نام پژوهشگر: هدایت الله میرشمسی

بررسی اثر فلزات سنگین روی و کروم موجود در خاک روی دو گونه درختی سنجد معمولی و زیتون تلخ
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1392
  فاطمه نعمتی   اصغر مصلح آرانی

در این پژوهش اثر عناصر روی،کروم و تیمار همزمان نیترو پرو ساید سدیم (snp) بر بعضی از خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی و همچنین میزان جذب روی و کروم در ریشه و برگ گیاه سنجد خوراکی و زیتون تلخ اندازه گیری شد. نهال های یک ساله و هم اندازه گونه های مذکور از نهالستان شهرستان یزد تهیه و در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار قرار داده شد. محلول هایی با غلظت های صفر (شاهد)، 100، 200 و 400 میلی گرم بر لیتر از عناصر مورد مطالعه، به دو حالت بدون ماده snp و همراه 750 میلی گرم بر لیتر از ماده snp تهیه شد. گونه های مورد مطالعه به مدت 60 روز تحت تیمار 200 میلی لیتر از محلول های مذکور (از طریق خاک) قرار گرفت. نتایج به این صورت بود که با افزایش غلظت این دو عنصر در خاک میزان پرولین در هر دو گونه افزایش و مقدار قند کاهش یافت. افزایش روی و کروم باعث کاهش کلروفیل a ، b و کلروفیل کل در سنجد خوراکی شد. با افزایش غلظت روی در زیتون تلخ مقدار کلروفیلa ، در غلظت 100 و 200 افزایش و در غلظت 400 کاهش یافت. با افزایش روی و کروم در خاک میزان انباشت در ریشه و برگ در هر دو گونه افزایش یافت. با افزایش غلظت هر دو عنصر در گیاه سنجد خوراکی مقدار مالون دآلدئید افزایش یافت. وزن تر و خشک ساقه در سنجد خوراکی و وزن تر و خشک ریشه در زیتون تلخ با افزایش غلظت هر دو عنصر به وی‍‍‍ژه در غلظت 400 کاهش یافت. کاریرد snp جذب هر دو عنصر را در ریشه دو گیاه کاهش داد. کاربرد snp باعث افزایش کلروفیل در سنجد خوراکی و کاهش کلروفیل در زیتون تلخ در تیمار هر دو عنصر شد .تیمار همزمان کروم و snp باعث افزایش قند در هر دو گیاه شد. کاربرد snp باعث افزایش پرولین در سنجد خوراکی در غلظت 200 در تیمار هر دو عنصر شد و در تیمار کروم باعث کاهش در مقدار پرولین گیاه زیتون تلخ شد.snp باعث افزایش طول و وزن تر ساقه در سنجد خوراکی در تیمار هر دو عنصر شد. در زیتون تلخ snp تغییری در وزن تر و خشک ایجاد نکرد ولی باعث افزایش وزن تر ساقه در غلظت 400 شد.

بررسی ساختار و الگوی پراکنش درختان کیکم در دو بخش قرق و تحت چرا (مطالعه موردی: جنگل باغ شادی هرات)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1393
  فریبرز ایران دوست   محمد حسن امتحانی

این پژوهش با هدف بررسی ساختار جنگلی و الگوی پراکنش درختان کیکم در دو منطقه قرق و تحت چرا در منطقه حفاظت شده باغ شادی انجام شد. در مجموع 61 قطعه نمونه دایره ای با مساحت ثابت 12 آر (1200 متر مربع) برای منطقه قرق و 15 آر (1500 متر مربع) برای منطقه تحت چرا به صورت نمونه برداری به روش سیستماتیک تصادفی با ابعاد شبکه 200 × 200 متر برداشت شد. در هر قطعه نمونه اطلاعاتی از قبیل: نوع گونه، ارتفاع درخت، تعداد درخت، قطر در محل یقه، قطرهای بزرگ و کوچک تاج، زادآوری، تعداد جست، آفت زدگی و سرخشکیدگی (در چهار طبقه)، فاصله مرکز پلات تا نزدیک ترین درخت کیکم، فاصله آن تا نزدیک ترین همسایه و فاصله نزدیک ترین همسایه تا دومین همسایه نزدیک اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار excel و spss و svs استفاده شد. بر اساس نتایج، برای درختان کیکم میانگین قطر در محل یقه در مناطق قرق و تحت چرا، به ترتیب 65/17 و 3/23 سانتی متر و تعداد نهال در سطح هکتار به ترتیب 7778/2 و 4321/0 بود. همچنین تاج پوشش در هکتار به ترتیب 9713/518 و 0645/318 متر مربع بود. میانگین تراکم به ترتیب 1667/69 و 4516/46 اصله در هکتار و میانگین تعداد جست در هکتار نیز به ترتیب 4/44 و 31 عدد بود. در مجموع از نظر خصوصیات کمی در قسمت قرق وضعیت بهتری مشاهده شد. در خصوص مشخصات کیفی، میانگین تعداد درختان دارای سرخشکیدگی در قسمت¬های قرق و تحت چرا به ترتیب 33/46 و 08/35 اصله در هکتار و میانگین تعداد درختان آفت زده کیکم به ترتیب 43 و 7/7 اصله در هکتار بود، از نظر کیفی درختان خارج از قرق کمتر دچار آفت زدگی و خشکیدگی شده بودند. ساختار توده در هر دو منطقه سه آشکوبه بود که درختان کیکم در آشکوب میانی قرار داشتند. در رابطه با الگوی پراکنش، برآیند شاخص های فاصله ای و کوادراتی نشان دهنده تصادفی بودن الگوی پراکنش درختان کیکم در هر دو منطقه است.

ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺪﯾﻢ، ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ، ﻧﯿﺘﺮوژن، ﻗﻨﺪﻫﺎی ﻣﺤﻠﻮل و اﺳﯿﺪ آﻣﯿﻨﻪ ﭘﺮوﻟﯿﻦ در ﮔﯿﺎه رﻣﺲ (hammada salicornica) در ﭼﻬﺎر ﻓﺼﻞ روﯾﺸﯽ
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1393
  زهره زمانی فروشانی   اصغر مصلح آرانی

در این تحقیق تغییرات فصلی پرولین، قندهای محلول، سدیم، پتاسیم و نیتروژن در اندام¬های هوایی گیاه رمس در سه رویشگاه مختلف این گیاه (در اراضی هامادا، پلایا و ماسه¬ای) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، نمونه¬برداری از گیاه رمس با سه تکرار در زمستان 91 (بهمن) آغاز شد. نمونه¬برداری¬های بعدی در بهار (اردیبهشت)، تابستان (شهریور) و پاییز (آبان) 92 انجام شد. در هر رویشگاه سه نمونه خاک نیز از اعماق 20-0 و 40-20 سانتی¬متری از پای بوته¬ها برداشته شد. آنالیز خاک سه رویشگاه نشان داد که حداکثر شوری مربوط به رویشگاه پلایا با شوری متوسط 108 میلی¬زیمنس بر سانتی¬متر و حداقل شوری مربوط به رویشگاه ماسه¬ای با شوری متوسط 4/2 میلی¬زیمنس بر سانتی¬متر است. بافت خاک رویشگاه¬های هامادا و پلایا، لومی شنی و بافت خاک رویشگاه سوم شنی است. نتایج آزمایش¬ها در مورد گیاه نشان¬ داد، اثر فصل بر تمامی پارامترهای مورد بررسی و اثر رویشگاه¬ها بر میزان سدیم و پتاسیم معنی¬دار بود. بیشترین مقدار پرولین در فصل پاییز در رویشگاه هامادا و بیشترین مقدار تجمع قندهای محلول در فصل تابستان در رویشگاه ماسه¬ای مشاهده شد. همچنین بیشترین مقدار تجمع عناصر سدیم، پتاسیم و نیتروژن در فصل تابستان در رویشگاه هامادا مشاهده شد. نتایج این آزمایش نشان داد که همه پارامتر¬های اندازه¬گیری شده نقش مهمی در مقاومت گیاه رمس در رویش این گیاه در شرایط تنش¬زای محیطی ایفا می¬کند.

بررسی اثر افزایش غلظت دی اکسیدکربن بر روی برخی از صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو گونه درختی زیتون تلخ و سروناز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1393
  پروانه یوسفوند   فرهاد نژاد کورکی

غنی سازی دی اکسیدکربن درگلخانه ها می تواند به عنوان راهکاری برای کاهش زمان تولید، بهبود قدرت رشد و همچنین افزایش کیفیت گیاه استفاده شود. از طرفی با افزایش غلظت دی اکسیدکربن محیط در سال های آینده، مواجه هستیم. لذا تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر افزایش دی اکسیدکربن بر روی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک نهال های دو گونه ی درختی زیتون تلخ ((melia azedarach linn. و سروناز (cupressus sempervirens l.var. cereiformis) در شرایط گلخانه ای انجام شد. سطوح دی اکسیدکربن استفاده شده عبارت بودند از سه غلظت 450 (شاهد)، 750 و 1100پی پی ام که به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نهال های دو گونه ی درختی به مدت دو ماه تحت تیمار دی-اکسیدکربن قرار گرفتند. سپس برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک آن ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که غلظت های 750 و 1100 پی پی ام دی اکسیدکربن، تمام صفات مورفولوژیک به استثنای وزن خشک ریشه و ارتفاع ساقه و صفات فیزیولوژیک شامل میزان پرولین، ازت و محتوای آب نسبی برگ را به طور معنی داری در زیتون تلخ تحت تاثیر قرار داد. غلظت 750 پی پی ام دی اکسیدکربن، بیشترین اثر را بر روی صفات مورد مطالعه در این گونه داشت. به طوریکه میانگین وزن خشک اندام هوایی، بیوماس خشک و مقدار پرولین را به بیش از سه برابر و وزن تر اندام هوایی و ریشه و بیوماس تر را بیش از دو برابر نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین میانگین قطر یقه و میزان ازت این گونه هم در غلطت 750 پی پی ام مشاهده شد. همچنین غلظت های بالای دی اکسیدکربن به طور معنی داری سبب افزایش تعداد برگ ها به بیش از دو برابر و ارتفاع ساقه نسبت به میانگین شاهد در زیتون تلخ گردید. درسروناز نیز غلظت 750 پی پی ام دی اکسیدکربن میانگین میزان پرولین را به بیش از شش برابر نسبت به میانگین شاهد و بیش از دو برابر نسبت به غلطت 1100 پی پی ام افزایش داد. غلظت 750 همچنین بیشترین تاثیر را بر روی قطر یقه و مقدار ازت در این گونه داشت. و در غلظت 1100 پی پی ام ارتفاع ساقه و وزن تر اندام هوایی این گونه به طور معنی داری افزایش یافت. به طور کلی نتایج نشان داد که افزایش غلظت دی اکسیدکربن در هر دو گیاه باعث بهبود صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک خواهد شد.

طراحی مسیرسبز (سبزراه) و منظرسازی با استفاده از گیاهان بومی در مناطق خشک (منطقه دره گاهان تفت)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1393
  فرشته جوزی   محمدحسین ایران نژاد پاریزی

منطقه دره گاهان واقع در شهرستان تفت و استان یزد، چشم اندازهای طبیعی قابل توجهی داشته و شرایط اکولوژیکی مناسبی برای گردشگری دارد. برای منظرسازی در مناطق خشک و کویری، گونه های گیاهی و بویژه گونه های بومی اهمیت و نقش اساسی دارند. انتخاب بهترین مکان طراحی سبزراه نیازمند شناسایی و تجزیه و تحلیل شاخص های متعددی است. از این رو در این پژوهش ابتدا شاخص های تأثیرگذار در امر مکان یابی سایت مناسب برای طراحی سبزراه شناسایی شد. سپس پرسشنامه ها در اختیار 30 نفر از کارشناسان خبره قرار داده شد تا با استفاده از تکنیک ahp به مقایسه زوجی این مولفه ها پرداختند. با استفاده از داده های به دست آمده وزن نهایی هر یک از آن ها محاسبه شد. لایه های اطلاعاتی هر یک از معیارها در محیط gis ایجاد شد و در نهایت با روی هم گذاری لایه های چهار معیار بیوفیزیکی، هیدرواقلیمی، توپوگرافی و اقتصادی-اجتماعی، نقشه نهایی برای انتخاب بهترین سایت مناسب برای سبزراه در حاشیه جاده منطقه دره گاهان تجزیه وتحلیل گردید. معیار هیدرو اقلیمی بالاترین وزن را در بین معیارها به دست آورد و بارندگی نیز به عنوان مهم ترین زیر معیار شناخته شد. در نهایت نیز نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی به عنوان سایت های مستعد ایجاد سبزراه بر اساس میزان مطلوبیت اولویت بندی شد و با بستن پلی گون در اطراف این مناطق مستعد و تبدیل به فرمت dwg به طراحی محیط پرداخته شد. بدین ترتیب پهنه بندی مکان های مناسب برای طراحی سبزراه انجام گرفت تا بهترین مکان ها برای کشت گونه های موردنظر مشخص گردد. از نتایج بررسی گونه های گیاهی، برتری گونه های بومی بادام کوهی و بنه و همچنین سنجد و توت به وضوح قابل مشاهده بود که از مهم ترین فاکتورهای تأثیرگذار در این انتخاب، دوره خشکی شناخته شد.