نام پژوهشگر: لیلا نقی زاده علمداری

بررسی تاثیر قاعده جب بر مسئولیت کیفری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده الهیات 1393
  لیلا نقی زاده علمداری   سید محمد تقی علوی

یکی از قواعد مهم در باب حقوق جزای اسلامی قاعده ی فقهی جبّ است که در رابطه با غیر مسلمان و اعمال گذشته ی او صحبت می کند . در این تحقیق به مفهوم جب و مفاهیم مرتبط با آن ازجمله مفهوم کفر ، جرم ، مجازات و مسئولیت کیفری و همچنین به مبانی و منابع این قاعده از جمله قاعده ی لاضرر ، تسامح و تساهل ، نفی عسر و حرج و توبه پرداخته شده است. قلمرو اجرای قاعده ی جب در ابواب مختلف فقهی از جمله باب طهارت ، نماز ، روزه ، قصاص ، دیات و تعزیرات از دیگر مباحث بررسی شده در این تحقیق است . در پایان نیز به وجود یا عدم وجود قاعده ی جب در مسئولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 و 1392 و به شباهت ها و تفاوت های این قاعده با اصل عطف بما سبق نشدن قوانین مورد بررسی قرار داده شده است . البته لازم به ذکر است که در قانون ایران به صراحت نسبت به قاعده ی جب اشاره ای به میان نیامده است . با اندک مسامحه ای می توان گفت قاعده ی جب همان اصل عطف بما سبق نشدن قوانین است که در این شکل خود را نمایان می کند .