چکیده کاهش سطح حافظه در طی گذشت زمان در اثر فاکتورهای مختلف به خصوص پیری مغزتاٌثیر بسزایی در روند زندگی انسان داشته است. با توجه به بیماریهای حافظه نظیر آلزایمر و وجود عوارض داروهای سنتتیک استفاده از گیاهان داروئی مورد توجه است و با توجه به استفاده از گیاه سعد کوفی در طب سنتی و اینکه تاکنون تحقیقی راجع به اثر عصاره ریزوم های گیاه سعد کوفی بر حافظه و یادگیری صورت نگرفته است، این مطالعه با هدف بررسی اثر بخشی عصاره ریزوم های این گیاه بر حافظه و یادگیری در موش صحرایی نر صورت گرفت. در این مطالعه تجربی موشهای صحرایی نر بالغ به طور تصادفی به دو گروه کنترل و تحت درمان تقسیم شدند. گروه کنترل که گروه دریافت کننده حلال عصاره است و گروه درمان که خود به سه زیر گروه تقسیم شده در گروه درمان عصاره هیدروالکلی ریزوم های گیاه سعد به مدت 10 روز در سه دوز 1،10،100 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق داخل صفاقی مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی حافظه و یادگیری، موش های گروه های مختلف وارد آزمون های یادگیری با مازy برای بررسی رفتار تناوبی و یادگیری اجتنابی غیر فعال توسط شاتل باکس شدند. بر طبق نتایج حاصله، از نظر تاخیر اولیه هیچ گونه تفاوت معنی دار بین گروههای کنترل و تحت تیمار مشاهده نشد که خود به مفهوم عدم تغییر توانایی در کسب اطلاعات جدید در موش های تحت تیمار می باشد، از طرف دیگر تاخیر حین عبور در گروه درمان با دوز تزریقیmg/kg 100 تفاوت معنی داری 1 0/0 نسبت به گروه کنترل نشان می دهد. همچنین میزان بروز رفتار تناوبی در آزمون ماز y در گروه تزریقی mg/kg10 نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی دار 001/0 را پیدا کرد. بطور کلی این تحقیق نشان می دهد که تزریق داخل صفاقی عصاره ریزوم های سعد کوفی میزان یادآوری اطلاعات را افزایش می دهد. کلید واژه ها: عصاره هیدروالکلی، سعد کوفی، حافظه و یادگیری، موش صحرایی نر