده از آزمون دو جمله ای مورد آزمون قرار گرفتند که تمامی آنها پذیرفته شدند. نتایج حاکی از وجود روابط معنادار میان ترجیحات مشتریان در انتخاب بانک قوامین بود.

چکیده ندارد.