نام پژوهشگر: حسین آسوری
حسین آسوری کاظم قاضی زاده
«چکیده» ابن شهرآشوب یکی از دانشمندان بزرگ قرن ششم است که دارای تألیفات متعددی است که هر کدام در نوع خود کم نظیرند. از جمله این آثار کتاب متشابه القرآن است که ابن شهرآشوب به صورت تفسیر موضوعی در ابواب مختلف معارف اسلامی به ویژه مباحث عقیدتی نگاشتند. هم چنین در کتاب مناقب شان هم، مباحث مربوط به تفسیر آیات، خصوصا آیات مرتبط با ولایت نمایان است. از لابلای این دو کتاب می توان اندیشه های تفسیری وی را به خوبی استکشاف کرد. مقصود ما از اندیشه های تفسیری، افکار و دیدگاه های جناب ابن شهرآشوب در مباحث مختلف مرتبط با تفسیر قرآن است که از آن جمله می توان به اندیشه های ایشان در مباحث علوم قرآنی، مباحث تفسیری و روشهای تفسیری نام برد که محتوای این تحقیق دربردارنده این سه مطلب است. در مباحث مربوط به مبانی و اصول تفسیری جناب ابن شهر آشوب قائل به امکان تفسیر، جواز تخصیص کتاب با خبر قطعی، حجیت ظواهر، اعتبار سبب نزول در فهم آیات و حجیت سیاق هستند. در مباحث علوم قرآنی ابن شهرآشوب قائل به حدوث قرآن، جمع آوری قرآن در زمان رسول الله ?، جواز و وقوع نسخ در قرآن، حل متشابهات قرآنی در پرتو محکمات، سازگاری درونی قرآن و انکار نزول دفعی قرآن می باشند. با مطالعه آثار مفسر مازندرانی در تفسیر می توان روش ایشان را در تفسیر «روش اجتهادی جامع با گرایش کلامی» نام گذاری نمود. گرچه ایشان به طور گسترده از روش تفسیر قرآن به قرآن استفاده نمود و در پرتو این روش، راه تفسیر موضوعی را پیموده اما تعصبی بر این روش نداشته است و در موارد لازم به تفسیر قرآن با روایات دست یازیده، و گاهی نیز عقل را در تبیین کلام خداوند مدخلیت بخشیده و در مواضعی به شیوه ادبی و بیانی به صورت اجتهادی به روشن نمودن آیات الهی پرداخته است.