چکیده فارسی: : به علت عدم وجود اطلاعات کافی در مورد بسیاری از آبزیان منطقه خلیج فارس، ماهی مرکب sepia arabica منتخب و مورد بررسی های متفاوت از جمله انتشار جغرافیایی آن در منطقه بحرکان در استان خوزستان، ریخت سنجی و تجزیه آنالیتیکی بخش جبه و همچنین خاصیت ضد باکتریایی جوهر آن صورت گرفت.در این بررسی 205 قطعه را از نظر 26 متغیر کمی برای نرها و 29 متغیر کمی برای ماده ها، مورد بررسی قرار داده که مشاهده شد ماده ها به طور کلی بزرگ تر از نرها هستند. عدد کروموزومی گونه sepia arabica بررسی گردید و 68 = n2 بود. در بررسی های آنالیتیکی،با استفاده از روش سوکسله، میزان چربی و با استفاده از روش ماکروکلدال، میزان پروتئین مشخص شد. نتایج کلی حاصل از تجزیه به قرار زیر بود: 51/8% چربی، 18/17% پروتئین، 5/1% خاکستر و 91/72% رطوبت. در بخش مربوط به بررسی خاصیت ضد باکتریایی جوهر این گونه، در شرایط کاملاً استریل از کیسه 40 قطعه ماهی مرکب جوهر جمع آوری شد. اثر این جوهر به صورت رقیق شده با رقت های 50-100-150و200 میلی گرم در میلی لیتر علیه باکتری های پاتوژن به روش انتشار دیسک علیه 8 گونه پاتوژن انسانی و 3 گونه پاتوژن ماهی آزمایش شد. نتایج نشان داد که جوهر ماهی مرکب بیشترین تأثیر را علیه باکتری های escherichia coli، aeruginosa pseudomonas و کمترین اثر را علیه باکتری های salmonella typhimurium و staphylococcus aureus دارد. غلظت100 میلی گرم درمیلی لیتر بهترین اثر ضد میکروبی را علیه گونه های پاتوژن نشان داد. این جوهر علیه گونه bacillus licheniformis، yersinia enterocolitica ،streptococcus pyogenes ، arcanobacterium pyogenes و پاتوژن های ماهی اثری نداشت.

ماهی باربوس پکتورالیس (barbus pectoralis) متعلق به رده ماهیان استخوانی، جنس باربوس و خانواده سیپرینیده می باشد. هنوز کاملاً مشخص نشده است که دو گونه باربوس پکتورالیس و باربوس باربولوس(barbus barbulus) متعلق به یک گونه واحد هستند و یا اینکه در دو گونه مجزا طبقه بندی می شوند، در این مطالعه هر دو نمونه مورد بررسی کاریوتیپی قرار گرفتند. 95 قطعه ماهی باربوس پکتورالیس و 80 قطعه ماهی باربوس باربولوس از صیدگاه های مختلف در رودخانه کارون جمع-آوری و به صورت زنده به آزمایشگاه منتقل شدند. مطالعات بیوسیستماتیک(فرمول فلس ها، تعداد شعاع های باله ها، فرمول دندان-های حلقی و تعداد میله های آبششی) انجام شده بر روی آن ها، هیچ تفاوت فاحشی میان دو گونه نشان ندادند. البته مطالعات بیومتری(طول کل، طول استاندارد، ارتفاع بدن و غیره) نشان داد که در گونه باربوس پکتورالیس، نمونه های ماده نسبت به نمونه-های نر، اندازه بدنی بزرگتری دارند. نسبت جنسی کل در گونه باربوس پکتورالیس 1:1 محاسبه شد. نسبت جنسی این گونه به تفکیک ماه نیز محاسبه شد که نتایج نشان دادند که این گونه نسبت جنسی ثابت ندارد بلکه در ماههای مختلف نسبت جنسی آن متفاوت است. در این مطالعه، همچنین، گونه باربوس پکتورالیس مورد تجزیه آنالیتیکی قرار گرفت(ماهیچه ها) و نتایج حاصل عبارت بود از: 6/24% پروتئین، 5/7% چربی، 3/3% خاکستر و 65% آب. سپس جهت تعیین کاریوتیپ نمونه ها، پس از تهیه نمونه خون از آبشش های ماهی زنده، نقشه کاریوتیپی و عدد کروموزومی آن ها با استفاده از روش رنگ آمیزی کروموزومی گیمسا و g-band تهیه شد که در هر دو گونه بررسی شده، عدد کروموزومی 2n=50 بدست آمد. در این بررسی، همچنین خاصیت ضدّ باکتریایی موکوس ماهی باربوس پکتورالیس مورد مطالعه قرار گرفته است. نمونه های موکوسی از سطح پشتی و جانبی 50 قطعه ماهی، تهیه شد. این نمونه ها بلافاصله به میکروتیوب های استریل منتقل شده و تا زمان استفاده، جهت جلوگیری از رشد باکتری ها، درون فریزر نگهداری شدند. نمونه های موکوسی با غلظت های 300 ،400 و 500 میلی گرم در میلی لیتر(رقیق شده با سرم نمکی 9/0 درصد) تهیه شده و با ورتکس به خوبی مخلوط شدند.، با روش انتشار دیسک و با استفاده از دیسک های استاندارد و استریل، خاصیت ضد باکتریایی نمونه های موکوسی بررسی شد و قطر ناحیه مهاری اطراف هر دیسک، بر حسب میلی متر اندازه گیری شد و به عنوان اثر ضدّ باکتریایی موکوس ارزیابی شد. خاصیت ضدّ باکتریایی موکوس در برابر 11 گونه باکتری بررسی شد که عبارتند از: اشریشیاکولی، سالمونلا تیفی، سودوموناس آئروژینوزا، استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس لیچنیفرمیس، یرسینیا انتروکولیتیکا، آرکانوباکتریوم پیوژنز، استرپتو کوکوس، کلبسیلا پنومونیه، آئروموناس هیدروفیلا و یرسینیا روکری. بیشترین تأثیر نمونه های موکوس، در مقابل گونه های اشریشیاکولی و سالمونلا تیفی وکمترین تأثیر علیه استافیلوکوکوس اورئوس مشاهده شد. نمونه های موکوسی در مقابل سایر گونه های باکتریایی تأثیری نداشتند. ترکیباتی مانند لیزوزیم ها و ایمونوگلوبولین ها که از اجزاء سیستم ایمنی طبیعی بدن هستند، در موکوس پوستی ماهی ها وجود دارند و به آن خاصیت ضد باکتریایی می دهند.

چکیده: شناسایی جمعیت های زنبور عسل یکی از اهداف مهم در اصلاح نژاد زنبور عسل است. جنس آپیس یا زنبور عسل دارای چهار گونه اصلی می باشد که آپیس ملیفرا یکی از متنوع ترین گونه های زنبور عسل می باشد. آپیس ملیفرا تنها گونه زنبور عسل است که دارای زیر گونه های زیادی است و زیر گونه زنبور عسل ایرانی به نام آپیس ملیفرا مدا نامگذاری شده است. بررسی پلی مورفیسم dna میتوکندریایی در چندین زمینه از مطالعات جانوری از قبیل پویایی های جمعیت، سیستماتیک و فیلوژنتیک مورد استفاده قرار گرفته است. از آنجائیکه dna میتوکندریایی توارث مادری دارد، در مطالعات بیوژئوگرافیک زنبور عسل (آپیس ملیفرا ) برای دستیابی به تبار کلنی های منفرد و نیز برای مطالعه الگوی جریان ژنی مابین جمعیت های هیبرید مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی جمعیت های آپیس ملیفرا مدا توسط بررسی پلی مورفیسم طولی قطعات برشی حاصل از تکثیر ناحیه بین ژنی coi-coii میتوکندریایی با استفاده از روش pcr-rflp، مورد مطالعه قرار گرفته است. نمونه ها(85 کلنی) از مناطق مختلفی از ایران از جمله استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، مرکزی، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و فارس جمع آوری شدند. با استفاده از روش فنول – کلروفرم dna ی ژنومی از توراکس زنبوران عسل کارگر استخراج گردید و پس از انجام pcr اختصاصی dna میتوکندریایی از ژن trnaleuو ناحیه بین ژنی coi-coiiو تکثیر قطعه ای به طول 846 جفت باز محصول آن بر روی ژل آگارز 1درصد الکتروفورز شد. با استفاده از 5 آنزیم برشی ( rsai,taqi,drai, sspi,alui ) پلی مورفیسم مورد بررسی قرار گرفت. آنزیم های drai و sspi پلی مورفیک نشان دادند و 6 هاپلوتیپ مورد شناسایی قرار گرفت. بعنوان شاخصی از تنوع داخل جمعیتی و بین جمعیتی هتروزیگوسیتی با استفاده از نرم افزار arlequin برابر با 65/0 محاسبه شد. در این تحقیق برای کلاستر بندی نمونه ها از روش jacard- complate استفاده گردید.

تحقیق حاضر با هدف شناسایی و رده بندی ماهیان تالاب هورالعظیم در طی چهار فصل از بهار 1390 تابهار 1391 انجام گرفت. نمونه برداری به طور ماهانه و با استفاده از تور گوشگیر از 3 ایستگاه انجام شد، سپس نمونه های صید شده به وسیله کلید های شناسایی معتبر شناسایی گردید. طبق این بررسی 15 گونه متعلق به 3 خانواده شناسایی گردید که اسامی علمی 3 خانواده عبارتند از: cyprinidae, mugilidae, siluridae. اسامی علمی 15 گونه شناسایی شده عبارتند از: barbus sharpeyi, cyprinus carpio, barbus luteus, carassius auratus, aspius varax, barbus grypus, alburnoides bipunctatus, cyprinion macrostomum, cyprinion kais, barbus barbulus, barbus pectoralis, capoeta trutta, barbus xanthopterus, liza abu, silurus triostegus. درصد فراوانی هریک از خانواده ها و گونه ها در طول مدت مطالعه و بررسی محاسبه شد که از میان آن ها، خانواده cyprinidaeبا 87/4 درصد و گونه barbus luteus با 28/7 درصد بیشترین درصد فراوانی را به خود اختصاص داده بودند. همچنین شاخص های تنوع، غالبیت و ترازی زیستی برای آنها محاسبه گردید. شاخص شانون – وینر، بیشترین تنوع گونه ای را در پاییز و کمترین آن را در تابستان نشان داد، شاخص غالبیت سیمپسون، کمترین غالبیت را در فصل پاییز و بیشترین غالبیت را در در فصل تابستان نشان داد. بیشترین و کمترین میزان ترازی زیستی به ترتیب در فصل های تابستان و زمستان مشاهده گردید.

این مطالعه با هدف شناسایی و طبقه بندی زئوپلانکتون های تالاب هورالعظیم ( n ´57/?41 –´ 16/?47 و e ´47/?31– ?41) از بهار تا زمستان سال1390 ، انجام گرفت. نمونه برداری به صورت ماهیانه و با استفاده از از تور پلانکتون گیری با چشمه های 100 میکرون از 4 ایستگاه و در عمق5/1 تا2 متری انجام شد. سپس نمونه های جمع آوری شده شمارش و با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر، شناسایی گردیدند. طبق این بررسی، 35 گونه از زئوپلانکتون متعلق به دو خانواده از ریزوپودها، چهار خانواده از روتیفرها، سه خانواده از کلادوسرا، یک خانواده از کوپه پودها ، لارو شیرونومیده ، لارو استراکود و نماتود می باشد. اسامی گونه ها به شرح زیر می باشد: arcella vulgaris , arcella dentata ,centropyxis aculata,, brachionus urceolaris, brachionus bidentatus, brachionus quadridentatus, brachionus angularis, brachionus calcyflorus, brachionus bennini, platyias quadricornis , keratella quadrata, macrochaetus subquadrara, euchlanis dilatata, lepadella patella, trichotria tetractis, monostyla bulla, monostyla arcuata, monostyla decipiens, monostyla hamata, lecane luna, lecane aculeate, asplanchna herricki, philodina sp, daphnia sp, scapholebris sp, diaphanosoma sp, chydorus sphericus, alona costata, alona rectangulata, camptocercus rectirostris, cyclops sp1, mesocyclops hyalinus, chironomidae larvae, ostracode larvae, nematoda sp. درصد فراوانی هر یک از گونه ها، در دروه مطالعه محاسبه شد که براساس آن ، گونه brachionus urceolaris با درصد فراوانی 108/17 ، فراوان ترین گونه در تالاب هورالعظیم محسوب می شود. همچنین شاخص های تنوع و غالبیت محاسبه گردید. شاخص شانون-وینر، بیشترین تنوع گونه ای را، در اردیبهشت ماه و کمترین تنوع را، در دی ماه نشان داد. شاخص غالبیت سیمپسون ، بیشترین غالبیت را ، در دی ماه و کمترین را در اردیبهشت ماه نشان داد.

.این مطالعه با هدف شناسایی و طبقه بندی پلی کیت ها(polychaeta ) سواحل بحرکان در خلیج فارس( e ´55 °49 - ´30 °49 و n ´15 °30 -´50 °29 )،در بهار و تابستان سال 1392، انجام گرفت. نمونه برداری به صورت فصلی و با استفاده از گراب ون ویین( با سطح 0625/0 متر مربع) از 5 ایستگاه در عمق 25-6 متری انجام شد، سپس نمونه های جمع آوری شده شمارش و با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر، شناسایی گردیدند. طبق این بررسی، 18 گونه پلی کیت متعلق به 2 راسته، 5 زیر راسته، 14 خانواده و 15 جنس شناسایی شد. اسامی گونه ها به شرح زیر می باشند: syllis gracilis , nereis sp , ceratonereis irritabilis , sigambra parva , nephtys caeca , glycera amricana , glycera tridactyla , glycinde solitaria , goniada teres , polydora cornuta , cossurra sp1 , cossurra sp2 , magelona sp , isolda sp , mellina palmate , capitella jonesi , lumbrinereis impatiens , sabella sp درصد فراوانی هر یک از گونه ها، در سراسر دوره مطالعاتی محاسبه شد که بر اساس آن، گونه goniada teres با 39/19درصد و تراکم 41/0 ±04/23 گونه غالب در بحرکان محسوب می شود. همچنین شاخص های تنوع، غالبیت و ترازی زیستی محاسبه گردید. شاخص شانون- وینر، بیشترین تنوع گونه ای را، درفصل بهار (فروردین ماه) و کمترین را، در تابستان (شهریور ماه) نشان داد. شاخص غالبیت سیمپسون، بیشترین غالبیت را، در فصل فصل بهار( اردیبهشت ماه) و کمترین را، در فصل تابستان(شهریور ماه) نشان داد. همچنین بیشترین میزان ترازی زیستی متعلق به فصل تابستان( اردیبهشت ماه) و کمترین آن متعلق به فصل بهار( فروردین ماه) بود. طبق مطالعات کاریولوژیکی عدد کروموزومی گونه nereis sp ،28 به دست آمد که شامل 3 جفت کروموزوم متاسانتریک، 9 جفت کروموزوم ساب متاسانتریک و 2 جفت کروموزوم تلوسانتریک است.

این مطالعه به منظور شناسایی و طبقه بندی دوکفه ای های در طول یک سال در دوفصل تابستان و زمستان از مرداد ماه سال 1392 تا بهمن ماه 1392 در آب های ساحلی در شمال غرب خلیج فارس انجام شده است. نمونه گیری به صورت فصلی در 14 ایستگاه از سواحل دیلم تا دهانه رودخانه بهمنشیر منطقه اانجام شد. که 64 گونه دوکفه ای از 24 خانواده شناسایی شد و به قرار زیر است: nuculoma layardii, yoldia tropica, donax scalpellum, donax sp., theora cadabra, ervilia scaliola, ervilia sp., tellina capsoides, tellina arsinoensis, tellina donacina, tellina voltonis, tellina vernalis, gari tripartite, gari sp., solecurtus australis, amphilepida faba, scintilla sp, kellia sp., timocela sp, bassina calophylla, dosina alta, dosina sp., circentia callipyga, paphia textile, paphia undullata, paphia cor, callista umbonella, callista erycina, callista multi radiate, callista hiantina, mactra lilacea, loripes sp, bullcina semprina, trapezium sublaerigatum, trachycardium lacunosum, laevicardium papyraceum, fluvia fragile, carditepsis majeeda, cardites bicolor, cardites sp, cochlodesma praetenue, solen dactylus, solen brevis, corbula sulculosa, corbula tatensis, acar abdita, acar plicata, anadara ehrenbergi, anadara erythraeonensis, anadara tuberculosa, anadara sp, barbatia decussate, barbatia foliate, brachidontes variabilis, arcuatula senhousia, arcuatula japonica, modiolus auriculatus, septifer billicularis, solamen vaillanti, spondylus hysteria, placuna placenta, pinctada radiate, vulsella vulsella, saccostrea cucullata درصد فراوانی هر یک از خانواده ها در طول دوره مطالعه بررسی شد و از آن میان خانواده veneridae با 26% ، خانواده mactridae با 22% و خانوادهtellinidaea با 21% بیشترین فراوانی را از کل خانواده های موجود دارا بودند. گونه mactra lilacea فراوانترین گونه حدود 22%،tellina donacina با 19% و circentia callipyga با 12% از فراوانترین گونه ها در مطالعه حاضر بودند. همچنین شاخص تنوع زیستی وغالبیت و تراز زیستی محاسبه شد. شاخص تنوع در ایستگاه 2 و فصل زمستان بالاترین میزان و بیشترن تنوع را نشان و در ایستگاه 12 تابستان حداقل تنوع را نشان می دهد.شاخص غالبیت سیمپسون بیشترین میزان را در ایستگاه 8 فصل زمستان و حداقل غالبیت را در ایستگاه 2در همان فصل بود. بیشترین و کمترین تراز زیستی به ترتیب در ایستگاه 1 و 8 در فصل زمستان بود. پارامتر های فیزیکی و شیمیایی آب اندازه گیری شد و ارتباط میان هرکدام از پارامتر ها و فراوانی گونه ها بررسی گردید.

دوزیستان مهره دارانی خونسرد می باشند اکثر آن ها لقاح خارجی دارند دوزیستان امروزی به سه راسته تقسیم می شوند. هدف از مطالعه حاضر شناسایی و بررسی کاریولوژیک، هیستولوژیک و هیستومتریکدوزیستان بی دم (وزغ) در شهرستان اهواز با متوسط حرارت 26 درجه و در بین 47 درجه و 38 دقیقه تا 50 درجه و 32 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و 29 درجه و 57 دقیقه تا 33 درجه عرض شمالی در جنوب غرب ایران واقع شده است. در این مطالعه 4 ایستگاه مورد بررسی قرار گرفت. 148 وزغ صید و به آزمایشگاه منتقل شد. مطالعات نشان داد وزغ منطقه گرم اهواز،bufoviridis با عدد کروموزمی 22=n2 بوده است. مطالعه پارامترهای مورفومتریک اختلاف معنی داری را بین برخی از ایستگاه ها نشان داد(05/0p?). بیشترین طول بدن، وزن بدن،طول ساق پا و بزرگترین اندازه پرده صماخ در وزغ های ایستگاه گلستان دیده شد. بررسی بافت پوست وزغ ها نشان داد تعداد غدد موکوسی، ضخامت اپیدرم سطح پشتی و شکمی پوست، ضخامت درم سطح شکمی پوست و ضخامت کلی سطح شکمی پوست در دو ایستگاه ها فاقد اختلاف معنی دار بوده است (05/0p>).