شبکه‏های حسگر بی‏سیم نسل جدیدی از شبکه‏ها هستند که به طور معمول، از تعداد زیادی گره حسگر ارزان¬قیمت تشکیل شده‏اند و ارتباط این گره‏ها به صورت بی‏سیم صورت می‏گیرد. هدف اصلی در این شبکه‏ها، جمع‏آوری اطلاعاتی در مورد محیط پیرامون حسگرهای شبکه است. نحوه عملکرد کلی این شبکه¬ها به این صورت است که گره‏ها اطاعات مورد نیاز را جمع‏آوری می‏کنند و سپس آن¬ها را به سمت ایستگاه پایه و یا چاهک ارسال می‏کنند. حسگرها معمولا در نواحی که قابل دسترسی توسط انسان نیستند، توزیع می¬شوند مانند جنگل¬ها، در نتیجه قابل شارژ نیستند. بنابراین، مصرف انرژی و طول عمر در این شبکه¬ها چالش مهمی است. در این پایان¬نامه، سه الگوریتم مسیریابی انرژی کارای مبتنی بر خوشه¬بندی ارائه شده است. اولین الگوریتم پیشنهادی با نام scmr، بر اساس خوشه¬بندی ایستا و انتقال چندگامی است. دومین الگوریتم، pdh-clustering نامیده شده که بر اساس خوشه¬بندی پویا عمل می¬کند و برای هر گره یک اولویت اختصاص می¬دهد و بر اساس آن اولویت¬ها سرخوشه¬ها را انتخاب می¬کند. این الگوریتم، از نوع الگوریتم مسیریابی توزیع شده است. سومین الگوریتم پیشنهادی، بر اساس روش electre، که یک نوع از روش¬های تصمیم¬گیری چند شاخصه است،عمل می¬کند. این الگوریتم با استفاده از روش electre، سرخوشه¬ها را انتخاب می¬کند و بر اساس خوشه¬بندی پویاست و الگوریتمی توزیع شده است. در انتهای این پایان¬نامه، ما الگوریتم¬های پیشنهادی را با استفاده از نرم افزار matlab، شبیه-سازی کردیم. نتیجه شبیه¬سازی¬ها نشان می¬دهد که الگوریتم¬های پیشنهادی در مقایسه با الگوریتم-های قبلی مانند leach، heed، topsis و eepsc توانسته¬اند مصرف انرژی را متعادل¬تر کرده و منجر به افزایش قابل توجهی در طول عمر پایدار شبکه شوند.