چکیده درصد سدیم تبادلی (esp) و نسبت جذب سدیم (sar) از شاخص های رایج برای ارزیابی خاک های شور و قلیا می باشد. اندازه گیری esp در خاک های متأثر از نمک همواره با مشکلاتی همراه بوده و وقت گیر و پر هزینه می باشد. هدف از این تحقیق، یافتن رابطه مناسب بین esp و sar و امکان برآورد esp از sar در نمونه خاک های متأثر از نمک در دشت ابرکوه می باشد. بدین منظور پس از بررسی نقشه شوری منطقه تعداد 29 نمونه خاک با روش نمونه برداری سیستماتیک– تصادفی در طول محور ابرکوه به سمت دهشیر جمع آوری گردید. آزمایشات و تجزیه و تحلیل های آماری لازم بر روی نمونه ها اجرا گردید و بر اساس نتایج به دست آمده رابطه بین این دو فاکتور به صورت رابطه esp =0.034 + 1.195 sar (p<0.01) با ضریب تعیین 90% به دست آمد. بنابراین می توان با دقت بالایی میزان esp را در خاک های مورد مطالعه با استفاده از sar تخمین زد. همچنین با بررسی رابطه بینesp اندازه گیری شده و برآوردی و با استفاده از آزمون t جفت شده مشخص گردید که معادله به دست آمده در این تحقیق از دقت کافی برای تخمینesp برخوردار است. در این تحقیق اثر تغییر بافت خاک بر ارتباط بین esp و sar مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور ارتباط بین این دو فاکتور در دو نوع بافت خاک لوم شنی و شن لومی جداگانه بررسی گردید و نتایج نشان داده است که با اضافه کردن متغییر بافت خاک در بافت هایی با درصد رس بالاتر، میزان ضریب همبستگی معادله رگرسیون افزایش یافته است (p<0.01).