نام پژوهشگر: اعظم السادات قاسمی

بررسی ساختارقرص برافزایشی خود- گرانشی تابش دیده
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم پایه 1382
  اعظم السادات قاسمی   محسن شادمهری

درمدل استاندارد قرص های برافزایشی فرض بر این است که عامل اصلی سامانه از تلاطم به وجودآمده است وبه علاوه این انرژی آزاد شده بلافاصله پس از تولید از سامانه خارج می شود. چنین قرص هایی بویژه برای توصیف سامانه های برافزایشی در دوتایی های پرتوایکس و یا قرص های پیش ستاره ای موفقیت هایی داشته اند. اما واقعیت این که در بسیاری از این سامانه های برافزایشی، جسم مرکزی نیز تابش گسیل می کند و در نتیجه می تواند باعث گرمایش قرص شود. یعنی علاوه بر گرمایش تلاطمی، تابش جسم مرکزی نیز می تواند به عنوان عامل دیگری باعث گرم شدن قرص بخصوص در لایه های بیرونی تر شود. این مساله است که طی دو دهه ی اخیر اختر شناسان با روشهای مختلف سعی در بررسی آن داشته اند زیرا در صورت وقوع چنین فرایندی طیف تابشی سامانه در مقایسه با حالتی که تابش جسم مرکزی وجود نداشته باشد متفاوت است. جالب اینجاست که مشاهدات نیز گرمایش ناشی از تابش جسم مرکزی را نیز تایید می کنند. اما در بیشتر تحقیقات انجام شده معمولا برای سادگی از خود- گرانشی قرص، مثلا در راستای عمود بر قرص صرفنظر شد. در این تحقیق می خواهیم نخست مدلی برای آهنگ گرمایش ناشی در جسم مرکزی مبتنی بر تحقیقات قبلی محققان ارایه کنیم. قرص برافزایشی اطراف اجرام فشرده و بررسی نقش خود_ گرانشی قرص زمانی است که خود قرص تابش دیده باشد یعنی به طور مشخص تعیین هر یک از متغیرهای فیزیکی سامانه و بررسی میزان وابستگی آنها به خود- گرانشی و تابش ناشی از جسم مرکزی و یا ناحیه های مرکزی قرص. دو حالت در نظر می گیریم حالتی که قرص کاملا تخت باشد و حالتی که ضخامت قرص به شعاع با افزایش فاصله جسم مرکزی افزایش یابد. در این دو حالت ساختار قرص بدون خود_ گرانشی و با خود_ گرانشی به طور تحلیلی بررسی می شود. البته در معادله انرژی تابش ناشی از جسم مرکزی نیز در نظر گرفته می شود. یعنی ساختار ایستای قرص خود- گرانشی تابش دیده مورد بررسی قرار می گیرد. سپس حالتی را در نظر می گیریم که تابش نه ناشی از جسم مرکزی بلکه ناشی از ناحیه های مرکزی خود قرص است. در این حالت نیز نقش خود_ گرانشی را در ساختار دینامیکی قرص بررسی می کنیم. در هر حالت سعی می کنیم در صورت امکان طیف تابشی ناشی از سامانه را به دست آوریم. با توجه به معادلات حاکم بر ساختار قرص نازک ایستا انتظار داریم که بخش زیادی از محاسبات به صورت تحلیلی انجام شود. به این ترتیب پرسش اصلی تحقیق بررسی نقش خود- گرانشی قرص زمانی است که خود قرص تابش دیده باشد یعنی به طور مشخص تعیین هر یک از متغیرهای فیزیکی سامانه و بررسی میزان وابستگی آنها به خود- گرانشی و تابش ناشی از جسم مرکزی و یا ناحیه های مرکزی قرص، نتایج به دست آمده را با مدل استاندارد شاکورا و سونیف مقایسه می کنیم