عناصر در بدن انسان و موجودات به ویژه در ساختار هورمونی و آنزیمی نقش بسزایی را ایفا می کنند. از طرفی به دلیل حضور همزمان عناصر مختلف در محیط های گوناگون اندازه گیری همزمان آنها در کنار یکدیگر حائز اهمیت است. روش ولتامتری عاری سازی آندی یک روش حساس برای اندازه گیری مقادیر جزیی عناصر در محیط آبی و غیر آبی می باشد ولی در صورتی که دماغه ترکیبات دارای همپوشانی باشند، امکان اندازه گیری عناصر در کنار هم توسط این روش وجود ندارد، بنابراین برای رفع اثرات مزاحمت گونه های مختلف و همپوشانی ولتاموگرامهای آنها روشهای کمومتریکس به کار برده می شوند. روش افزایش استاندارد بر اساس مفهوم سیگنال خالص آنالیت به عنوان روش جدید کمومتریکس برای اندازه گیری همزمان ترکیبات و رفع مزاحمت ها ارائه می شود. در کار پژوهشی حاضر اندازه گیری همزمان کاتیونهای pb+2 و sn+2 که پلاروگرامهای آنها با یکدیگر همپوشانی شدیدی دارند، به روش dpasv بر پایه مفهوم سیگنال خالص آنالیت انجام گرفت. روش dpasv روش بسیار حساس، با انتخابگری بالا و با هزینه کم برای اندازه گیری مقادیر جزیی عناصر در محیط می باشد بنابراین اندازه گیری همزمان قلع و سرب توسط روش nas-sam تحت شرایط بهینه شامل محیط با قدرت اسیدی 1، پتانسیل جمع آوری mv700-، زمان جمع آوری s60، دامنه پالس mv100-، سرعت روبش mv/s 20 و سرعت هم زدن rpm 2000 انجام گرفت و در نهایت جمع پذیری ولتاموگرامها حاصل شد که این جمع پذیری مهمترین فاکتور برای روش nas-sam می باشد. اندازه گیری همزمان کاتیونها توسط روشهای مختلف چند متغیره انجام داده شد و نتیجه اینکه بین روشهای چند متغیره pls، pcr، hla، hla-xsو nas-sam خطای مربوط به روش اخیر خیلی کمتر از بقیه روشها بوده و نتایج بهتری در ارتباط با اندازه گیری همزمان عناصر مورد نظر در اختیار ما قرار می دهد. روش جذب اتمی نیز بعنوان روش استاندارد برای اندازه گیری نمونه حقیقی(آب رودخانه آجی چای) به کار برده شد و نتیجه اینکه تفاوت خیلی معنی داری بین داده ها وجود نداشت. اسپایک بر روی نمونه حقیقی نیز بیانگر این بود که روش ارائه شده روش بسیار خوبی برای اندازه گیری همزمان کاتیونها با خطای حداقل می باشد. در نهایت بدین نتیجه می توان رسید که با توجه به نتایج بدست آمده روش nas-sam یک روش خوب برای اندازه گیری همزمان کاتیونها در حضور همدیگر با کمترین خطا می باشد.

سل بیماری است که توسط باکتری مایکو باکتریوم ایجاد می شود. باکتری سل می تواند به هر قسمتی از بدن مانند: کلیه، ستون فقرات، شش ومغز حمله کند. در برابر این بیماری نگران کننده داروهایی که در ردیف اول تجویز می شوند عبارتند از: ریفامپین، ایزونیازید و پیرازینامید. روش های تجزیه ای مختلفی برای اندازه گیری ترکیبات ذکر شده در محلول ها و فرآورده های دارویی وجود دارد. در این کار ما کاهش الکتروشیمیایی ریفامپین، ایزونیازید و پیرازینامید را به کمک پلاروگرافی پالس تفاضلی در محلول بافر فسفات با ph=7 به عنوان الکترولیت زمینه گزارش داده ایم. همه پلاروگرام ها در 104 پتانسسیل در محدوده 0/75 – ولت تا 1/25 – ولت ثبت شده اند. تاثیر ph ، غلظت بافر، زمان پالس و دامنه پالس روی سیگنال های کاهشی این ترکیبات بررسی شده است. شدت پیک در پتانسیل 0/911 – ولت برای کالیبراسیون ریفامپین در نظر گرفته شده است. در مورد ایزونیازید و پیرازینامید به ترتیب پتانسیل پیک های 1/07 – ولت و0/801 – ولت در نظر گرفته شده است. با اینکه در مخلوط این سه دارو پیک های پلاروگرافی آنها درجه ای از همپوشانی را نشان می دهد، اندازه گیری همزمان آنها با دقت و صحت بالا به سرعت انجام گرفته و هیچ نیازی به حلال های نا آبی برای حل کردن داروها وجود نداشته است. تفکیک پیک های مخلوط دوتایی و سه تایی این ترکیبات به وسیله روش های مبتنی بر سیگنال خالص آنالیت مانند hla ، hla-go ، hla-xs وnassam صورت گرفته است و نتایج بدست آمده از سیگنال های خالص آنالیت در این روش های مختلف با هم مقایسه شده است. روش طراحی آزمایش برای بهینه سازی پارامترهای موثر بر پاسخ به کار گرفته شده است. روش پیشنهادی به صورت موفقیت آمیز برای اندازه گیری همزمان این سه دارو در نمونه های سرم خونی انجام گرفته شده است.

ایزونیازید به عنوان اولین انتخاب برای درمان و بهبود بیماری سل ریوی محسوب می شود و چون بیماری سل ریوی یک بیماری واگیردار است و یکی از عوامل مرگ و میر انسانها در سرتاسر جهان شناخته میشود, اندازه گیری داروی ضد سل ایزونیازید به عنوان داروی خط اول مبارزه علیه سل و اصلی ترین رژیم درمانی سل درسرتاسر جهان میتواند بسیار ارزشمند باشد از این روطراحی و تهیه یک سنسور برای اندازه گیری ایزو نیازید می تواند کمک فراوانی به اندازه گیری این ماده مهم کرده باشد. در این کار پژوهشی رفتار الکتروشیمیایی ایزونیازید بر روی الکترود سل- ژل اصلاح شده با نانولوله های کربنی با استفاده از تکنیک های ولتامتری چرخه ای و ولتامتری پالس تفاضلی مورد مطالعه قرار گرفته است. حضور این نانوذرات در سطح سل- ژل باعث افزایش دانسیته ی جریان ناشی از اکسیداسیون ایزونیازید نسبت به الکترود سل- ژل برهنه می شود. افزایش میزان جریان بر واحد سطح الکترود، کاهش فوق پتانسیل اکسایش ایزونیازید، در سطح الکترود سل- ژل اصلاح شده با نانولوله های-کربنی از مهمترین مزیت های سنسورهای طراحی شده فوق است. پارامترهای متعدد موثر بر جریان دماغه اکسایش ایزونیازید، بهینه سازی شده اند. گستره های پاسخ خطی برای ایزونیازید ?m 50 -1800 و ?m 70-1 با حد تشخیص ?m 58/8 و ?m 13 /0 به ترتیب برای ولتامتری چرخه ای و ولتامتری پالس تفاضلی بدست آمده است. نتایج نشان می دهند که الکترود اصلاح شده قابلیت الکترواکسایش خوبی برای ایزونیازید دارد. بعلاوه این الکترود اصلاح شده پایداری مناسب، تکرارپذیری بالا و حساسیت خوبی از خود نشان می دهد. بعلاوه کارایی این الکترود برای اندازه گیری ایزونیازید در نمونه قرص و سرم اسپایک شده مورد ارزیابی قرار گرفت.

در این کار پژوهشی داده های پلاروگرافی تیتراسیون کمپلسومتری کاتیونهای نیکل و مس با گلیسین برای تعیین ثابتهای تشکیل کمپلکسهای نیکل-گلیسین و مس گلیسین با روش تفکیک منحنی چند متغیره-حداقل مربعات متناوب (mcr-als) مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن با اطلاعات بدست آمده از روشهای پذیرفته شده پیشین مقایسه گردید. در بخش دیگری از پژوهش توانایی mcr-als در اندازه گیری کمی سرب و کادمیم به ترتیب در کنار قلع و نیکل بعنوان مزاحم در مخلوطهای سنتزی بررسی گردید. mcr-als روشی است که داده های خام را به داده ها و اطلاعات مفید و قابل تحلیل تبدیل می کند به بیان بهتر داده های خام با استفاده از این روش به مجموع سهم گونه های موجود در سیستم تفکیک می شود. این کار با اعمال قیدها و محدودیتهایی که برای سیستمهای شیمیایی می توان تصور نمود به حصول نتایج مناسبتری منتهی می شود. در مورد سیستمهای کمپلکسهای مورد مطالعه نتایج روش اخیر با اطلاعات بدست آمده از روشهای پذیرفته شده همخوانی مناسبی داشتند و می توان mcr-als را بعنوان جایگزینی مناسب برای روشهای قدیمی و یا مکمل آنها در نظر گرفت. ولی در اندازه گیری کمی کارایی و توانایی mcr-als در مقایسه با روشهایی چون pcr و pls1 در مورد سیستمهای مورد مطالعه در این کار پژوهشی کمتر بود و این را می توان به محدودیت در اعمال قیدها و به عبارتی دیگر کم بودن قیدهای قابل اعمال بر این گونه داده ها نسبت داد که افزایش ابهام داده ها را در پی دارد.