نام پژوهشگر: توکل خدایی

مسئولیت مدنی متقابل والدین و فرزندان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده حقوق 1392
  توکل خدایی   احمد دیلمی

دراین تحقیق به دنبال آن هستیم که مسئولیت مدنی متقابل والدین و فرزندان را با رویکردفقهی، حقوقی، درحقوق ایران ودر برخی ازنظام های حقوقی مهم دیگرمورد کنکاش قرار دهیم وبه دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا والدین و فرزندان درقبال اعمال زیان باریکدیگرمسئولیت مدنی دارند یانه ؟. در بحث مسئولیت مدنی متقابل والدین و فرزندان ابتدا بایستی وجود یاعدم وجود تعهد به مراقبت ونگاهداری آنان را مورد بررسی قرارداد، چون قاعدتا اگرتعهدی وجودداشته باشد نقض آن آثاری راهم به دنبال خواهد داشت . دربرخی ازنظام های حقوقی ارتکاب تقصیر در نقض تعهد، شرط مسئولیت شناخته شده است . ولی دربرخی دیگرمسئولیت بدون تقصیر مبنامی باشد. علاوه براین، جدای ازشرایط عمومی مسئولیت مدنی یکسری شرایط اختصاصی هم هستندکه لازمه مسئول شناختن والدین وفرزندان می باشد ،که این شرایط معمولا در اکثر نظام های حقوقی یکسان است. مسئولیت والدین مبنای قانونی، فقهی، نظری داردودرموردمسئولیت والدین درقبال فرزند صغیرممیز وکبیردونظرعمده وجود دارد. درمورد مسئولیت فرزندان چنین قوانینی دیده نمی شود.اما می توان برای مسئول شناختن آنان به برخی قواعدفقهی ومواد قانونی استنادنمود.منتهی قبل ازاستنادبه این قواعد باید دید فرزند متعهد به مراقبت، شرایط اعمال مراقبت ازوالدین رادارا می باشند یا خیر ؟چون اگرفرزندان این شرایط را نداشته باشد صلاحیت اینکه که عهده دارمراقبت ونگاهداری ازوالدین خود شوند را ندارند، ووقتی تعهدی نیست مسلما نقض تعهد هم معنا ندارد .پس مسئولیتی هم وجود نداردکه این موضوع دربحث مسئول بودن یانبودن فرزندان کبیر و صغیر می تواند راهگشاباشد. مسئول بودن والدین وفرزندان درقبال اعمال یکدیگر اثری داردکه اعمال آن به شیوه خاصی می باشدو برای اینکه والدین و فرزندان در قبال اعمال یکدیگر مسئولیتی نداسته باشند عواملی باید وجود داشته باشدکه درصورت بودن آن عوامل، دیگروالدین و فرزندان در قبال اعمال یکدیگرمسئولیتی ندارند هرچندکه وظیفه مراقبت داشته باشند.