بتالاکتامازهای وسیع الطیف ) extended spectrum beta lactamase ) گروه ctx-m، tem وshv در سراسر جهان به عنوان یک مکانیسم مهم مقاومت در مقابل سفالوسپورین در پاتوژن های گرم منفی شناخته شده و به سرعت در حال افزایش اند. هدف از این مطالعه تعیین ژن های ctx-m، tem و shv در سویه های انتروباکتر مولد esbls ایزوله شده از بیمارستان های شهرستان زابل به روش واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) بود. در این مطالعه تحقبقی، 100 ایزوله انتروباکتر مقاوم از نمونه های ادرار و خون جداسازی و با آزمون های بیوشیمیایی تعیین هویت شدند. مقاومت باکتری ها نسبت به دیسک های سفوتاکسیم، سفتازیدیم، سفتریاکسون و آزترونام به روش دیسک دیفیوژن تعیین شد. ایزوله های مقاوم به آنتی بیوتیک های فوق بوسیله تست تاییدی دیسک های ترکیبی سفوتاکسیم –کلاولانیک اسید و سفتازیدیم-کلاولانیک اسید بررسی شدند. سپس در سویه های مولد esbls، وجود ژن های ctx-m، tem و shv با روش pcr بررسی شد. در تست فنوتیپی تاییدی 92 در صد ایزوله های مقاوم به سفتریاکسون، سفتازیدیم و سفوتاکسیم، esbl مثبت بودند و فراوانی ژن های ctx-m، tem و shv به ترتیب 63، 72 و 76 درصد بود. ژن های بتالاکتاماز ctx-m، tem و shv شیوع بالایی در ایزوله های مولد esbls دارند و آنزیم ها نقش مهمی در مقاومت به آنتی بیوتیک های بتالاکتام ایفا می کنند.

یکی از مهمترین بیماری¬های گندم، بیماری بلایت خوشه گندم با عامل fusarium graminearum می¬باشد. در این تحقیق اثرات احتمالی کاربرد کیتوزان و سیلیکون در امکان القای مقاومت میزبان در مقابل این پاتوژن در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. در محیط پتری اثر غلظت¬های مختلف کیتوزان (100، 200 و 500 میلی گرم / لیتر) و سیلیکون (2، 4 و 6 میلی مولار) بر رشد f. graminearum آزمایش شد. نتایج نشان داد که همه غلظت¬های کیتوزان و سیلیکون به طور مستقیم روی رشد قارچ اثر منفی داشتند. در آزمایش¬¬¬های گلخانه¬ای نیز از غلظت¬های مشابه مواد مذکور استفاده شد. در این آزمایش¬ها کیتوزان به روش اسپری برگی و سیلیکون به صورت محلول در خاک استفاده شدند. نتایج این بررسی¬ها نشان داد که گیاه گندم تیمار شده با کیتوزان و سیلیکون به عنوان محرک¬های واکنش¬های دفاعی گیاه سبب کاهش شدت بیماری در مقایسه با گیاهان شاهد آلوده شدند. اهداف دیگر این تحقیق، بررسی تأثیر کیتوزان و سیلیکون روی شاخص¬های مقاومت القایی شامل آنزیم¬های فنیل آلانین آمونیالیاز، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، محتوای فنل کل و همچنین ژن¬های دخیل در مقاومت به بیماری شامل بتاگلوکاناز و اگزالات اکسیداز در بافت گیاهان تیمار شده بود. ارزیابی محتوای فنل کل و میزان فعالیت آنزیم¬ها و ژن¬های دخیل در مقاومت فوق در گیاهان تیمار شده با القاء کننده¬ها در مقایسه با گیاهان شاهد سالم و آلوده افزایش یافته بود. بالاترین مقدار این ترکیبات در روزهای سوم و پنجم بعد از کاربرد القاء کننده¬ها مشاهده شد. باتوجه به نتایج بدست آمده، پیشنهاد می¬شود که کیتوزان و سیلیکون به عنوان محرک¬های شیمیایی دفاع گیاه می¬توانند به عنوان روش مبارزه بی خطر، در برابر بلایت خوشه گندم استفاده شوند.

دیابت شیرین از جمله بیماریهای متابولیکی است که با کمبود نسبی و یا مطلق انسولین، افزایش گلوکز خون و اختلال در متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین همراه است و به تدریج عملکرد سایر سیستم های بدن را مختل می کند. شواهد زیادی حاکی از این است که بسیاری از گیاهان با خاصیت دارویی خود می توانند برای درمان و کنترل دیابت و پیشگیری از عوارض بعدی مفید باشند از جمله گیاهان دارویی می توان به گیاه جغجغه اشاره کرد. گیاه جغجغه (prosopis farcta) گیاهی با خواص ضد التهاب و ضد دیابتی است. در این مطالعه اثر عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه جغجغه بر میزان گلوکز خون و بیان ژن فسفو فروکتو کیناز-1 در موش های دیابتی انجام شد. بدین منظور تعداد 45 سر موش صحرایی نر با وزن300-150 گرم به طور تصادفی در سه گروه 15 تایی (شاهد سالم، شاهد دیابتی و دیابتی تحت تیمار) تقسیم بندی شدند. القاء دیابت در موش های صحرایی با تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین به میزان mg/kg60 صورت پذیرفت. گروه دیابتی تحت تیمار مقدار mg/kg300 وزن بدن عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه جغجغه به مدت 30 روز از طریق گاواژ دریافت نمودند. در ادامه در سه مرحله (روز صفر قبل از شروع گاواژ، روز 15 و 30 پس از تجویز عصاره) میزان گلوکز خون اندازه گیری شد. سپس با استفاده از روش real - time pcr میزان بیان ژن فسفو فروکتو کیناز1 درکبد بررسی گردید. نتایج حاصل از آزمون های آماری توسط نرم افزار spss نشان داد که میزان گلوکز خون در گروه دیابتی تحت تیمار با عصاره ریشه گیاه جغجغه نسبت به گروه شاهد دیابتی کاهش یافته است. اما میزان بیان ژن فسفو فروکتوکیناز1 در گروه دیابتی تحت تیمار در سطح معنی داری مشاهده نشد.

زیره سبز(cuminum cyminum) گیاهی است یکساله از خانواده چتریان و در درمان بیماری های مختلف مانند ضد تشنج، تقویت کننده معده، ادرار آور، ضد نفخ و سوء هاضمه و محرک تعریق استفاده می شود. زیره سبز سرشار از متابولیت های ثانویه است. متابولیت های ثانویه گروهی از مولکول هایی هستند که به سازگار شدن گیاه به خصوص در شرایط تنش های محیطی کمک می کنند از جمله این ترکیبات فلاونوئیدها و آنتوسیانین ها می باشند. آنتوسیانین ها به واسطه فعالیت آنزیم ها سنتز می شوند. فلاون ها زیر گروهی از فلاونوئیدها هستند و فلاونوئیدها در مسیر بیوسنتزی فلاونوئیدها از پیش ماده فلاونون ها سنتز می شوند. فلاون ها در نقطه انشعاب مسیر آنتوسیانیدین ها و پروآنتوسیانیدین از فلانون ها ساخته می شوند مسیر بیوسنتزی فلاون ها تحت اثر دو سیستم آنزیمی مستقل فلاون سنتتاز1 و فلاون سنتتاز2 در گیاهان مختلف صورت می گیرد. نقش اسید سالیسیلیک به عنوان یک محرک زیستی کار آمد برای بهبود بخشیدن بیوسنتز متابولیت های ثانویه در گیاهان زیادی شناخته شده است. در این تحقیق اثر اسید سالیسیلیک بر بیان ژن آنزیم فلاون سنتتاز و ترکیبات فلاونوئیدی زیره سبز مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در پاییز 1392 در مرکز زیست پژوهشی دانشگاه زابل(بیوسنتر) اجرا گردید و گیاهان در مرحله رشد رویشی (21روزه) با اسید سالیسیلیک5/1 میلی مولار تیمار شدند و در زمان های مختلف 1، 2 ، 3، 4 روز پس از اعمال اسید سالیسیلیک برداشت شدند. بیان ژن به روش real time pcr بررسی گردید و میزان ترکیبات فلاونوئیدی با روش اسپکتروفتومتری و به وسیله منحنی استاندارد کوئرسیتین سنجیده شد. نتایج نشان داد بیان ژن فلاون سنتتاز و میزان ترکیبات فلاونوئیدی از روز یک تا روز سه نسبت به شاهد افزایش معنی داری یافت و در روز سوم بیشترین افزایش معنی دار مشاهده شد اما در روز چهارم روند کاهشی داشت ولی همچنان این روند کاهشی نسبت به شاهد افزایش معنی داری نشان داد. در واقع همبستگی مثبتی بین بیان ژن فلاون سنتتاز و ترکیبات فلاونوئیدی مشاهده شد. به طوری که روند تغییرات میزان بیان ژن با روند تغییرات ترکیبات فلاونوئیدی در مراحل مختلف برداشت مطابقت داشت که با افزایش بیان ژن مقدار ترکیبات فلاونوئیدی نیز افزایش یافت و با کاهش آن روند کاهشی نشان داد. بنابراین اسید سالیسیلیک به عنوان القاء کننده باعث افزایش بیان ژن و افزایش ترکیبات فلاونوئیدی گیاه زیره سبز شد.

دیابت نوع اول از نظر بالینی یکی از شایع¬ترین بیماری¬های غدد درون¬ریز می¬باشد. امروزه در درمان دیابت گرایش به سوی دارو¬های گیاهی که عوارض جانبی کمتری نسبت به دارو¬های شیمیایی دارند روز به روز گسترش می¬یابد. با توجه به خواص آنتی¬اکسیدانی عصاره میوه گیاه جغجغه (prosopis farcta) و نقش آنتی¬اکسیدان¬ها در بهبود دیابت، در این مطالعه اثر عصاره هیدروالکلی این گیاه بر میزان گلوکز خون و بیان ژن پیروات¬کیناز انجام شد. در این مطالعه 45 سر موش صحرایی نر به طور تصادفی در سه گروه شاهد سالم، شاهد دیابتی و دیابتی تحت تیمار با عصاره میوه گیاه جغجغه تقسیم شدند. با تزریق استرپتوزوتوسین (mg/kg 60) در موش¬های صحرایی نر (300-150 گرم) دیابت نوع 1 ایجاد شد. گروه دیابتی تحت تیمار به صورت روزانه (mg/kg 300) عصاره میوه جغجغه را به صورت گاواژ به مدت 30 روز دریافت نمودند. گروه شاهد سالم و شاهد دیابتی آب مقطر دریافت کردند. سپس در روز قبل از تجویز عصاره و روزهای 15 و 30 بعد از تجویز عصاره میزان گلوکز خون اندازه¬گیری شد و بیان ژن pk بافت کبدی توسط روش real-time pcr بررسی گردید. نتایج نشان داد در گروه دیابتی تحت تیمار در روز 15 مطالعه میزان گلوکز خون به طور معنی¬داری نسبت به گروه شاهد دیابتی کاهش یافت ولی پس از آن تا پایان روز 30 تغییری در میزان آن مشاهده نشد. بررسی بیان ژن pk نیز نشان داد میزان بیان ژن در گروه دیابتی تحت تیمار در روز 15 به طور معنی¬داری نسبت به شاهد دیابتی افزایش یافت، سپس تا پایان روز 30 بیان آن تغییر نکرد ولی همچنان از گروه شاهد دیابتی بیشتر بود. نتایج تحقیق حاضر نشان می¬دهد تجویز عصاره هیدروالکلی میوه گیاه جغجغه توانسته در مدت 15 روز احتمالاً از طریق افزایش بیان ژن pk باعث کاهش گلوکز خون شود.