نام پژوهشگر: حسین ماهی

امکان سنجی نگهداری زنبور پارازیتویید lysiphlebus fabarum (marshall) (hym., aphidiidae) در سرما، به منظور استفاده در تولید انبوه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده کشاورزی 1392
  حسین ماهی   آرش راسخ

"نگهداری در سرما" از معمول ترین روش های ذخیره ی زنبورهای پارازیتویید در پرورش انبوه این دشمنان طبیعی می باشد. هدف از انجام این پژوهش، امکان سنجی نگهداری در سرمای مراحل رشدی لارو سن آخر و شفیره ی جمعیت دوجنسی زنبور پارازیتویید(marshall) lysiphlebus fabarum به میزبانی شته سیاه باقلا، aphis fabae scopoli بود. همچنین چگونگی تاثیر دمای ثابت یا نوسان دار (انتقال روزانه 2 ساعت به دمای بهینه ی 1±21 درجه سانتی گراد) بر شایستگی زنبورهای ذخیره شده در سرما ( 6±1یا 8±1 درجه سانتی گراد) مورد بررسی قرار گرفت. با قرارگیری یک، دو و یا سه هفته ای تیمارهای مختلف در شرایط ذخیره، مشخص شد میتوان مرحله رشدی شفیره زنبور را به مدت دو هفته در دمای شش درجه سانتی گراد و رژیم دمایی نوسان دار، نگهداری نمود به صورتی که از شایستگی زنبورهای ظاهر شده در این شرایط در مقایسه با تیمار شاهد، حداقل میزان کاسته گردد. حشرات بالغ ظاهر شده ای که در این شرایط ذخیره شدند، بزرگترین طول ساق پای عقب (به عنوان مهمترین شاخص اندازه ی زنبور پارازیتویید بالغ) و نیز بزرگترین طول فلاژلوم شاخک (به عنوان مهمترین اندام حسی) را دارا بودند. همچنین ذخیره سازی در این شرایط دمایی، بالاترین اندازه ی تخمک و بار تخم را برای زنبورهای ماده ی این تیمار در مقایسه با سایر تیمارهای نگهداری شده در سرما به ارمغان آورد. نگهداری در شرایط تیماری برگزیده ی (pf2)، خللی در نرخ پارازیتیسم زنبورهای ذخیره سازی شده اعمال نکرد. علاوه بر این، نتاج زنبورهای خارج شده از این تیمار، از نظر نرخ ظهور و نسبت جنسی اختلاف معنی داری با تیمار شاهد نداشتند. بررسی تکمیلی پیرامون توانایی های جفتگیری پارازیتوییدهای نگهداری شده در سرما، نشان داد که ویژگی های رفتاری و تولید مثلی نرهای حاصل شده از تیمار برگزیده (pf2) همانند تیمار شاهد بوده، در حالی که در تیمار رژیم دمایی ثابت، کاهش معنی داری در این ویژگیهای زیستی دیده شد. نرهای نگهداری شده در رژیم دمایی نوسان دار به همراه تیمار شاهد، به طور معنی داری از نظر توانایی جفت یابی، رقابت در جفتگیری و همچنین توانایی جفتگیری و بارور نمودن مادهها، نسبت به نرهای رژیم دمایی ثابت برتری داشتند. براساس نتایج این پژوهش، می توان شفیره های این زنبور پارازیتویید را با کمترین اثر سوء بر شایستگی والدین و نتاج آنها، به مدت دو هفته در دمای نوسان دار شش درجه سانتی گراد نگهداری نمود و برای پرورش انبوه مورد استفاده قرار داد.