تدلیس به معنای فریب و نیرنگ و تقلب است. در قانون مجازات اسلامی قانونگذار دو مصداق از تدلیس را جرم انگاری نموده است. یکی از آنها تدلیس در نکاح است که با فریب دادن طرف عقد و انعقاد عقد ازدواج صورت می گیرد. به عبارتی جرمی مقید به نتیجه است و تنها در صورتی تحقق می پذیرد که مدلس از گفتار یا رفتار حیله گرانه استفاده کند، فرد مقابل به راستی فریب بخورد و عقد نکاح نیز بر مبنای ادعاهای دروغین منعقد شده باشد. مصداق دیگر تدلیس، تدلیس در معاملات دولتی می باشد. در این جرم مرتکب متعهد به انعقاد معامله، ساختن، نظارت در ساختن یا امر به ساختن چیزی می شود. لکن تقلب کرده و از این جهت نفعی حاصل می کند.در این جرم دولت و در نتیجه عموم جامعه متضرر می گردند لذا قانونگذار با این عمل مقابله کرده است. این جرم نیز با اعمال مانورهای متقلبانه شروع شده و به تحصیل منفعت ختم می گردد به عبارتی جرمی مرکب و مقید به نتیجه است.