پایش و مدیریت کیفیت خاک برای پایدارسازی کارکردهای خاک در اکوسیستم ضروری است. خاک¬ورزی یکی از عملیات مدیریتی¬ است که به شدت بر کیفیت فیزیکی خاک تاثیر می¬نهد. از آنجا که روش¬های سنتی خاک-ورزی عموما موجب فروسایی خاک می¬شوند، جایگزین کردن آن با روش¬های نوین خاک¬ورزی پیشنهاد شده است. با این حال، روش¬ خاکورزی واحدی را نمی¬توان برای همه مناطق و خاک¬های گوناگون مناسب دانست. در این پژوهش، تأثیر سه روش خاک¬ورزی شامل خاک¬ورزی با گاوآهن برگردان¬دار (روش سنتی) و خاک¬ورزی با گاوآهن چیزل و بشقابی (روش¬های حفاظتی) و تیمار شاهد (بدون خاک¬ورزی) بر برخی ویژگی¬های فیزیکی خاک بررسی شد. همچنین، حساسیت ویژگی¬های فیزیکی مورد مطالعه در نشان دادن تاثیرات کوتاه¬مدت خاکورزی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که عملیات خاک¬ورزی در مقایسه با تیمار شاهد موجب کاهش معنی¬دار ماده آلی(p ≤ 0/05)، جرم ویژه ظاهری (p≤0.01 ) و پایداری خاکدانه¬ها (p ≤ 0/05) در خاک سطحی (عمق 10- 0 سانتی¬متر) شد. عملیات خاک¬ورزی تخلخل خاک سطحی (عمق 10- 0 سانتی¬متر) را بطور معنی¬داری افزایش داد (p≤0.01 ) . با این حال، عملیات خاک¬ورزی اثر معنی¬داری بر هدایت هیدرولیکی اشباع مزرعه¬ای در پروفیل خاک و توزیع اندازه خاکدانه¬ها در عمق 10- 0 سانتی¬متری نداشت (p ≥ 0/05). از نظر مقاومت به فروروی تمامی تیمارهای خاک¬ورزی در مقایسه با تیمار شاهد در همه عمق¬ها تفاوت معنی¬داری (p≤0.01 ) داشتند. بین سیستم¬های گوناگون خاک¬ورزی نیز به¬جز عمق cm4-0 در بقیه اعماق در سه سیستم خاک-ورزی تفاوت معنی¬دار (p ≤ 0/05)مشاهده شد. از نظر شاخص s نیز تفاوت معنی¬داری (p ≥ 0/05) در عمق 5- 0 سانتی¬متر بین تیمارهای گوناگون مشاهده نشد. بطور کلی، روش بدون¬خاکورزی در کوتاه¬مدت در مقایسه با عملیات خاک¬ورزی موجب حفظ کیفیت فیزیکی خاک گردید. بررسی بیشتر در مورد اثرات دراز مدت روش-های مختلف خاکورزی در منطقه، جهت گزینش و اجرای روش مناسب خاکورزی پیشنهاد می¬گردد.

با اینکه بسیار مطالعات تأکید کرده اند که شاخص s با مشاهدات مربوط به تراکم خاک و رشد ریشه همخوانی دارد، اثرات احتمالی شوری – سدیمی بر s نیاز به مطالعات بیشتری دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات احتمالی سطوح مختلف شوری و سدیمی بر شاخص s در خاک های متأثر از نمک پیرامون دریاچه ارومیه بود. افزون بر این، همبستگی s با برخی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و هیدرولیکی خاک ها بررسی شد. کلاس بافتی خاک های مورد مطالعه با داشتن 12 – 40% رس از لوم شنی تا لوم رسی سیلتی متغیر بود. گستره جرم ویژه ظاهری (bd) خاک هاgr/cm3 1/57-1/15 بود. مقدار شاخص s خاک ها 0/11-0/018 بود که بیانگر وضعیت فیزیکی بسیار ضعیف تا خوب است. با افزایش bd نسبی و موثر و مقدار رس خاک ها منجر به کاهش s گردید. مواد آلی خاک رابطه ای چندجمله ای با s داشت، بطوریکه تا مقدار آستانه ای از مواد آلی مقدار s افزایش و در مقادیر بالاتر از آن s کاهش یافت. رابطه مشخصی بین s با ec یا esp خاک ها مشاهده نشد. این می تواند ناشی از این واقعیت باشد که همبستگی خطی مثبتی بین ec و esp خاک ها وجود داشت. این بدان معناست که در خاک هایی با سطوح بالای esp، غلظت کاتیونی بالا اثرات منفی سدیم بر ساختمان خاک را کاهش می دهد. انجام مطالعاتی مشابه بر روی خاک های مختلف می تواند در تعیین روابط کمی بین s با سایر ویژگی های خاک به منظور استفاده در برآوردها سودمند است.