نام پژوهشگر: سمانه امرایی
سمانه امرایی هدی غفاری
یکی از موضوعات اصلی و اساسی در نظام سیاسی اسلام، رهبری مستمر جامعه اسلامی است که پس از رحلت پیامبر اکرم صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه به پیشوایان معصوم عَلَیْهِ السَّلام ، و در عصر غیبت، به وسیله نصب عام با همان اختیارات و وظایف به ولی فقیه عادل سپرده شده است که از آن به «ولایت مطلقه فقیه» تعبیر می شود. «ولایت مطلقه فقیه» به عنوان مهم ترین و اصلی ترین نهاد نظام جمهوری اسلامی ایران، در اعمال مستقیم و غیر مستقیم قدرت سیاسی نقش بسیار مهمی را بر عهده دارد. هر چند اصل «ولایت مطلقه فقیه» از سابقه ای طولانی برخوردار است و سخنان فقیهان در جای جای نوشتارهای فقهی آنان به روشنی نشان می دهد که بحث ولایت فقیه، پدیده ی جدیدی نبوده و در دوره های گذشته تاریخ اسلام و تشیّع، در کانون دقت و بررسی عالمان و فقیهان اسلامی قرار گرفته است اما لفظ «مطلقه» همواره تفاسیر و برداشت های مختلفی را به دنبال داشته است. هدف اصلی پژوهش حاضر این است که مفهوم «اطلاق» را در «ولایت مطلقه فقیه» با تبیین دیدگاه امام خمینی (ره) و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش از روش توصیفی استفاده شده و نتیجه ای که حاصل شد این است که بین لفظ «اطلاق» و مفهوم «مصلحت عمومی» رابطه ی تنگاتنگی وجود دارد و منظور از لفظ «اطلاق» در «ولایت مطلقه فقیه» اختیارات حکومتی است که در شرایط اضطراری به نفع سعادت و حقوق عمومی جامعه اعمال می شود.