نام پژوهشگر: ملیحه حیاتی
ملیحه حیاتی رحیم چرخی
در این پژوهش، طرح و نقشمایه و رنگ فرش ایل بلوچ منطقه خراسان با فرش ایل یموت ترکمن واقع در استان گلستان مورد بررسی تطبیقی قرار می گیرند. این دو ایل به دلیل همسایگی با هم در ارتباط هستند تا آنجایی که وصلتهایی بین آنها صورت گرفته و باعث انتقال نقوش به یکدیگر شده اند. در پایان این تحقیق انتظار می رود تا حدی نقشمایه ها و طرح های ایل بلوچ و ایل یموت ترکمن شناخته شود و تشابهات و تفاوتها نیز روشن شود و با این شناخت طرح ها و نقشمایه های اصیل باعث قوت بخشیدن نقاط مثبت و محو شدن نقاط منفی از طریق کنار گذاشتن طرح های وارد شده نا به جا پرداخت و باعث بهبودی این دو فرش اصیل ایرانی گردید. این پژوهش کاربردی است و جامعه آماری آن، بافندگان و طراحان شهرستان تربت جام و روستاهای اطراف آن و ایل یموت ترکمن است. برای مطالعات میدانی با مراجعاتی به موزه ها، بازارهای سنتی و عشایری فرش دستباف، کلکسیونرها، نمایشگاه بین المللی فرش تهران و مصاحبه با افراد متخصص و کارشناس و تولیدکنندگان فرش به جمع آوری اطلاعات طرح و نقوش فرش پرداخته شده است که پس از تجزیه و تحلیل نقوش مشخص گردید که بلوچ ها علاوه بر طرح های خود از طرح های ترکمن نیز استفاده می کنند که آنها را از طریق رنگ بندی خاص بلوچی و فن بافت آنها که درشت تر و زمخت تر است بازشناخت است. ترکمن ها کمتر از طرح های بلوچی استفاده کرده اند ولی می توان در بعضی از بافته های آنها، رنگ ها و حاشیه های بلوچی را مشاهده کرد. واژگان کلیدی: فرش بلوچ، فرش ترکمن، طرح و نقش، قوم بلوچ، ایل یموت