در تذکره ها، تاریخ ادبیّات ها، شروح و مقدّم? آثار مربوط به سنائی و خاقانی، به تاثیر و تاثّر این دو شاعر، با عبارات تکراری و مشابه اشاره شده است. این اشارات، اغلب کُلّی گویی هایی بی فایده و غیر قابل استفاده اند که عملاً، پرده از چند و چون، دامنه ، میزان و کیفیّت این تاثیر و تاثّر ها، برنمی دارند. برای روشن کردن این موضوع، مقیاس و میزانی لازم است تا شعر سنائی با شعر خاقانی، سنجیده و درستی یا نادرستی این سخنان، روشن شود. یکی از راه های سنجش این موضوع، بررسی سبک شناختی دو اثر در سه سطح: زبانی، ادبی و فکری است که دکتر« سیروس شمیسا » در کتاب وزین « کلیّات سبک شناسی »، مطرح کرده اند . در این پژوهش شعر سنائی و خاقانی را، از نظر سبک شناختی، در دو مقیاس خُرده سبک شناختی ( بررسی پاره ای از اشعار سنائی با اشعارخاقانی )، در سه سطح زبانی، ادبی و فکری و در مقیاس کلان شناختی ( بررسی آثار عمد? دو شاعر، یعنی دیوان های سنائی و خاقانی، « حدیقه الحقیقه » سنائی و « تحفه العراقین » خاقانی)، از نظر مضامین مشترک؛ بررسیده ایم و ضمن صحّه گذاشتن بر آراء مُتقدّمان مبنی بر تاثّر خاقانی از سنائی، بر این نکته تاکید کرده ایم که خاقانی با وجود تاثّر از سنائی، هیچگاه در حدّ یک شاعر مُقلّد صرف باقی نمانده و به مدد قوّ? نبوغ وابتکار خویش، تا سطح یک شاعر مُبدع و مضمون آفرین، خود را ارتقاء داده است.