امروزه شبکه جهانی وب بعد جدیدی به فعالیت های جستجوی اطلاعات دانشجویان اضافه کرده است. در نتیجه به تعدادی زیادی از دانشجویان برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود به طور فزاینده ای به اینترنت و منابع وب وابسته هستند. پژوهشگران دانشجو باید قادر به بررسی داده هایی را که بر روی وب می یابند باشند. بنابراین استفاده از مهارت های تفکر انتقادی در هنگام استفاده از منابع وب ضروری به نظر می رسد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی رابطه رفتار اطلاع یابی در وب و مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا(س) در سال تحصیلی91-1390 بپردازد. این پژوهش به روش کمی و بصورت پیمایشی انجام شده است و از طریق نمونه گیری طبقه ای تصادفی، تعداد 212 نفر به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر دو پرسشنامه آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب و پرسشنامه محقق ساخته در ارتباط با رفتار اطلاع یابی در وب براساس مدل مهو و تیبو(2003) می باشد. یافته ها نشان داد که رابطه معنی داری بین مهارت های تفکر انتقادی و رفتار اطلاع یابی دانشجویان در وب وجود ندارد و سطح تفکر انتقادی در هشت دانشکده یکسان، اما رفتار اطلاع یابی آن ها متفاوت است. نتایج دیگری که از این پژوهش به دست آمده است بدین شرح است: دانشجویان برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز خود به میزان زیادی(84/9 درصد) از اینترنت و وب استفاده می کنند لیکن با محدودیت هایی نیز مواجه هستند و فعالیت های آن ها در اطلاع یابی از وب شامل شروع (شناسایی موضوع و یافتن منابع)، پیوندیابی، مرور، نظارت، تمایز، استخراج و شبکه سازی، تایید و مدیریت اطلاعات بازیابی شده می باشد. همچنین میانگین مهارت های تفکر انتقادی (12/78) نشان از ضعف این مهارت ها دارد.

هدف : هدف تحقیق حاضر بررسی میزان همخوانی رابط کاربر پایگاه مگ ایران با مولفه های نیلسن و شناسایی مشکلاتی است که در محیط رابط این پایگاه وجود دارد. سنجش رتبه بندی ربط مدارک بازیابی شده از نگاه کاربران و مقایسه آن با رتبه بندی پایگاه مگ ایران از اهداف دیگر این پژوهش به شمار می آید . روش: تحقیق حاضر با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته است . جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد شش گروه علوم سیاسی ، جامعه شناسی ، روان شناسی ، اقتصاد، حسابداری و مشاوره دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه می باشد که درپاییز 1392 در این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده اند که تعداد آنها 180نفر بجز دانشجویان ترم اول می باشد .که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی نسبتی تعداد 123 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند . یافته ها: یافته ها نشان می دهد که از میان ده مولفه نیلسن ، مولفه ثبات و یکدستی با بیش از 90 درصد بالاترین میزان همخوانی با مولفه های نیلسن را داراست و مولفه شناسایی و بازیابی کمترین میزان همخوانی را دارا می باشد همچنین پایگاه مگ ایران در مولفه های 5 و 7 (جلوگیری از خطا / اصلاح خطا وامکانات راهنمایی و کمک به کاربر )کم تر از 50 درصد با مولفه های نیلسن همخوانی دارد که طراحان پایگاههای اطلاعاتی با توجه به این نتایج بایستی تلاش کنند در ویرایش های بعدی نقاط قوت را تقویت و نقاط ضعف را نیز برطرف کنند این امر منجر به رضایت بیشتر کاربران و ترغیب هر چه بیشتر آنها در استفاده از پایگاه خواهد شد. اصالت/ ارزش: اهمیت این پژوهش در سنجش میزان مرتبط بودن مدارک بازیابی شده از پایگاه مگ ایران و بررسی وضعیت رابط کاربر این پایگاه می باشد چرا که منجر به استفاده هر چه موثرتر از این پایگاه می شود . کلیدواژه ها : رابط کاربر، ارزیابی مکاشفه ای ، پایگاه مگ ایران، رتبه بندی

امروزه به موازات و حتی بیشتر از اسناد کاغذی، اسناد الکترونیکی در طی فعالیت های کاری به وجود می آیند. اسناد الکترونیکی نوع جدید اسناد محسوب که نیازمند شیوه ای مناسب در مدیریت، سازماندهی و تنظیم و توصیف می باشد. پژوهش حاضر با هدف سنجش امکانات، بودجه، نیروی انسانی و تجهیزات آرشیو ملی ایران در زمینه ذخیره و بازیابی اسناد الکترونیکی از دیدگاه متخصصین و کارشناسان آرشیو ملی ایران صورت گرفت. جامعه پژوهش کارکنان و متخصصان آگاه و آشنا به حوزه اسناد الکترونیکی در آرشیو ملی ایران است. برای پژوهش حاضر از روش کتابخانه ای و پیمایشی توصیفی استفاده شده است. مطالعه و تحقیق پیشینه ها منجر به استخراج یک پرسشنامه و یک سیاهه بررسی جهت نرم افزار گردید. پرسشنامه توسط 30 نفر از متخصصین و سیاهه توسط محقق تکمیل گردید. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که از دیدگاه متخصصین و کارشناسان آرشیو ملی ایران، سازمان از نظر تجهیزات سخت افزاری در سطح متوسطی قرار دارد که نیازمند ارتقاء در سال های آتی می باشد. در بحث نیروی انسانی، متخصصین و کارشناسان اذعان کردند که میزان نیروی انسانی متخصص و آگاه در زمینه اسناد الکترونیکی در سطح کمی می باشد. بررسی مهارت های آرشیویست های آرشیو ملی ایران نیز نشان داد با حرکت به سمت مهارت های سیستمی و دیجتالی، سطح مهارت ها نیز کاهش می یابد. بودجه آرشیو ملی ایران نیز از دید متخصصین و کارشناسان خود سازمان، در سطح کم ارزیابی گردید. سیاهه بررسی نرم افزار نیز مشخص کرد که نرم افزار فعلی سازمان مناسب اسناد الکترونیکی نیست.

هدف: از زمان پدیدار شدن وب سایت ها، اندیشه ی سنجش و ارزیابی آن ها نیز شکل گرفت. با توجه به تنوع ساختار، محتوا و کاربری وب سایت ها، شیوه ها، شاخص ها و ابزارهای متنوعی برای ارزیابی آن ها به کار می رود. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفی وب سایت های آرشیوهای ملی جهان با دو روش وب کیوای ام و فاز-وب انجام گرفت و در نهایت با استفاده از یافته ها مبادرت به طراحی یک سیستم استنتاج فازی گردید. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی است که با روش پیمایشی انجام شده است. به این منظور 65 وب سایت آرشیو ملی جهان با سیاهه وارسی روش وب کیوای ام که بر اساس جامعه پژوهش طراحی و وزن دهی شده است و همچنین ابزارهای پیوسته روش فاز-وب مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های هر دو روش پس از گردآوری وارد نرم افزار excel و spss شد و بر اساس آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین با استفاده از داده های روش فاز-وب در نرم افزار matlab یک نظام استنتاج فازی طراحی شد. یافته ها: ارزیابی وب سایت های آرشیوهای ملی جهان با روش وب کیوای ام نشان داد که این وب سایت ها از لحاظ معیار قابلیت استفاده امتیاز 49/0 را کسب کرده اند و در وضعیت متوسط قرار دارند. در معیار قابلیت عملکرد نیز با امتیاز 42/0 وضعیت متوسط دارند. در معیار قابلیت اطمینان وب سایت های آرشیوهای ملی جهان با میانگین امتیاز 66/0 در وضعیت مطلوب و از لحاظ معیار کارایی با امتیاز 64/0 در وضعیت مطلوب هستند. امتیاز نهایی به دست آمده برای وب سایت های آرشیوی 51/0 است که نشان می دهد این وب سایت ها در وضعیت متوسط قرار دارند. در ارزیابی وب سایت های آرشیوهای ملی جهان با روش فاز- وب معیار جذابیت میانگین 23/0 را در بازه (صفر تا دو)، معیار ربط میانگین 53/0 در بازه (صفر تا 10)، معیار ناوبری میانگین 42/2 در بازه (صفر تا 10)، معیار پیوندهای شکسته میانگین 34/71 در بازه (صفر تا 100)، معیار عملکرد میانگین 95/0 در بازه (صفر تا یک) و معیار دسترس پذیری میانگین 47/0 در بازه (صفر تا یک) به دست آمده است. در نهایت میانگین کل امتیازات به دست آمده 505/0 است. همچنین، یافته ها نشان داد که بین نتایج ارزیابی دو روش وب کیوای ام و فاز-وب اختلاف معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش وب سایت های آرشیوهای ملی جهان از نظر معیارهای اصلی قابلیت استفاده و قابلیت عملکرد نسبت به معیارهای دیگر نقاط ضعف بیشتری دارند. طراحان وب سایت های آرشیوی باید تمرکز خود را معطوف به این نقاط ضعف نموده و با توجه به نتایج و پیشنهادهای این بررسی برای برطرف کردن آن ها تلاش نمایند و با استفاده از سیستم استنتاج فازی می توانند به طور مستمر کیفیت وب سایت خود را بسنجند.

هدف پژوهش حاضر، امکان سنجی و نیازسنجی یادگیری الکترونیکی دروس مقطع کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی گرایش مدیریت اطلاعات است. جامعه پژوهش استادان و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه های دولتی شهر تهران هستند. میزان امکانات دانشجویان و مهارت های استادان و نظرات کلی جامعه پژوهش درمورد مزایا و محدویت های این نوع یادگیری ارزیابی شده اند و برای یکایک دروس شیوه های مختلف یادگیری الکترونیکی سنجیده شده اند تا شیوه مناسب از نظر استادان و دانشجویان شناخته شوند. استادان و دانشجویان هر دو ضرورت برگزاری دوره های یادگیری الکترونیکی را در دانشگاه خود در حد بالایی ارزیابی می کنند، پس پیشنهاد می شود تا دانشگاه های دولتی شهر تهران در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی اقدام به ارائه آزمایشی تمام الکترونیکی یا مجازی دروس بنمایند.

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی سطح کیفیت خدمات کتابخانه های دیجیتال دانشگاه های دولتی شهر تهران بر اساس مدل دیجی کوال انجام گرفت. با توجه به جامعه و شرایط پژوهش برخی از معیارهای اصلی مدل دیجی کوال حذف گردید. بر این اساس از بین 183 سوال مدل دیجی کوال، 123 سوال انتخاب شدند و مبنای دو پرسشنامه (پرسشنامه کتابداران و پرسشنامه مدیر) و سیاهه وارسی را تشکیل دادند. پس از تأیید روایی و پایایی آنها، پرسشنامه ها در بین جامعه پژوهش (شامل دو گروه مدیران و معاونان و کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مجهز به سیستم دیجیتال) توزیع شدند و سیاهه وارسی توسط محقق مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که سطح کیفیت خدمات کتابخانههای دیجیتال دانشگاههای دولتی شهر تهران در حد متوسط و بالاتر قرار دارد که این نشان دهنده عملکرد متوسط کتابخانه های دیجیتال مورد مطالعه با پروتکل جهانی دیجی کوال است.

این پژوهش با هدف نیازسنجی و امکان سنجی به کارگیری فناوری واقعیت افزوده در کتابخانه ها به منظور مطالعه و بررسی نیروی انسانی، بودجه و تجهیزات فنی مورد نیاز انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش را 82 نفر از متخصصان شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل می دهند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که کتابخانه های مورد مطالعه دارای امکانات فنی اولیه مناسب و امکانات مالی در حد متوسط برای استفاده از فناوری واقعیت افزوده هستند و نیروی انسانی با مهارت های قابل قبول برای راه اندازی و پشتیبانی از این فناوری در کتابخانه های مورد مطالعه مشغول به کارند.