سرطان مری در ایران، به خصوص در مناطق شمال ایران دارای شیوع بالایی است. از سوی دیگر، شناسایی این بیماری، که اغلب بعد از متاستاز تومور به سایر اندام ها صورت می گیرد، سبب شده تا بیماران مبتلا، بعد از تشخیص بیماری مدت زمان کمی زنده بمانند و میزان بقای این سرطان پایین است. این عوامل اهمیت سرطان مری، به منظور پیدا کردن راه های تشخیص زود هنگام و درمان های موثرتر را آشکار می سازند. لذا با توجه به لزوم مطالعه هر چه بیشتر بر روی این سرطان، ما در این رساله دخالت یا عدم دخالت دو ژن درگیر در یکی از مسیرهای مهم در تومورزایی را در مبتلایان به سرطان مری، بررسی نمودیم. یکی از موضوعاتی که جدیدا در مبحث تومورزایی سلول های سرطانی مورد توجه قرار گرفت، حضور و نقش مسیرهای متعدد پیام رسانی سلولی نظیر مسیر پیام رسانی پروتئین های مورفوژنتیک استخوانی (bmp; bone morphogenetic proteins)، است. از آن جایی که دخالت مسیر پیام رسانی bmp در سرطان های مختلف نظیر سرطان پروستات، پستان، ریه، کولون، معده و همچنین سرطان سلول های سنگفرشی مری قبلا بررسی و مشخص شده، در این تحقیق دو ژن sizn1 و dido1، که ژن های درگیر در مسیر پیام رسانی bmp هستند، به لحاظ مقایسه میزان بیان در سلول های توموری نسبت به سلول های نرمال، به صورت نیمه کمی توسط تکنیک real-time pcr، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور نمونه های بافت تازه نرمال و توموری 40 بیمار مبتلا به سرطان مری از بیمارستان های امید، امام رضا و قائم (مشهد، ایران) جمع آوری شدند. پس از استخراج rna و تیمار rna با آنزیم تجزیه کننده dna، سنتز cdna، واکنش real-time pcr انجام شد. آنالیز داده ها نشان داد مسیر پیام رسانی bmp در سرطان سلول های سنگفرشی مری، فعال است. ژن sizn1 به عنوان کواکتیواتور مسیر پیام رسانی bmp، با ژن dido1 به عنوان ژن هدف پایین دست این مسیر، با هم در ارتباط هستند. میزان بیان هر دو ژن در سلول های توموری نسبت به سلول های نرمال، دارای افزایش بیان قابل توجهی است. میزان بیان هر دو ژن با یکی از فاکتورهای کلینیکوپاتولوژِیکی مهم در روند تومورزایی، یعنی با تهاجم و متاستاز توموری در ارتباط مستقیم است. بنابراین، با توجه به این نتایج، امید است با بررسی های بیشتر و دقیق تر بر روی این ژن ها و دیگر ژن های مسیر bmp، بتوان یک مارکر مولکولی مناسب به جهت تشخیص زود هنگام یا درمان موثرتر برای سرطان مری یا یک عامل مطلوب برای ژن تراپی را معرفی نمود.