نام پژوهشگر: فریده نعمتی
فریده نعمتی حسن صادقی سمرجانی
مردم ایران زمین پس از هجوم صحرا نشینان مغول و ترک، به رغم سستی و بی سیاستی محمّد خوارزمشاه، خلیفه بغداد، هیچ گاه از پایداری در برابر متجاوزان غارتگر و خونخوار باز نایستادند. مقاومت مردم شکل های گوناگون داشت، و هدف مشترکی که این عناصر متشتت و مختلف را متحد می ساخت، تنها برانداختن سلطه ی جهان گشایان نو رسیده یا اعیان صحرانشین و لشکری مغول و ترک نبوده، بلکه علیه سران و بزرگان اسکان یافته ی ایرانی نیز بود. در این پایان نامه که با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری، اسنادی، مطالعات تطبیقی در قالب چهار فصل تدوین شده است سعی شده به این موضوع پرداخته شود که، دلیل این که جنبش سربداران چون سایر جنبش های روستایی قرون وسطی در ایران همگی از علم سبز تشیع استفاده کرده اند به جهت روحیه ی ظلم ستیزانه، آزادی طلبانه، و عدالت خواهانه تشیع و همچنین اعتقاد به ظهور یک منجی در این مذهب بوده است. عوامل مزبور به همراه برخی عوامل دیگر توانست جنبشی به نام سربداران را سامان دهد که از لحاظ وسعت بزرگترین، و از نظر تاریخی مهم ترین نهضت آزادی بخش خاورمیانه بود. یحیی کرّابی، هفتمین حاکم سربداران خراسان،با کشتن طغاتیمور، آخرین حاکم سلسله ی طغاتیموریه که آخرین بازمانده ی ایلخانان مغول بودند، بساط خودکامگی آنها را درخراسان برچید و بسیاری از جنبش ها را در عصر خود و پس از خود، چون جنبش سربداران سمرقند، کرمان و مازندران شکل داد.هدف بررسی جنبش سربداران خراسان و تاثیر آن برسایر جنبش های هم عصر و حتی پس ازخود: بیان اهمیّت و نقش بن مایه های مذهب تشیع در متحد ساختن مردمانی است که در هر برهه از تاریخ مورد ظلم وستم واقع می شدند